Nhìn lại Diễn đàn Xây dựng pháp luật lần thứ Nhất: Nâng cao năng lực thể chế cho cán bộ cơ sở

2 giờ trướcBài gốc

Hoàn thiện thể chế, pháp luật: “đột phá của đột phá”

Lần đầu tiên, một diễn đàn về xây dựng pháp luật được tổ chức, có sự chuẩn bị kỹ lưỡng, công phu, với sự tham gia của các cơ quan của Quốc hội, ban, bộ, ngành trung ương và địa phương, viện nghiên cứu, trường đại học và các chuyên gia, cùng nhiều ý kiến trao đổi thẳng thắn, trách nhiệm của các đại biểu tham dự; phân tích, đánh giá khách quan, toàn diện bối cảnh quốc tế, trong nước và công tác lập pháp của Quốc hội trong nhiệm kỳ. Đồng thời, đề xuất các giải pháp có giá trị tiếp tục xây dựng hoàn thiện thể chế, pháp luật đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước trong giai đoạn mới.

Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn phát biểu khai mạc Diễn đàn. Ảnh: Phạm Thắng

Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn trong phát biểu khai mạc Diễn đàn nêu rõ: công tác xây dựng pháp luật của Quốc hội trong nhiệm kỳ Quốc hội Khóa XV có nhiều đổi mới, phát huy vai trò “đi trước một bước về thể chế”, khẳng định vị trí trung tâm của Quốc hội trong việc hoàn thiện thể chế. Tuy nhiên, theo đánh giá của Bộ Chính trị tại Nghị quyết số 66-NQ/TW: một số chủ trương, định hướng của Đảng chưa được thể chế hóa kịp thời, đầy đủ. Tư duy xây dựng pháp luật trong một số lĩnh vực còn thiên về quản lý. Chất lượng pháp luật chưa theo kịp yêu cầu thực tiễn; quy định trong một số luật chưa thực sự thích ứng nhanh với bối cảnh hội nhập quốc tế sâu rộng và những vấn đề thực tiễn mới phát sinh; một số quy định pháp luật còn thiếu đồng bộ, khả thi, tính dự báo chưa cao... Việc phân cấp, phân quyền chưa đủ mạnh; thủ tục hành chính còn rườm rà. Tổ chức thực thi pháp luật vẫn là khâu yếu; thiếu cơ chế phản ứng chính sách kịp thời, hiệu quả.

Bước vào giai đoạn phát triển mới của đất nước, đòi hỏi công tác xây dựng và thi hành pháp luật phải được đổi mới căn bản, là “đột phá của đột phá” theo tinh thần Nghị quyết số 66-NQ/TW, nhằm tạo lập nền tảng thể chế đáp ứng yêu cầu phát triển nhanh và bền vững của đất nước trong kỷ nguyên mới - kỷ nguyên vươn mình phát triển bứt phá, giàu mạnh, hùng cường dưới sự lãnh đạo của Đảng.

Bám sát định hướng chính trị và thực tiễn cuộc sống

Thành công của Diễn đàn xây dựng pháp luật lần thứ Nhất là đã bám sát định hướng chính trị và yêu cầu thực tiễn cuộc sống; phân tích, đánh giá, đưa ra các giải pháp và sáng kiến lập pháp có giá trị khoa học; làm sâu sắc hơn mối quan hệ giữa chất lượng xây dựng pháp luật - tức là đưa được cuộc sống vào luật và hiệu quả thực thi, đưa pháp luật vào cuộc sống.

Có thể nhận thấy, các tham luận và ý kiến trao đổi tại Diễn đàn đã tập trung vào các nhóm vấn đề trọng tâm về: đổi mới tư duy lập pháp theo hướng chủ động, kiến tạo và dẫn dắt sự phát triển; hoàn thiện thể chế kinh tế thị trường hiện đại trong bối cảnh chuyển đổi số, kinh tế xanh và sự xuất hiện của các mô hình kinh tế mới; về vận hành đồng bộ, hiệu quả mô hình chính quyền địa phương 2 cấp, đẩy mạnh phân cấp, phân quyền; về hoàn thiện pháp luật phòng, chống tham nhũng, lãng phí và kiểm soát quyền lực; hoàn thiện cấu trúc hệ thống pháp luật, quy trình xây dựng, ban hành luật; đổi mới phương thức làm việc của các chủ thể tham gia quy trình xây dựng, ban hành luật.

Cử tri và Nhân dân quan tâm các tham luận, phát biểu bàn về phân định thẩm quyền, phân cấp, phân quyền, vận hành mô hình chính quyền địa phương 2 cấp và chất lượng nguồn nhân lực pháp luật. Về nội dung này, UBND thành phố Đà Nẵng kiến nghị các giải pháp sớm hoàn thiện khuôn khổ pháp lý đồng bộ, thống nhất về trình tự, thủ tục, hồ sơ, trách nhiệm và cơ chế kiểm soát quyền lực, trách nhiệm giải trình trong việc phân cấp, ủy quyền. Đồng thời, bảo đảm nguồn lực thực hiện phân cấp, phân quyền, ủy quyền;cắt giảm, đơn giản hóa thủ tục hành chính và công tác báo cáo. Bộ Nội vụ nêu việc hoàn thiện pháp luật về phân cấp, phân quyền cần được coi là giải pháp trọng tâm nhằm bảo đảm mô hình chính quyền địa phương 2 cấp vận hành thống nhất, hiệu quả, khắc phục các hạn chế về chồng chéo, khoảng trống và thiếu thống nhất trong thực tiễn thi hành.

Về chất lượng nguồn nhân lực pháp luật, đại diện Trường Đại học Luật Hà Nội đề xuất một hệ thống các giải pháp đột phá, toàn diện với 3 trụ cột chiến lược về: Con người - Nền tảng - Môi trường với 17 giải pháp cụ thể. Trong đó, trụ cột con người mang tính quyết định, phải kiến tạo được một thế hệ chuyên gia pháp luật mới; trụ cột nền tảng kiến tạo một hệ sinh thái pháp luật số và môi trường công vụ mở, thí điểm cơ chế "Công vụ linh hoạt" (Flexible Public Service) để thu hút nhân tài; và trụ cột môi trường tạo dựng văn hóa công vụ cạnh tranh, sáng tạo và hiệu suất cao; chuyển đổi mô hình quản trị nhân lực từ khép kín, sang thị trường linh hoạt cho chất xám pháp lý, nơi Nhà nước không chỉ "sở hữu" mà còn có thể "thuê" và "huy động" những bộ óc ưu tú nhất từ toàn xã hội để giải quyết các bài toán quốc gia, thông qua các cơ chế linh hoạt và nền tảng công nghệ hiện đại. Đây là các giải pháp khả thi, tập hợp trí tuệ nhân lực pháp luật cống hiến cho xã hội.

Để thể chế pháp luật là động lực, nền tảng cho phát triển đất nước, dư luận cử tri và Nhân dân kỳ vọng, công tác xây dựng và thi hành pháp luật phải được đổi mới theo hướng chú trọng nâng cao năng lực thể chế cho cán bộ chính quyền địa phương, nhất là cấp xã để có thể tham gia tích cực và đầy đủ vào các bước trong chu trình chính sách và quy trình xây dựng, ban hành luật, góp phần hạn chế tối đa độ trễ kìm hãm sự phát triển.

ThS.Nguyễn Vân Hậu

Nguồn Đại Biểu Nhân Dân : https://daibieunhandan.vn/nhin-lai-dien-dan-xay-dung-phap-luat-lan-thu-nhat-nang-cao-nang-luc-the-che-cho-can-bo-co-so-10396977.html