Nhìn lại chiến thuật 'giương đông, kích tây' của Mỹ để phi đội B-2 ném bom Iran

3 giờ trướcBài gốc

Rạng sáng 21/6 theo giờ miền đông Mỹ, các ứng dụng theo dõi hàng không dân sự phát hiện một biên đội oanh tạc cơ tàng hình B-2 Spirit Mỹ đóng ở căn cứ Whiteman, bang Missouri cất cánh để bay về phía tây, vượt qua Thái Bình Dương.

Thông tin này lập tức thu hút sự chú ý của truyền thông, làm dấy lên đồn đoán rằng chúng đang hướng tới đảo Guam để chuẩn bị cho cuộc không kích nhằm vào Iran.

Mọi người lúc đó đều không để ý rằng biên đội B-2 này dường như cố tình để lộ thông tin, thực hiện chuyến bay kiểu "trống giong cờ mở", trái với cách thức giữ bí mật truyền thống.

Giới chuyên gia quân sự thì dò xét lý do chính quyền Tổng thống Donald Trump điều phi cơ bay đến đảo Guam thay vì căn cứ Diego Garcia ở Ấn Độ Dương, nơi gần lãnh thổ Iran hơn rất nhiều.

Ngay lức đó, một biên đội 7 chiếc B-2 khác mang theo bom xuyên phá GBU-57 đổ đầy nhiên liệu đã âm thầm cất cánh rời căn cứ Whiteman, song lại hướng về phía đông.

Phi đội này âm thầm di chuyển dưới chế độ tàng hình, không bật tín hiệu định vị và giữ liên lạc ở mức tối thiểu, nhằm tránh bị các ứng dụng theo dõi hàng không phát hiện.

Chủ tịch Hội đồng Tham mưu trưởng Liên quân Mỹ Dan Caine sau đó tiết lộ các oanh tạc cơ bay về hướng tây có nhiệm vụ "mồi nhử", nhằm thu hút sự chú ý của dư luận thế giới và cả Iran, đảm bảo tính "bất ngờ chiến thuật" cho chiến dịch tập kích thực sự.

Doug Birkey, người đứng đầu Viện nghiên cứu Hàng không Vũ trụ Mitchell của Mỹ, cho biết đây là chiến thuật "giương đông, kích tây", trong đó một số phi cơ tàng hình sẽ chủ động để lộ tín hiệu nhằm đóng vai trò nghi binh, giúp những máy bay còn lại làm nhiệm vụ một cách bí mật.

Truyền thông Mỹ cho biết tính cả quãng đường đi và về, phi công đội oanh tạc cơ B-2 đã bay tổng cộng 37 tiếng không nghỉ.

Đây là nhiệm vụ dài nhất của oanh tạc cơ B-2 kể từ cuộc không kích đầu tiên của Mỹ nhằm vào Afghanistan để đáp trả vụ khủng bố ngày 11/9/2001.

Sau khi trải qua khoảng 18 giờ bay liên tục với một số lần tiếp liệu trên không, phi đội B-2 chính đến được không phận Iran trong đêm và thả tổng cộng 14 quả bom xuyên hầm GBU-57 nặng gần 14 tấn xuống hai cơ sở hạt nhân Fordow và Natanz.

Truyền thông Mỹ cho biết riêng tổ hợp Fordow, nơi được ví như "pháo đài hạt nhân" của Iran do nằm ẩn sâu trong lòng núi, đã hứng 12 quả GBU-57.

Hình ảnh tổ hợp Fordow của Iran sau đòn tập kích của Mỹ, có thể nhận thấy có các lỗ thủng do bom GBU-57 gây ra, có làn khói bên trên căn cứ này.

Gần thời điểm các oanh tạc cơ B-2 tiến vào không phận Iran, một tàu ngầm Mỹ ở Ấn Độ Dương đã phóng hơn 24 tên lửa hành trình Tomahawk nhằm vào cơ sở hạt nhân Isfahan của Iran.

Quân đội Mỹ đã tính toán để loạt tên lửa Tomahawk chỉ bay đến mục tiêu ngay sau khi 7 chiếc B-2 đã thả hết bom, nhằm giúp đòn đánh của các oanh tạc cơ này giữ được tính bất ngờ tối đa.

Mark Kimmitt, cựu phó giám đốc phụ trách lên kế hoạch và chiến lược tại CENTCOM, cảm thấy rất ấn tượng về mức độ bảo mật tác chiến trong chiến dịch lần này.

