Gây áp lực cho thần tượng
Trước thềm concert All-Rounder D-3 tại TPHCM, làn sóng bất bình trong cộng đồng fan Soobin bùng phát vì có thông tin tân binh Lê Bin Thế Vĩ có thể là khách mời. Nhiều ý kiến chỉ trích cho rằng nghệ sĩ này chưa có nhiều thành tựu và từng có những phát ngôn gây tranh cãi. Một số fansite, fan lớn vốn là những hạt nhân quan trọng trong KINGDOM (tên fandom của Soobin) tuyên bố tạm dừng hoạt động, yêu cầu công ty quản lý minh bạch.
Đứng tranh cãi, SS Label - công ty quản lý của Soobin - đã lên tiếng trấn an người hâm mộ. Họ khẳng định mọi quyết định đều nhằm mục đích mang đến trải nghiệm nghệ thuật tốt nhất cho khán giả. Bản thân nam ca sĩ cũng chia sẻ tâm thư, mong fan giữ vững niềm tin và tinh thần tích cực, đồng hành cùng anh trong sự kiện quan trọng này.
Soobin mất ngủ vì fan chia rẽ, đòi hủy vé trước thềm concert.
Ý kiến trái chiều nổ ra trong nội bộ fandom. Nhiều người cho rằng một bộ phận fan đang lạm dụng quyền lực để gây sức ép lên nghệ sĩ và công ty quản lý. Lập luận phổ biến là những đóng góp tài chính như mua vé, mua album, làm dự án cổ vũ cho phép họ tham gia sâu vào quá trình ra quyết định đối với nghệ sĩ.
Động thái một số fansite tuyên bố dừng hoạt động và công khai rời fandom chỉ vài ngày trước thềm concert đã tạo cú sốc tinh thần cho Soobin và cả ê-kíp. Khi mọi công tác chuẩn bị gần như hoàn tất, việc thay đổi thái độ quá đột ngột khiến không khí trước đêm diễn trở nên nặng nề.
Một fan gắn bó lâu năm chia sẻ rằng ai cũng có quyền rời đi khi cảm thấy mệt mỏi. Tuy nhiên lựa chọn ra đi ồn ào, công kích lẫn nhau hay gây áp lực bằng lý do nghệ sĩ không làm theo ý fan lại khiến sự việc trở nên dễ tổn thương hơn. Hành động đó vô tình tạo thêm gánh nặng tâm lý cho chính người họ từng yêu mến.
Nhiều người nhấn mạnh rằng sức mạnh của một fandom nằm ở sự gắn kết và tự nguyện của số đông. Việc tập trung quá nhiều vào các “đầu tàu” có thể khiến cộng đồng trở nên mong manh và dễ đổ vỡ khi họ rời đi.
Bên cạnh đó, cũng có quan điểm đứng về phía fansite và nhóm hoạt động tích cực. Họ thường là người bỏ nhiều công sức lẫn chi phí cá nhân để tạo nên các ấn phẩm cổ vũ, biển quảng cáo, quà tặng cho fanmeeting và luôn đi đầu trong các chiến dịch truyền thông. Khi kỳ vọng không được đáp ứng, thất vọng dễ bùng lên thành phản ứng tiêu cực.
Không ít fan cho rằng nếu xuất phát từ tình cảm dành cho nghệ sĩ, việc lựa chọn rời fandom có thể diễn ra trong im lặng để tránh tạo thêm áp lực không đáng có. Khi mỗi cá nhân được tôn trọng trong lựa chọn của mình, fandom mới có thể duy trì sự gắn kết và phát triển lành mạnh.
Sức mạnh và mặt tối của fandom
Hiện tượng này không chỉ xảy ra trong cộng đồng fan Việt Nam mà còn phổ biến tại các thị trường giải trí lớn như Hàn Quốc, Trung Quốc hay Nhật Bản. Ở đó, fandom đã phát triển thành thế lực kinh tế không thể xem thường, hình thành nên “nền kinh tế fan” với sức mua khổng lồ từ album, vé concert, merchandise đến các hoạt động quảng bá và bình chọn.
