Những bí ẩn lịch sử được khoa học giải đáp trong năm 2025

4 giờ trướcBài gốc

Từ khảo cổ học, di truyền học đến công nghệ hình ảnh hiện đại, các nhà nghiên cứu trên khắp thế giới đã đưa ra những phát hiện mang tính đột phá, góp phần làm sáng tỏ nhiều khoảng mờ của quá khứ nhân loại.

Dưới đây là một số phát hiện đáng nhớ nhất trong năm 2025 đã cung cấp lời giải cho những bí ẩn lịch sử lâu đời, theo CNN.

Bí ẩn xác ướp và phương pháp ướp xác chưa từng được ghi nhận

Hình dáng bên ngoài của xác ướp nhìn từ phía trước (A) và phía sau (B) cho thấy không có vết mổ nào trên cơ thể. Ảnh: Andreas Nerlich

Một sự cố rò rỉ nước tại hầm mộ của một nhà thờ làng hẻo lánh ở Áo đã vô tình dẫn đến việc phát hiện danh tính một thi thể được bảo quản kỳ lạ từ thế kỷ XVIII. Thi thể, với da và mô gần như nguyên vẹn, từng làm dấy lên nhiều đồn đoán về phép màu hay đầu độc.

Thông qua chụp cắt lớp CT, phân tích mô – xương và định tuổi bằng carbon phóng xạ, các nhà nghiên cứu xác định hài cốt thuộc về Franz Xaver Sidler von Rosenegg, một quý tộc từng là tu sĩ rồi trở thành linh mục quản xứ.

Đáng chú ý, nhóm nghiên cứu còn phát hiện một phương pháp ướp xác chưa từng được ghi nhận, đồng thời đưa ra giả thuyết mới về nguyên nhân cái chết và giải mã một vật thể bằng thủy tinh được tìm thấy trong cơ thể ông.

Con thuyền xuất hiện từ “hư không”

Dấu vân tay người không hoàn chỉnh được tìm thấy trên các mảnh nhựa đường. Hình ảnh chụp cắt lớp X-quang độ phân giải cao của vùng dấu vân tay được hiển thị

Chiếc thuyền Hjortspring được khai quật từ đầm lầy trên đảo Als (Đan Mạch) từ những năm 1920, từ lâu đã là một bí ẩn lớn của khảo cổ học Bắc Âu. Con thuyền, chở đầy vũ khí, được cho là từng tham gia một cuộc tấn công cách đây hơn 2.000 năm.

Phân tích vật liệu mới cho thấy con thuyền đã di chuyển quãng đường xa hơn nhiều so với suy đoán trước đây, gợi ý rằng cuộc tấn công có thể đã được chuẩn bị kỹ lưỡng.

Đặc biệt, dấu vân tay người không hoàn chỉnh được tìm thấy trong cặn nhựa đường trên thân tàu đã cung cấp bằng chứng trực tiếp hiếm hoi về một thành viên thủy thủ đoàn.

Cùng với đó, một nghiên cứu khác cũng chỉ ra rằng tàu HMS Endurance của nhà thám hiểm Ernest Shackleton không chìm do bánh lái hỏng, mà do những điểm yếu về cấu trúc, điều mà Shackleton được cho là đã biết trước khi khởi hành chuyến thám hiểm định mệnh năm 1915.

Nhận dạng nhầm lẫn từ thời kỳ băng hà

Hai anh em sói con 14.000 năm tuổi được phát hiện ở miền bắc Siberia. Ảnh: Sergey Fedorov/Đại học Liên bang Đông Bắc

Hai “chú sói con Tumat”, được khai quật ở miền bắc Siberia và có niên đại khoảng 14.000 năm, từng được cho là chó nhà sơ khai sống gần con người.

Với bộ lông còn nguyên vẹn và dấu tích bữa ăn cuối cùng trong dạ dày, chúng từng được xem là bằng chứng quan trọng về quá trình thuần hóa chó.

Tuy nhiên, nghiên cứu di truyền và phân tích hóa học mới nhất cho thấy đây hoàn toàn là sói hoang dã, không có dấu hiệu tương tác với con người. Phát hiện này buộc giới khoa học phải xem xét lại các giả thuyết về thời điểm con người bắt đầu thuần hóa chó.

Những bí ẩn về chiến tranh và dịch bệnh

Một chiếc răng được sử dụng để phân tích ADN cổ đại trong quá trình nghiên cứu quân đội của Napoléon. Ảnh: Claudio Centonze/Ủy ban Châu Âu

Phân tích ADN cổ đại từ răng của các binh sĩ trong quân đội Napoleon đã mang lại góc nhìn mới về thảm họa quân sự năm 1812. Ngoài bệnh sốt phát ban là nguyên nhân từng được cho là chủ yếu, các nhà khoa học còn phát hiện dấu vết của vi khuẩn Salmonella enterica và Borrelia recurrentis, gây bệnh thương hàn và sốt tái phát.

Những mầm bệnh này có thể đã góp phần khiến hàng trăm nghìn binh sĩ thiệt mạng trong cuộc rút lui khỏi nước Nga.

Những câu hỏi lâu đời được trả lời

Các cuộc khai quật khảo cổ tiếp tục mang lại những phát hiện quan trọng. Phân tích một mỏ đá chứa các bức tượng chưa hoàn thiện cho thấy cách người Polynesia cổ đại đã tạo ra những tượng đầu đá khổng lồ trên đảo Rapa Nui (đảo Phục Sinh), qua đó làm rõ kỹ thuật và tổ chức lao động của cộng đồng du mục từng sinh sống tại đây.

Tại Pompeii, một dự án nghiên cứu mới đã phát hiện cầu thang đá bị chôn vùi, giúp các nhà khoa học tái dựng diện mạo của thành phố La Mã cổ đại trước khi bị núi lửa Vesuvius phun trào năm 79 sau Công nguyên. Phát hiện này bổ sung những chi tiết quan trọng về cấu trúc đô thị và đời sống cư dân thời kỳ đó.

Ở Nam Mỹ, sự kết hợp giữa phân tích vi thực vật và hình ảnh thu được từ máy bay không người lái đã giúp các nhà nghiên cứu đưa ra giả thuyết mới về nguồn gốc của “dải lỗ” bí ẩn gồm khoảng 5.200 hố nhỏ rải rác trên dãy Andes, Peru – một hiện tượng khiến giới khoa học tranh luận suốt nhiều năm.

Bên cạnh đó, năm 2025 cũng ghi nhận nhiều lời giải cho những câu hỏi hóc búa khác: xác định được ngọn núi lửa gây ra đợt lạnh toàn cầu năm 1831; làm rõ nguồn gốc tiến hóa của khoai tây hiện đại từ một cuộc “gặp gỡ” di truyền với cà chua dại; hay giải mã một sai lệch lâu nay về sử thi Wade, cho thấy tác phẩm này không hề đầy yếu tố siêu nhiên như từng được tin tưởng.

KHÁNH MY

Nguồn Văn hóa : http://baovanhoa.vn/the-gioi/nhung-bi-an-lich-su-duoc-khoa-hoc-giai-dap-trong-nam-2025-191303.html