Những 'bài học sống' giúp HTX hình thành tư duy công nghệ

3 giờ trướcBài gốc

Tại nhiều địa phương, đặc biệt ở các vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi, phong trào “Học tập số” đang lan tỏa ngày càng rộng, trở thành cú hích quan trọng nâng cao năng lực quản trị, mở rộng thị trường và nâng cao thu nhập cho thành viên, người lao động HTX.

Bài học từ các đề tài nghiên cứu

Tinh thần bền bỉ trong chuyển đổi số của các HTX càng được thúc đẩy mạnh mẽ kể từ khi Nghị quyết số 57 về đột phá phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia được ban hành. Nghị quyết đã tạo ra một khuôn khổ chiến lược, một “luồng gió mới” giúp khu vực kinh tế tập thể xác lập vị thế và hướng đi trong thời đại số.

Điển hình như tại Khánh Hòa, một trong những địa phương tiên phong trong triển khai Nghị quyết 57 vào thực tiễn, Liên minh HTX tỉnh đã chú trọng khuyến khích ứng dụng khoa học công nghệ vào quản lý, sản xuất, kinh doanh của các HTX, đặc biệt ở vùng miền núi và đồng bào dân tộc thiểu số.

Phong trào học tập số đang lan tỏa mạnh trong khu vực HTX.

Nhiều đề tài khoa học gắn trực tiếp với sản xuất thực tiễn đã mang lại kết quả vượt trội, như đề tài hoàn thiện quy trình và xây dựng mô hình trồng chuối mốc tại Suối Dầu, Suối Hiệp hay đề tài ứng dụng khoa học công nghệ phát triển cây cam xoàn tại HTX Khánh Hưng (xã Bắc Khánh Vĩnh).

Các đề tài này không chỉ nâng cao năng suất, chất lượng sản phẩm, mà còn giúp hình thành các tổ hợp tác liên kết sản xuất, tiêu thụ ổn định, mở rộng thị trường và gia tăng giá trị nông sản. Quan trọng hơn, việc thực hiện đề tài trở thành “bài học sống” để cán bộ, thành viên HTX hình thành tư duy muốn phát triển phải học công nghệ, hiểu công nghệ và làm chủ công nghệ.

Sự chuyển mình này thể hiện rõ nét tại HTX Điều hữu cơ Truecoop (phường Bảo An), nơi các thành viên HTX coi khoa học công nghệ và chuyển đổi số là “kim chỉ nam” cho mọi hoạt động, từ thượng tầng đến sản xuất, kinh doanh.

Thời gian qua, HTX đã áp dụng mã QR cho các sản phẩm điều hữu cơ nhằm minh bạch hóa quy trình sản xuất, đồng thời sử dụng GPS để định vị bản đồ farm và lưu trữ dữ liệu nông hộ trên phần mềm quản lý, giúp giảm tới 20% chi phí quản lý.

Chuyển đổi số là tất yếu

Không dừng lại ở đó, HTX Điều hữu cơ Truecoop đầu tư nhà máy BioFactory chế biến sâu, biến nguồn nguyên liệu thô thành sản phẩm có giá trị cao hơn từ 2 đến 3 lần. Điều đáng nói là mọi bước tiến này đều bắt đầu với quá trình “học tập số” của chính cán bộ và thành viên HTX, từ học cách dùng phần mềm, học cách phân tích dữ liệu, đến học cách vận hành dây chuyền số hóa và quan trọng hơn là học cách suy nghĩ theo tư duy công nghệ.

Từ thực tiễn đó, Liên minh HTX tỉnh Khánh Hòa đã sớm triển khai nhiều giải pháp như phát triển hạ tầng số, hỗ trợ doanh nghiệp mới thành lập xây dựng thương hiệu số, hiện diện trực tuyến an toàn thông qua các dịch vụ số với tên miền quốc gia; hỗ trợ HTX đào tạo kỹ năng chuyển đổi số; khuyến khích hình thành hệ sinh thái ứng dụng công nghệ trong sản xuất và kinh doanh.

Tất cả các hoạt động hỗ trợ trên đã tạo nền tảng quan trọng để phong trào “Học tập số” lan tỏa rộng rãi trong HTX ở Khánh Hòa, giúp cán bộ và thành viên HTX quen dần với khái niệm quản trị hiện đại.

Tại hội nghị “Giải pháp thúc đẩy ứng dụng công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số cho các HTX và thành viên đồng bào dân tộc thiểu số, miền núi” diễn ra cuối tháng 8, ông Đinh Hồng Thái, Phó Chủ tịch Liên minh HTX Việt Nam, nhấn mạnh chuyển đổi số là con đường ngắn nhất để nâng cao năng suất, chất lượng sản phẩm và mở rộng thị trường.

Theo ông Đinh Hồng Thái, chuyển đổi số không chỉ là áp dụng một công nghệ đơn lẻ mà là thay đổi toàn diện tư duy sản xuất, là hướng đi phù hợp với mục tiêu phát triển xanh, phát thải thấp như tinh thần của Nghị quyết 57.

