Nhìn lại Chương trình phát triển kinh tế - xã hội khu vực miền núi: Hướng đến người dễ bị tổn thương

2 giờ trướcBài gốc

Khu tái định cư bản Ngàm, xã Tam Thanh được đầu tư xây dựng khang trang, là nơi chở che mái ấm của 36 hộ dân khu Co Hương.

Chính sách đa mục tiêu

Theo thống kê từ Sở Dân tộc và Tôn giáo, trước năm 2021, vùng dân tộc thiểu số và miền núi tỉnh Thanh Hóa gồm 174 xã, thị trấn/1.551 thôn, bản, khu phố ở 11 huyện miền núi và 6 huyện, thị xã có xã, thôn miền núi. Đây là nơi sinh sống của 7 dân tộc chủ yếu gồm: Kinh, Mường, Thái, Thổ, Mông, Dao, Khơ Mú, với tổng số dân 992.692 người. Trong đó, người dân tộc thiểu số là 701.039 người. Sau sắp xếp tổ chức bộ máy, khu vực miền núi còn 76 xã. Đây là địa bàn có vị trí chiến lược, là phên dậu quốc gia, với 213,6km đường biên giới với nước bạn Lào.

Mặc dù thường xuyên được thụ hưởng các chương trình, dự án, song do trình độ dân trí còn chưa đồng đều, địa hình chia cắt, giao thông khó khăn, suất đầu tư xây dựng cao, cơ sở vật chất hạ tầng còn thiếu và yếu, chưa đáp ứng được nhu cầu phát triển. Trong khi đây lại là vùng dễ bị tác động và thường xuyên chịu ảnh hưởng nặng nề của các loại hình thiên tai như dông lốc, lũ ống, lũ quét, sạt lở đất. Chỉ tính từ năm 2020 đến nay, chẳng năm nào miền núi xứ Thanh không bị tàn phá bởi mưa bão, dông lốc. Như mới đây, sau bão số 5, lũ ống, lũ quét đã làm 180 căn nhà ở xã Yên Nhân bị hư hỏng, gây sạt trượt nghiêm trọng trên đồi Phòng Không, xã Linh Sơn, đe dọa trực tiếp đến an toàn tính mạng, sức khỏe và tài sản của hàng chục hộ gia đình ngay chân đồi. Mưa bão do ảnh hưởng của bão số 10 cũng khiến tới 45 vị trí trên các tuyến quốc lộ, tỉnh lộ bị sạt lở, 15 cầu dân sinh, cầu tạm bị cuốn trôi, 25 đường tràn, ngầm tràn bị hư hỏng, cùng nhiều thôn làng ở khu vực miền núi bị ngập lụt, chia cắt do nước lũ...

Câu chuyện của anh Hà Văn Khuyến (SN 1974) ở khu Co Hương, bản Ngàm, xã biên giới Tam Thanh chẳng phải cá biệt rủi ro thiên tai. Mùa lũ năm 2017, con suối Khà đỏ ngầu nước xiết, đã cuốn đi cả căn nhà lụp xụp cùng 1 con bò mà gia đình anh chắt bóp dành dụm. Rồi sau mùa mưa năm 2018, đồi đất phía sau khu dân bị nứt há, cả nghìn khối đất đá có thể đổ sập xuống bất kể lúc nào. Biết là hiểm nguy, hàng chục sinh mạng chênh chao trước cơn mưa, trận lũ, nhưng chẳng một hộ gia đình nào ở Co Hương có đủ tiền để mua đám đất ở nơi an toàn, bởi họ quá nghèo.

Chương trình phát triển kinh tế - xã hội khu vực miền núi Thanh Hóa giai đoạn 2021-2025 được Tỉnh ủy ban hành đã mang lại cho vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi thêm động lực, ý chí niềm tin trên hành trình phát triển. Đó là chương trình tổng thể, tổng hợp nguồn lực từ các chương trình mục tiêu quốc gia và nguồn lực của tỉnh, hướng đến phát triển toàn diện, bền vững các lĩnh vực kinh tế, văn hóa - xã hội ở khu vực miền núi. Trong đó, tập trung tạo chuyển biến mạnh mẽ về tư duy, nếp nghĩ, cách làm, xóa bỏ tư tưởng trông chờ, ỷ lại, phát huy tinh thần tự lực, tự cường, chủ động, sáng tạo của cán bộ, đảng viên và Nhân dân. Khai thác và phát huy hiệu quả tiềm năng, lợi thế trong khu vực, đẩy mạnh phát triển kinh tế, thu hẹp khoảng cách về mức sống của người dân so với miền xuôi, giảm dần địa bàn thuộc diện đặc biệt khó khăn. Quy hoạch, sắp xếp ổn định dân cư; xây dựng hệ thống kết cấu hạ tầng đồng bộ, liên vùng, kết nối thuận lợi với các vùng trong tỉnh và ngoài tỉnh. Phát triển toàn diện giáo dục - đào tạo, y tế, văn hóa; từng bước xóa bỏ phong tục, tập quán lạc hậu; giữ gìn, phát huy bản sắc văn hóa tốt đẹp của các dân tộc; giảm nghèo nhanh và bền vững, bảo đảm an sinh xã hội... Và ở đó, những người dân ở khu Co Hương như anh Khuyến có cơ hội được đổi thay.

