Những ẩn số sau các cam kết thương mại kỷ lục?

8 giờ trướcBài gốc

Tổng thống Trump tại Phòng Bầu dục hôm 7/8

Tuy nhiên, vài ngày gần đây, xuất hiện không ít hoang mang về việc các nước này thực sự đã đồng ý những gì. Từ cách áp dụng các loại thuế ngành chồng lấn, đến chi tiết về việc đầu tư hàng trăm tỷ USD vào Mỹ, hay các cuộc chạy đua giành quyền miễn trừ... tất cả đều đang thiếu sự rõ ràng.

Đây là trở ngại rõ ràng đối với bất kỳ ai đang tìm kiếm sự chắc chắn sau nhiều tháng đàm phán đầy biến động.

Vấn đề lớn hơn, ít nhất là ở thời điểm hiện tại, là gần như tất cả các thỏa thuận này vẫn chỉ ở giai đoạn “bắt tay”. Sự mơ hồ phản ánh các thỏa thuận chưa được hoàn tất, và những gì được công bố đang bị mỗi bên diễn giải theo cách riêng.

Thật vậy, những tuyên bố rầm rộ gần đây với Liên minh châu Âu (EU), Nhật Bản, Philippines, Hàn Quốc và Việt Nam đều chưa đạt được tuyên bố chung từ cả hai phía - một bước quan trọng để xác định các điểm đã thống nhất, chưa nói đến văn bản ràng buộc pháp lý.

Điều này thể hiện "rõ gần như hàng ngày", đặc biệt là trong các kế hoạch mà các quốc gia sẽ đầu tư hàng trăm tỷ USD vào Mỹ. Ông Trump thường mô tả các thỏa thuận này như một khoản “thưởng ký kết” mà theo quan điểm của ông, giống như một khoản tiền mặt chuyển ngay, nhưng phía bên kia lại có góc nhìn rất khác.

Đây chỉ là một trong những yếu tố có thể tác động đến các nhà nhập khẩu, bao gồm cả những nước đang phải chịu mức thuế “thiết kế riêng” lên tới 50% khi các công ty muốn có sự chắc chắn. Nhưng tất cả các bên đều hiểu rằng ông Trump đã nhiều lần giữ quyền tăng thuế nếu ông cảm thấy các thỏa thuận này không đạt được kỳ vọng của mình.

Hai ngoại lệ là các thỏa thuận vừa đạt được, có thêm một số chi tiết chính thức hơn, gồm tuyên bố chung với Indonesia và ngôn ngữ kỹ thuật hơn trong thỏa thuận với Vương quốc Anh, dù vẫn còn nhiều câu hỏi bỏ ngỏ.

Tranh cãi về thuế quan theo ngành

Các loại thuế quan theo ngành mà ông Trump đang áp dụng cho các ngành công nghiệp chủ chốt đã trở thành tâm điểm tranh cãi, từ cách các mức thuế ô tô hiện tại chồng chéo, cho đến các khoản thuế sắp áp lên chất bán dẫn và dược phẩm.

Với chất bán dẫn, ông Trump đã kết hợp việc áp thuế “có đi có lại” hôm thứ Tư với đề xuất áp thuế 100% “lên tất cả chip và bán dẫn nhập vào Mỹ”.

Chỉ vài giờ sau, các quan chức thương mại EU và Hàn Quốc thông báo rằng họ sẽ được miễn trừ vì đã có thỏa thuận.

Tình huống tương tự cũng xảy ra với dược phẩm, khi ông Trump tuyên bố mức thuế ba chữ số.

Hiện chưa rõ những khoản thuế sắp tới, dự kiến được áp theo thẩm quyền an ninh quốc gia tại Mục 232 của Đạo luật Mở rộng Thương mại năm 1962 sẽ ảnh hưởng thế nào đến các quốc gia đã ký thỏa thuận, nếu có.