Học công nghệ, học chuyển đổi số là con đường ngắn nhất để HTX, nông dân nâng cao giá trị sản xuất.

Đồng quan điểm, ông Trịnh Minh Hoàng, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Khánh Hòa, khẳng định đổi mới tư duy và lấy công nghệ làm nền tảng là điều kiện tiên quyết để kinh tế tập thể trụ vững trước những thách thức như biến đổi khí hậu và sức ép cạnh tranh ngày càng lớn.

Phong trào “Học tập số” không chỉ diễn ra ở Khánh Hòa mà đang lan rộng tại nhiều địa phương. Tại Lâm Đồng, theo số liệu từ ngành nông nghiệp, gần 100 doanh nghiệp và HTX đã ứng dụng phần mềm quản lý, nhật ký điện tử, tem QR truy xuất nguồn gốc, thậm chí sử dụng máy bay không người lái để phun chế phẩm sinh học.

Một trong những mô hình tiêu biểu là HTX Nông nghiệp Ứng dụng Công nghệ cao Phi Liêng do anh Phí Văn Thìn làm Giám đốc. Xuất phát từ mô hình rau truyền thống đầy rủi ro, anh Thìn mạnh dạn đầu tư công nghệ, từ nhà màng đến phần mềm quản lý sản xuất.

Thành công của anh Thìn không chỉ giúp nâng cao thu nhập cho gia đình mà còn truyền cảm hứng cho nhiều hộ dân trong xã, từ đó hình thành HTX với 16 ha sản xuất, trong đó 3 ha bán thủy canh ứng dụng cảm biến tự động.

Hiện, HTX Phi Liêng không chỉ sản xuất rau VietGAP mà còn liên kết với doanh nghiệp đưa hàng vào siêu thị, tạo công ăn việc làm cho khoảng 150 lao động, chủ yếu là người dân tộc thiểu số. Năm 2024, HTX Phi Liêng được Liên minh HTX Việt Nam vinh danh HTX tiêu biểu toàn quốc, minh chứng rõ ràng rằng học công nghệ, học chuyển đổi số là con đường ngắn nhất để thoát nghèo bền vững.

Tìm động lực cất cánh

Theo thống kê của Liên minh HTX Việt Nam, tính đến 30/6/2025, cả nước có 34.848 HTX, thu hút hơn 6,17 triệu thành viên và tạo việc làm cho hơn 1,6 triệu lao động trực tiếp.

Nhiều HTX, sau khi ứng dụng các giải pháp công nghệ số, đã giảm chi phí sản xuất 15–20%, tăng năng suất 15–28% và nâng cao đáng kể chất lượng sản phẩm. Những con số ấy cho thấy tác động rõ rệt của chuyển đổi số, đồng thời khẳng định việc học tập công nghệ là xu hướng không thể đảo ngược.

Tuy nhiên, thực tế cũng chỉ ra mức độ chuyển đổi số trung bình của HTX mới đạt 32%, trong đó chỉ 13,6% hoàn tất chuyển đổi số, 50% đang triển khai và hơn 36% vẫn chưa bắt đầu. Nhiều khó khăn của HTX vẫn tồn tại như hạn chế về tài chính, thiếu hụt hạ tầng công nghệ, năng lực quản lý yếu, chưa có chiến lược phát triển bài bản và khả năng tiếp cận thị trường còn thấp…

Để tháo gỡ, Liên minh HTX Việt Nam đề xuất các chương trình hỗ trợ tài chính dài hạn, đơn giản hóa quy trình vay vốn, nâng cấp hạ tầng thông tin, đào tạo kỹ năng số và xây dựng cổng thông tin tập trung hỗ trợ HTX.

Cùng với đó, các chương trình tập huấn xúc tiến thương mại, kỹ năng kinh doanh, sử dụng nền tảng thương mại điện tử do Liên minh HTX Việt Nam tổ chức tại nhiều địa phương cũng góp phần hình thành đội ngũ cán bộ HTX “biết công nghệ”, “hiểu thị trường”.

Việc hướng dẫn HTX xây dựng gian hàng trực tuyến, livestream bán hàng, phân tích hành vi tiêu dùng hay quảng cáo số đang giúp HTX thích ứng với thời đại thương mại điện tử, yếu tố then chốt trong năm bản lề 2025 khi kinh tế số trở thành trụ cột tăng trưởng.

Nhìn tổng thể, có thể khẳng định phong trào “Học tập số” đang trở thành điểm sáng trong khu vực kinh tế tập thể, HTX. Nghị quyết 57 đã tạo nền tảng tư tưởng và định hướng chiến lược, còn thực tiễn từ Khánh Hòa, Lâm Đồng hay nhiều địa phương khác cho thấy tinh thần học hỏi chủ động của HTX chính là chìa khóa giúp họ bước vào quỹ đạo mới, quỹ đạo của sản xuất thông minh, quản lý thông minh và thị trường thông minh.

Nam Phong

Nguồn Vnbusiness : https://vnbusiness.vn/khoa-hoc-cong-nghe/nhung-bai-hoc-song-giup-htx-hinh-thanh-tu-duy-cong-nghe-1110935.html