"Trong suốt những năm phục vụ trong quân đội và chính phủ, tôi chưa từng thấy mức độ bảo mật chặt chẽ như vậy", ông nói.

"Đây là nhiệm vụ được lên kế hoạch rất cẩn thận và sử dụng chiến thuật nghi binh tinh vi", James Stavridis, cựu tư lệnh NATO tại châu Âu, cho biết. "Truyền thông dồn sự chú ý vào hướng di chuyển về đảo Guam của nhóm oanh tạc cơ B-2 và tôi nghĩ điều đó khiến Iran cho rằng họ có thêm vài ngày nữa".

Joseph Votel, người từng làm chỉ huy CENTCOM, nhận định việc triển khai oanh tạc cơ B-2 trực tiếp từ lãnh thổ Mỹ đã giúp gia tăng tính bất ngờ của chiến dịch. Nếu Mỹ đột ngột đưa nhiều phi cơ đến căn cứ gần Iran, ví dụ căn cứ Diego Garcia, Tehran sẽ bị đánh động và di chuyển các hệ thống phòng không đến hướng quan trọng để đối phó.

Kimmitt cho rằng triển khai một số phi cơ B-2 tới đảo Guam là "chiêu đánh lạc hướng nhỏ rất hay", song nhận định Mỹ thực chất đã tung ra đòn nghi binh lớn hơn từ trước.

"Chiêu đánh lạc hướng lớn nhất là khi ông Trump đặt ra thời hạn hai tuần để đàm phán, rồi ra lệnh tấn công Iran sau đó ba ngày", ông nói.

Tổng thống Trump hôm 19/6 tuyên bố sẽ cho Iran "tối đa" hai tuần để đạt thỏa thuận hạt nhân với Mỹ, ám chỉ rằng Washington sẽ không tấn công trong tương lai gần. Chỉ vài ngày sau, các oanh tạc cơ và tàu ngầm của Mỹ tập kích loạt cơ sở hạt nhân chủ chốt tại Iran.

Nếu Mỹ đột ngột đưa nhiều phi cơ đến căn cứ gần Iran, ví dụ căn cứ Diego Garcia, Tehran sẽ bị đánh động và di chuyển các hệ thống phòng không đến hướng quan trọng để đối phó.

Tướng Caine cho biết nhóm tác chiến gồm oanh tạc cơ B-2 và đội tiêm kích yểm trợ đã xâm nhập và rời khỏi không phận Iran một cách an toàn, không bị hệ thống phòng không của đối phương phát hiện hay tấn công.

Có giá khoảng hai tỷ USD mỗi chiếc, B-2 Spirit là oanh tạc cơ tàng hình tầm xa sở hữu năng lực mang theo các loại bom và vũ khí nặng nhất của Mỹ.

Phi cơ có thiết kế cánh bay, được làm từ vật liệu composite và trang bị lớp phủ giúp giảm diện tích phản xạ radar, hạn chế nguy cơ bị radar đối phương phát hiện.

Để tối ưu hóa tính năng tàng hình, oanh tạc cơ có buồng lái khá nhỏ, chỉ vừa đủ chỗ cho hai phi công.

Để phi công có thể chịu được hành trình dài, buồng lái của chiếc B-2 được trang bị một số tiện nghi như tủ lạnh mini và lò vi sóng, giúp phi công không bị đói và giữ được tỉnh táo khi bay liên tục hàng chục giờ.

Trên phi cơ còn có nhà vệ sinh, cũng như có đủ chỗ để một phi công nằm nghỉ trong lúc người kia lái máy bay. Hệ thống điều khiển của dòng B-2 có tính tự động hóa cao, giúp giảm tải cho phi hành đoàn.

"B-2 bay rất êm và được trang bị tính năng lái tự động rất hiệu quả", một phi công nói trong cuộc phỏng vấn hồi năm 2019.

"Màn hình hiển thị tình huống dọc (VSD) cung cấp cho phi công mọi thông tin cần thiết để lấy lại nhận thức tình huống và điều khiển máy bay", phi công này cho hay.

VSD cung cấp các thông số tiêu chuẩn như tư thế, độ cao, vận tốc, hướng bay và góc tấn của phi cơ. Màn hình hiển thị tình huống ngang (HSD) cho thấy lộ trình bay cũng như giúp phi công theo dõi máy bay địch - ta gần đó, bên cạnh thông tin về radar liên quan.

Phi công chuyên lái máy bay loại này đều được đào tạo để có thể chịu được những chuyến bay dài. Một số từng mang giường xếp và đệm dã ngoại lên máy bay để tranh thủ nghỉ ngơi.