Ngay cả tài liệu tóm tắt của Nhà Trắng, bất chấp phát biểu của ông Trump, cũng nêu rằng “Liên minh châu Âu sẽ trả cho Mỹ mức thuế 15%, bao gồm ô tô và phụ tùng ô tô, dược phẩm và chất bán dẫn”.

Một tranh cãi khác trong tuần này là thuế ô tô, hiện đang chịu mức thuế Mục 232 là 25%.

Điều khoản của các thỏa thuận gần đây dường như bao gồm việc hạ mức thuế này xuống 15% cho EU, Nhật Bản và Hàn Quốc, nhưng điều này vẫn chưa được thực thi.

Thực tế đó đã khiến quan chức thương mại hàng đầu của Nhật, Ryosei Akazawa, tới Washington trong những ngày qua để tìm hiểu lý do tại sao "thỏa thuận miệng" về ô tô vẫn chưa được thực hiện.

Vị này đã gặp đội ngũ của ông Trump và nói với phóng viên hôm thứ Năm rằng ông đã nhận được đảm bảo rằng tình hình sẽ sớm được giải quyết. Tuy nhiên, phía Mỹ vẫn chưa có bình luận chính thức về thời điểm hành động, vốn nhiều khả năng cần một quyết định hành pháp từ Tổng thống sẽ được đưa ra.

Một thông báo gần đây của Nhà Trắng về mức thuế mới có hiệu lực từ ngày 7/8 đã nhấn mạnh cách tiếp cận mới đang hình thành của ông Trump là phân nhóm các quốc gia. Hai mức thuế phổ biến nhất là 10% và 15%, ngoài ra còn có những mức “đặt riêng” cao hơn trong thang thuế.

Những con số đầu tư khổng lồ nhưng "mập mờ"

Sự mơ hồ có lẽ rõ nhất ở các thỏa thuận về gia tăng đầu tư nước ngoài như khoản 600 tỷ USD tiềm năng từ châu Âu, 550 tỷ USD từ Nhật Bản và 350 tỷ USD từ Hàn Quốc... mà Nhà Trắng coi là yếu tố then chốt của các thỏa thuận này.

Những cam kết đầu tư này chỉ được hậu thuẫn bởi thông tin hết sức sơ sài và có hình thức khác nhau tùy từng quốc gia.

Phía châu Âu nói rằng 600 tỷ USD chỉ đơn giản phản ánh các công ty “bày tỏ sự quan tâm”.

Trong khi đó, các thỏa thuận của Hàn Quốc và Nhật Bản được phác thảo giống như một quỹ nhằm thúc đẩy đầu tư tư nhân với nguồn tài chính bổ sung. Tài liệu chính thức của Nhà Trắng mô tả thỏa thuận với Nhật là một “cơ chế đầu tư Nhật-Mỹ”.

Nhưng ông Trump, kể cả trong buổi phỏng vấn với CNBC hôm thứ Ba, lại mô tả hoàn toàn khác: “Tôi đã nhận được một khoản "thưởng ký kết" từ Nhật Bản trị giá 550 tỷ USD. Đó là tiền của chúng ta để đầu tư tùy ý”.

Khi được hỏi về châu Âu và việc thiếu chi tiết, ông đáp: “Chà, chẳng có chi tiết gì cả. Chi tiết là 600 tỷ USD để đầu tư vào bất cứ thứ gì tôi muốn”.

Tổng thống Mỹ cũng nhắc lại rằng ông sẽ buộc các bên thực hiện thỏa thuận bằng cách liên tục đe dọa tăng thuế trở lại.

Phản ứng lại những phát biểu này, ông Ryosei Akazawa, vốn đang có mặt ở Washington để giải quyết vấn đề thuế ô tô lại đưa ra góc nhìn khác: “Đây là một cam kết đầu tư vào Mỹ, nơi cũng mang lại lợi ích cho Nhật Bản. Chúng tôi không thể hợp tác về bất cứ điều gì không có lợi cho Nhật Bản”.

Đại Hùng

Nguồn TBNH : https://thoibaonganhang.vn/nhung-an-so-sau-cac-cam-ket-thuong-mai-ky-luc-168599.html