Sự tham gia tích cực của người hâm mộ thông qua việc sáng tạo nội dung, tổ chức sự kiện và các dự án từ thiện đã góp phần định hình và thúc đẩy sự phát triển của ngành công nghiệp giải trí.
Tuy nhiên, khi tầm ảnh hưởng lan rộng, mặt tối cũng lộ diện. Nhiều hành vi độc hại như tấn công mạng, xâm phạm đời tư nghệ sĩ hay công kích nhân viên đã vượt xa khỏi sự ủng hộ thông thường.
Fan Mino (nhóm WINNER) từng thuê xe tải đậu trước trụ sở công ty quản lý YG Entertainment để uy hiếp, đưa ra loạt yêu sách từ việc phát hành album solo, lịch trình trở lại đến các hoạt động cá nhân khiến cộng đồng mạng Hàn Quốc phản ứng vì cho rằng yêu cầu quá đà, không hợp lý.
Fan của BlackPink cũng từng thuê xe tải với màn hình LED để biểu tình trước trụ sở YG, yêu cầu công ty thực hiện đúng cam kết về lịch trình, hoạt động nhóm, quảng bá, nhằm phản đối việc nhóm bị trì hoãn trở lại, hoạt động nhóm không rõ ràng.
Trong một trường hợp khác, fan thuê xe tải dựng trước tòa nhà SM Entertainment yêu cầu 2 thành viên có tranh cãi đời tư là Chen và Chanyeol rời EXO để bảo vệ danh tiếng nhóm. Việc này gây ồn ào vì fan trực tiếp can thiệp vào cơ cấu nhóm, quyết định nhân sự thay vì để công ty/nghệ sĩ tự xử lý.
Nhóm fan biểu tình bằng xe tải để gây sức ép lên thần tượng, công ty là điều thường thấy ở Kpop.
Karina nhóm aespa cũng bị fan huy động xe tải gửi đến trụ sở công ty để phản đối việc nữ idol bị phát hiện hẹn hò. Nhóm fan này tỏ thái độ bất mãn, đe dọa “đánh sập” doanh số album và yêu cầu nữ thần tượng rời nhóm.
Nhiều ngôi sao Trung Quốc từng rơi vào tình thế khó xử vì hành vi cực đoan từ chính người hâm mộ. Fan Dương Mịch từng bất mãn với công ty quản lý của nữ diễn viên vì lựa chọn kịch bản yếu kém khiến sự nghiệp cô đi xuống. Hành động quá đà này khiến Dương Mịch bị đối tác phàn nàn, ảnh hưởng hình ảnh trong sự kiện thương mại.
Quan Hiểu Đồng (trái) và Dương Mịch.
Không chỉ gây khủng hoảng truyền thông, sự can thiệp quá mức của fan còn khiến nghệ sĩ cảm thấy bị xâm phạm đời tư. Quan Hiểu Đồng từng chia sẻ cô chịu áp lực lớn khi bị yêu cầu công khai toàn bộ lịch trình và phải báo cáo mọi hoạt động, trong khi bản thân cũng cần được tôn trọng khoảng riêng để làm việc và sống bình thường.
Để một fandom phát triển lành mạnh, điều cốt yếu là sự tôn trọng lẫn nhau. Người hâm mộ cần không gian để bày tỏ tình cảm và sự ủng hộ, trong khi nghệ sĩ cần sự tự do sáng tạo để theo đuổi đam mê nghệ thuật. Doanh nghiệp quản lý cũng cần minh bạch trong truyền thông để tránh gây tổn thương niềm tin của cộng đồng người hâm mộ.
Một fandom khỏe mạnh là nơi mỗi cá nhân cảm thấy được ghi nhận và nghệ sĩ không bị bó buộc trong khuôn mẫu do fan đặt ra.
Không thể phủ nhận vai trò quan trọng của fan đối với thành công của nghệ sĩ. Nhưng khi tình yêu biến thành áp lực hoặc yêu cầu vượt quá giới hạn, đối tượng chịu ảnh hưởng đầu tiên chính là thần tượng.
Gia Lạc