Những ẩn số quyết định người thắng kẻ thua trong cuộc bầu cử Mỹ

4 giờ trướcBài gốc

Người chiến thắng trong cuộc bầu cử tổng thống Mỹ vào ngày 5/11 sẽ lãnh đạo một quốc gia có hơn 330 triệu người, nhưng cuộc cạnh tranh gần như chỉ được quyết định bởi chỉ hàng chục nghìn cử tri, chiếm một phần nhỏ dân số, ở một số tiểu bang nhất định.

Nhiều cử tri đã quyết định đi bỏ phiếu sớm trước ngày chính thức của cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ 2024. (Ảnh: Getty)

Theo giới phân tích, trong số 50 tiểu bang, chỉ có 7 bang là bang chiến địa, nơi diễn ra cuộc cạnh tranh gay gắt nhất giữa hai ứng cử viên Donald Trump và Kamala Harris trong năm nay. Phần còn lại đều là những bang ủng hộ Đảng Dân chủ hoặc Đảng Cộng hòa, theo các cuộc thăm dò dư luận.

Trong số 7 chiến địa, Pennsylvania - tiểu bang đông dân nhất, được cho là nơi có nhiều khả năng nhất quyết định liệu ứng viên đảng Dân chủ Kamala Harris hay ứng viên đảng viên Cộng hòa Donald Trump sẽ là tổng thống tiếp theo.

Chiến lược của các ứng cử viên đều phản ánh thực tế này. Cả cựu tổng thống Donald Trump và Phó tổng thống Kamala Harris đã dành phần lớn kinh phí và thời gian cho quảng cáo và các sự kiện vận động tranh cử ở những bang chiến địa trong giai đoạn cuối cùng của chiến dịch.

Lý do cuộc bầu cử không được quyết định bởi lá phiếu phổ thông

Khác với cuộc bầu cử các quan chức liên bang và các chức vụ trên toàn tiểu bang, kết quả bầu cử tổng thống Mỹ không chỉ được quyết định dựa trên số phiếu phổ thông mà còn dựa vào số phiếu đại cử tri. Đại cử tri là các cá nhân được lựa chọn để đại diện cho từng bang bỏ phiếu bầu tổng thống. Phiếu bầu của đại cử tri mới là lá phiếu trực tiếp bầu ra tổng thống Mỹ. Mỗi bang ở Mỹ được phân chia số lượng đại cử tri dựa trên số lượng nghị sĩ của bang này trong quốc hội liên bang.

Số lượng đại cử tri của mỗi bang thay đổi qua từng kỳ bầu cử, nhưng tổng số đại cử tri trên toàn nước Mỹ luôn mức cố định là 538 người. Bất kỳ ứng viên nào giành quá bán phiếu đại cử tri, tức ít nhất 270 phiếu, sẽ đắc cử tổng thống. Trong trường hợp ứng viên nào thua ở số phiếu phổ thông, nhưng thắng ở số phiếu đại cử cử tri thì ứng viên đó vẫn giành chiến thắng trong cuộc bầu cử. Điều này đã từng diễn ra trong cuộc bầu cử năm 2016, đưa ông Trump giành vé vào Nhà Trắng.

Trong trường hợp hai ứng viên nhận được số phiếu đại cử tri ngang nhau (269-269), Hạ viện Mỹ sẽ lựa chọn người chiến thắng. Thay vì bỏ phiếu với tư cách cá nhân, mỗi tiểu bang tại Hạ viện sẽ có một phiếu bầu. Ứng viên nào giành 26 phiếu của các tiểu bang sẽ trở thành tổng thống. Đây là kịch bản mà các nhà phân tích cho rằng nhiều khả năng sẽ có lợi cho cựu Tổng thống Trump.

Nếu mọi tiểu bang, trừ các tiểu bang chiến địa, bỏ phiếu như dự kiến, thì Phó Tổng thống Harris dự kiến sẽ nhận được 226 phiếu đại cử tri và cựu Tổng thống Trump dự kiến nhận được 219 phiếu. Còn lại 93 phiếu chưa phân định sẽ thuộc về bên nào?

7 bang chiến địa

Có 7 tiểu bang sẽ quyết định kết quả cuộc bầu cử, bao gồm bộ ba Michigan, Pennsylvania và Wisconsin thuộc Vành đai Rỉ Sét (Rust Belt) và bộ tứ gồm Arizona, Georgia, Nevada và Bắc Carolina thuộc Vành đai Mặt trời (Sun Belt)

Trước đây, Michigan, Pennsylvania và Wisconsin được coi là "bức tường xanh" cho các ứng cử viên Dân chủ. Nhưng, vào năm 2016, ông Trump đã giành chiến thắng sít sao ở cả 3 bang này, mang lại cho ông chiến thắng bất ngờ trước ứng cử viên đảng Dân chủ Hillary Clinton.