Đồng bộ vào cuộc

Để đưa chủ trương vào thực tiễn đời sống, nhiều giải pháp, cách làm đã được triển khai. Các sở, ngành, địa phương ở khu vực miền xuôi đã kết nghĩa, giúp đỡ các địa phương miền núi bằng những việc làm thiết thực. Nhiều công trình, dự án giao thông, trường học, trạm y tế được triển khai, cùng những trang thiết bị được đầu tư, mua sắm. Đề án sắp xếp, ổn định dân cư khu vực có nguy cơ cao xảy ra lũ ống, lũ quét, sạt lở đất tại các huyện miền núi của tỉnh giai đoạn 2021-2025 được ban hành ngay sau đó. Cạnh những nơi nguy cơ cao thiên tai, đã ồn ào tiếng máy móc, thiết bị công trình bạt đồi, xẻ núi, xây dựng các khu tái định cư. 3 khu tái định cư tập trung phục vụ di dời khẩn cấp người dân sống ở khu vực nguy cơ cao thiên tai đã được cấp tốc triển khai gồm: Khu tái định cư bản Ngàm, xã Tam Thanh; khu tái định cư bản Lở, xã Thiên Phủ và khu tái định cư bản Ón, xã Tam Chung. Trên ruộng đồng, những cây con, đặc sản cũng đã được ứng dụng, đưa vào sản xuất...

Cùng với nguồn vốn đầu tư của Nhà nước, các cấp ủy, chính quyền địa phương khu vực miền núi đã có nhiều giải pháp, cách làm hiệu quả nhằm phát triển nhanh, bền vững kinh tế - xã hội, cải thiện và nâng cao đời sống vật chất, tinh thần cho Nhân dân. Như tại huyện Quan Sơn cũ, năm 2021, Ban Chấp hành Đảng bộ huyện đã ban hành Nghị quyết số 04-NQ/HU về tiếp tục tăng cường công tác tư tưởng; thực hành tiết kiệm, tích lũy tài chính thông qua mô hình “sổ tiết kiệm gia đình và quỹ tài chính phát triển cộng đồng” giai đoạn 2021-2025. Từ đây, đã lan tỏa sâu rộng phong trào thực hành tiết kiệm trong Nhân dân, tích lũy tài chính để phát triển kinh tế hộ gia đình, từng bước xóa bỏ tình trạng người dân có điều kiện nhưng không muốn thoát nghèo để hưởng chính sách hỗ trợ của Nhà nước; chi tiêu không hợp lý “làm ra bao nhiêu, tiêu bấy nhiêu", uống rượu say, bê tha, gây mất trật tự công cộng...

Giờ được ở khu tái định cư kiên cố trên đồi Pom Phai với căn nhà sàn khang trang đẹp đẽ, 36 hộ dân từng thấp thỏm nỗi lo lũ quét đất vùi ở khu Co Hương, bản Ngàm, xã Tam Thanh như anh Vi Văn Khuyến ngỡ mình còn trong một giấc mơ nhiệm màu. Anh nói: “Được Đảng, Nhà nước quan tâm, chăm lo đời sống, từ ngày về đây sinh sống, bà con chúng tôi thi nhau phát triển kinh tế và nhiều hộ đã thoát nghèo. Tình làng, nghĩa xóm, mối quan hệ của bản với chính quyền, bộ đội biên phòng ngày càng thêm gắn bó, bền chặt”...

Bài và ảnh: Đồng Thành

Nguồn Thanh Hóa : https://vhds.baothanhhoa.vn/nhin-lai-chuong-trinh-phat-trien-kinh-te-xa-hoi-khu-vuc-mien-nui-nbsp-huong-den-nguoi-de-bi-ton-thuong-39451.htm