Thuế quan do Mỹ áp đặt đối với thép, nhôm và ô tô đã gây tổn hại đến xuất khẩu của Canada, dẫn đến sự suy giảm kinh tế 1,6% trong quý II và tỷ lệ thất nghiệp đã ở mức cao kỷ lục và các công ty đang bi quan về đầu tư và tuyển dụng.
Mặc dù nền kinh tế đã được bảo vệ một phần bởi Hiệp định Mỹ -Mexico - Canada (USMCA), thế nhưng hiệp định này sẽ được xem xét lại vào năm tới. Trong khi đó, hôm thứ Năm (23/10) vừa qua, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã đột ngột chấm dứt tất cả các cuộc đàm phán thương mại với Canada.
Cũng chính bởi vậy, khoảng 70% các nhà kinh tế (23/34 người) tham gia cuộc khảo sát do Reuters thực hiện từ ngày 21/10 đến ngày 24/10 dự báo, BoC sẽ cắt giảm lãi suất chủ chốt 25 điểm cơ bản xuống còn 2,25% vào ngày 29/10 tới, lần cắt giảm thứ hai liên tiếp, bất chấp lạm phát tăng vọt gần đây.
Trong số 11 nhà kinh tế dự đoán BoC sẽ giữ nguyên lãi suất, chỉ cótrong- một trong số năm ngân hàng lớn của Canada - nằm trong nhóm đó. Trong số này, cũng có 6 người dự đoán lần cắt giảm tiếp theo sẽ diễn ra vào tháng 12.
Trong chu kỳ nới lỏng hiện tại, BoC đã thực hiện cắt giảm lãi suất tổng cộng 250 điểm cơ bản, một trong những mức cắt giảm mạnh nhất trong nhóm các quốc gia G10.
”Ưu tiên lúc này vẫn là tạo ra động lực kinh tế để giúp giải quyết tình trạng trì trệ và đưa tỷ lệ thất nghiệp xuống thấp hơn nữa”, Avery Shenfeld - Nhà kinh tế trưởng tại CIBC Capital Markets cho biết.
”Hiện tại, dự báo của chúng tôi là đây là lần giảm lãi suất cuối cùng (trong năm nay), nhưng BoC có thể sẽ quay lại với việc cắt giảm lãi suất vào năm 2026 nếu các cuộc đàm phán thương mại không thể gia hạn thỏa thuận USMCA... Rủi ro lớn nhất là chúng ta sẽ mất quyền miễn trừ thuế quan hiện có theo thỏa thuận”.
Nhìn về xa hơn, hơn 60% các nhà kinh tế (21/34 người) dự đoán lãi suất sẽ là 2,25% vào cuối năm sau. Con số này trùng khớp với mức cận dưới của khoảng lãi suất trung lập ước tính vào khoảng 2,25%-3,25% của BoC, vốn không kích thích cũng không hạn chế hoạt động kinh tế. Đáng chú ý có 8 nhà kinh tế dự đoán lãi suất sẽ ở mức 2,00% hoặc thấp hơn vào cuối năm 2026.
“Chúng tôi dự đoán việc cắt giảm lãi suất vượt mức đó (2,25%) xuống mức lãi suất kích thích hoàn toàn sẽ khó khăn hơn do lạm phát vẫn ở mức cao hơn mục tiêu và chính sách tài khóa có khả năng tăng cường như một biện pháp hỗ trợ sau ngân sách liên bang vào đầu tháng 11”, Abbey Xu - Nhà kinh tế tại RBC cho biết.
Kết quả khảo sát cũng cho thấy, nền kinh tế Canada có khả năng đã phục hồi trở lại trong quý trước, tăng trưởng trung bình 0,5% hàng năm. Nền kinh tế Canada cũng được dự kiến sẽ tăng trưởng 0,9% trong quý này và tăng trưởng trung bình 1,2% trong năm nay và năm sau, mức thấp nhất kể từ đại dịch. Tỷ lệ thất nghiệp dự kiến sẽ duy trì ở mức gần 7,1% hiện tại cho đến ít nhất là nửa cuối năm sau.
Trong khi theo các nhà kinh tế, lạm phát, đã tăng lên 2,4% vào tháng 9 từ mức 1,9% vào tháng 8, dự kiến sẽ được kiểm soát ở mức giữa mục tiêu 1%-3% của BoC trong những năm tới.
Hà Vy