4 năm sau, Tổng thống Joe Biden đã chiến thắng trong cuộc bầu cử năm 2020 sau khi giành lại Michigan, Wisconsin và Pennsylvania cho đảng Dân chủ, đồng thời giành thắng lợi bất ngờ ở Georgia và Arizona - hai tiểu bang trước đây vẫn bỏ phiếu cho đảng Cộng hòa.

Theo cuộc thăm dò mới nhất của New York Times, tỷ lệ ủng hộ 2 ứng cử viên ở cả 7 bang chiến địa đều đang trong thế cân bằng. Ông Trump dẫn trước bà Harris 3 điểm phần trăm ở Arizona. Còn lại tại 6 tiểu bang chiến địa khác, tỷ lệ ủng hộ giữa các ứng viên chỉ cách nhau trung bình một điểm phần trăm. Theo giới phân tích, cuộc bầu cử năm nay dường như còn sít sao hơn cả cuộc bầu cử năm 2020.

Tại sao Pennsylvania lại quan trọng?

Sở dĩ bang Pennsylvania đóng vai trò quan trọng như vậy là bởi tiểu bang này có 19 phiếu đại cử tri, nhiều hơn bất kỳ bang chiến địa nào khác.

Pennsylvania là một trong những bang có tính quyết định nhất đối với cơ hội giành chiến thắng tại Nhà Trắng của bà Harris hoặc ông Trump và được coi là tiểu bang "bước ngoặt" có nhiều khả năng nhất giúp các ứng viên vượt qua 269 phiếu đại cử tri.

Nếu bà Harris thua ở Pennsylvania, bà sẽ phải giành chiến thắng ở Bắc Carolina hoặc Georgia - hai tiểu bang đã bỏ phiếu cho đảng Dân chủ tổng cộng ba lần trong 4 thập kỷ qua, để có bất kỳ cơ hội nào giành chiến thắng.

Ngược lại, nếu ông Trump thua ở Pennsylvania, ông sẽ cần phải giành chiến thắng ở Wisconsin hoặc Michigan, nơi chỉ bỏ phiếu cho đảng Cộng hòa một lần kể từ những năm 1980.

Đội ngũ tranh cử của cả hai bên đều coi Pennsylvania là tiểu bang quan trọng nhất. Bà Harris và ông Trump đã dành nhiều thời gian vận động tranh cử tại Pennsylvania hơn bất cứ tiểu bang nào khác. Các đội ngũ tranh cử và đồng minh của họ đã chi 279,3 triệu USD cho chiến dịch quảng bá tại Pennsylvania tính đến ngày 7/10, nhiều hơn 75 triệu USD so với bang Michigan- được cho là có tầm quan trọng thứ hai, theo công ty theo dõi AdImpact.

Tại sao Nebraska và Maine lại thu hút nhiều sự chú ý?

48 tiểu bang tại Mỹ trao phiếu đại cử tri của họ theo nguyên tắc người chiến thắng sẽ giành được tất cả, nhưng hai tiểu bang, Nebraska và Maine áp dụng hình thức chia phiếu đại cử tri theo khu vực bầu cử, cho phép phiếu đại cử tri có thể được phân bổ cho nhiều hơn một ứng viên.

Bang Nebraska có 5 phiếu đại cử tri. Bang chia 2 phiếu cho người thắng phiếu phổ thông của toàn bang. Ba phiếu còn lại được phân bổ cho người thắng phiếu bầu phổ thông trong ba khu vực bầu cử của bang, gồm NE-1, NE-2 và NE-3.

Phiếu đại cử tri duy nhất ở khu vực NE-2 của Nebraska, tập trung vào thành phố Omaha - khu vực được coi là khá cạnh tranh, mặc dù các nhà phân tích độc lập cho rằng bà Harris nhiều khả năng sẽ giành chiến thắng tại đây. Cả hai ứng viên đã chi hàng triệu USD để vận động tranh cử tại Omaha.

Lá phiếu duy nhất này có thể rất quan trọng. Nếu bà Harris giành chiến thắng ở Michigan, Pennsylvania và Wisconsin trong khi ông Trump giành chiến thắng ở 4 bang chiến địa còn lại thì khu vực NE-2 của Nebraska sẽ quyết định liệu cuộc bầu cử có kết thúc với tỷ số hòa hay liệu Harris có thắng thế hay không.

Hồng Anh/VOV.VN (Tổng hợp)

Nguồn VOV : https://vov.vn/the-gioi/quan-sat/nhung-an-so-quyet-dinh-nguoi-thang-ke-thua-trong-cuoc-bau-cu-my-post1133310.vov