Làng nghề cơ khí, đúc đồng Tống Xá, xã Ý Yên, tỉnh Ninh Bình vốn nổi tiếng hàng trăm năm với những sản phẩm tinh xảo, giờ lại đang đối mặt với những hệ lụy khó lường. Khói thải, xưởng sản xuất tiềm ẩn nguy cơ cháy nổ luôn thường trực khiến nơi đây không chỉ là cái nôi nghề truyền thống mà còn là "điểm nóng" về môi trường và an toàn lao động.
Theo ghi nhận của PV Gia đình và Xã hội, làng Tống Xá nay thuộc tỉnh Ninh Bình là làng nghề lâu đời với hàng nghìn lao động, hàng loạt xưởng sản xuất cơ khí, xưởng đúc đồng, tái chế phế liệu. Từ những thanh đồng, thỏi nhôm, mẩu sắt thép vụn, người thợ nơi đây làm ra sản phẩm, linh vật đồng hay thiết bị cơ khí phục vụ sản xuất, được bán đi khắp nơi.
Tuy nhiên, đằng sau bức tranh "làng nghề phồn thịnh" là hàng loạt hệ lụy về môi trường và an toàn: tiếng ồn ầm ĩ, khói bụi dày đặc, nguy cơ mất an toàn lao động từ các xưởng sản xuất. Theo quan sát, hầu hết các xưởng ở Tống Xá đều quy mô hộ gia đình lại xen kẽ trong khu dân cư. Bước vào các xưởng cơ khí, dễ dàng nhận thấy hệ thống dây điện chằng chịt, bình gas, bình khí, máy hàn… đặt ngay cạnh những vật liệu dễ bén lửa, dễ nổ. Chỉ một sơ suất nhỏ như chập điện, tia lửa văng trúng dầu, gỗ, mùn cưa… có thể biến cả khu xưởng thành biển lửa.
Làng nghề Tống Xá nơi xảy ra sự việc.
Bên cạnh đó, phần lớn công nhân, thợ làng nghề làm việc trong điều kiện thủ công, cường độ cao, ít trang bị bảo hộ. Họ thường xuyên tiếp xúc trực tiếp với kim loại nóng đỏ, bụi hàn, hóa chất nhưng chỉ mang khẩu trang vải, găng tay mỏng. Tai nạn bỏng, tai nạn cơ khí không hiếm gặp. Một số trường hợp phải nhập viện vì bị bỏng trong quá trình làm việc, thậm chí đã có sự cố nghiêm trọng xảy ra.
Mới đây, tại một xưởng cơ khí ở làng nghề Tống Xá đã xảy ra sự cố an toàn lao động khiến một nam công nhân bị bỏng nặng, hiện vẫn đang điều trị tại bệnh viện.
Ông H (người dân Tống Xá) cho biết: "Vào cuối tháng 8/2025, một công nhân bị bỏng nặng khi đang làm việc. Ngày hôm đó, tôi đang ở nhà thì nghe tiếng nổ. Ban đầu, tôi tưởng từ xưởng phía sau nhà tôi, nhưng sau hỏi ra mới biết là xưởng nhà ông Nghị. Trước đó, cũng từng xảy ra sự cố tương tự khiến một người tử vong, hai người bị thương nặng".
Một số xưởng cơ khí ở làng Tống Xá đã có dấu hiệu xuống cấp.
Theo tìm hiểu của PV, nạn nhân là anh Vũ Duy Lương (37 tuổi), quê thôn Vạn Đoàn, xã Phong Doanh, tỉnh Ninh Bình. Anh Lương làm việc tại xưởng cơ khí nhà ông Nghị, trong làng Tống Xá. Người nhà nạn nhân cho biết, sự việc xảy ra khoảng 15h ngày 31/8/2025. Ngay sau tai nạn, anh Lương được đưa đi cấp cứu tại bệnh viện ở Hà Nội, hiện vẫn đang điều trị.
Trưởng thôn Vạn Đoàn cho biết: gia đình anh Lương thuộc diện khó khăn, có 4 con nhỏ, bố là người khuyết tật. Hai vợ chồng anh Lương vừa đi lao động nước ngoài trở về, đang xây dựng lại ngôi nhà, mới xuống Tống Xá làm nghề cơ khí được một thời gian ngắn thì gặp nạn.
Bên trong một xưởng cơ khí cũ kĩ, xập xệ.
Tương tự, tổ trưởng tổ dân phố số 12, xã Ý Yên, chia sẻ: "Vụ việc một nam công nhân bị bỏng ở xưởng ông Nghị, chúng tôi cũng chỉ mới nghe qua, chưa có báo cáo chính thức. Trước đó, trong khu vực làng nghề từng xảy ra tai nạn lao động khiến 1 người tử vong, 2 người bị thương. Hôm đó, nghe tiếng nổ lớn, chúng tôi đã có mặt tại hiện trường để hỗ trợ đưa nạn nhân đi cấp cứu. Sự việc xảy ra vào đầu năm 2025, tại xưởng của Công ty TNHH Đúc cơ khí Huy Hùng. Thời điểm đó, lực lượng chức năng đã điều tra".
Liên quan đến sự việc trên, sáng 13/9, PV liên hệ với ông Vũ Văn Vui – Chủ tịch UBND xã Ý Yên, tỉnh Ninh Bình để trao đổi thông tin. Tuy nhiên, ông Vui cho biết: "Xã chưa nhận được báo cáo, phía công an đang nắm vụ việc. Để tôi hỏi lại công an". Đến chiều cùng ngày, PV tiếp tục liên hệ nhưng vẫn không nhận được phản hồi.
Làng nghề Tống Xá từ lâu là niềm tự hào của người dân Ninh Bình sau sáp nhập, là nơi lưu giữ tinh hoa nghề đúc đồng, cơ khí truyền thống. Nhưng nếu không kịp thời kiểm soát ô nhiễm, phòng ngừa cháy nổ và bảo vệ người lao động, làng nghề này sẽ phải trả giá đắt: sức khỏe cộng đồng, môi trường sống và cả thương hiệu lâu đời.
Xem thêm video đang được quan tâm:
Video: Bãi rác lộ thiên ở Ninh Bình gây ô nhiễm môi trường