Trong bài viết, Tổng Bí thư Tô Lâm chỉ rõ, học tập suốt đời trở thành một quy luật sống; không chỉ giúp mỗi cá nhân nhận biết, thích nghi, không tụt hậu trước sự biến đổi từng ngày của thế giới hiện tại, làm giàu trí tuệ, hoàn thiện nhân cách, vượt qua khó khăn, thử thách để ngày càng tiến bộ và định vị bản thân trong xã hội hiện đại.
“Cao hơn, đây là chìa khóa quan trọng để nâng cao dân trí và đào tạo nhân lực, thúc đẩy sự phát triển kinh tế - xã hội, là con đường duy nhất, hướng đi tất yếu của mọi quốc gia để đảm bảo sự phát triển thịnh vượng, bền vững”, Tổng Bí thư Tô Lâm nhấn mạnh.
Từ góc nhìn đó, việc nhìn nhận được những điểm hạn chế, thậm chí là những căn bệnh mãn tính đã và đang cản trở việc xây dựng một xã hội học tập với những công dân luôn nổi trội tinh thần học tập suốt đời là điều hoàn toàn cần thiết, không chỉ mang ý nghĩa quan trọng trước mắt mà còn cả về lâu dài.
Đây cũng là những điểm được Tổng Bí thư thẳng thắn chỉ ra trong bài viết quan trọng “Học tập suốt đời”.
Đó là những căn bệnh có tên gọi hình thức, “ngại” học tập, dễ thỏa mãn, dễ bằng lòng với kiến thức sẵn có, đã có, từ đó triệt tiêu tinh thần cầu tiến, triệt tiêu việc nâng cao kỹ năng và kiến thức, triệt tiêu khả năng thích ứng với sự thay đổi.
Theo Tổng Bí thư, việc đào tạo, bồi dưỡng còn chạy theo số lượng mà chưa thực sự chú trọng tới chất lượng; việc tự học, thực học và học tập suốt đời của đội ngũ cán bộ, đảng viên chưa đạt kết quả như mong muốn; còn tình trạng học theo phong trào, sính bằng cấp mà chưa thực sự căn cứ vào đòi hỏi thực tiễn, ngại khó, ngại khổ trong học tập, không đào sâu suy nghĩ để vươn lên chinh phục những đỉnh cao trong khoa học.
Căn bệnh này dễ dẫn đến một “biến chứng” khác mà theo Tổng Bí thư, đó là thực trạng hạn chế về chuyên môn, nghiệp vụ, chủ nghĩa cá nhân, bệnh kinh nghiệm trong một bộ phận cán bộ, đảng viên ảnh hưởng đến chất lượng thực thi công vụ, chất lượng phục vụ nhân dân; ảnh hưởng đến tinh thần dám nghĩ, dám nói, dám làm, dám chịu trách nhiệm; triệt tiêu động lực đổi mới, sáng tạo, không đủ nền tảng kiến thức và tự tin về năng lực đề xuất và thực hiện những sáng kiến, giải pháp đột phá.
Tâm lý thỏa mãn với kiến thức sẵn có dễ khiến con người ta dần rơi vào trạng thái ngại học, cho rằng học tập là chỉ nhất thời hoặc giả thuộc về một “phân khúc” nhất định nào đó của thời gian cuộc đời. Rằng cuộc đời nên dành thời gian cho những cái “to tát” nào đó.
Kỷ nguyên mới của đất nước đang đòi hỏi phát huy cao độ tinh thần học tập suốt đời. Ảnh minh họa
Phê phán thẳng thắn tâm lý này, Tổng Bí thư Tô Lâm chỉ rõ, một bộ phận cán bộ, công chức, viên chức, người lao động thỏa mãn với kiến thức đã học trong các trường lớp, cơ sở đào tạo, hoặc chạy theo việc học để hoàn thiện bằng cấp đủ điều kiện thăng tiến, không chịu nghiên cứu, học hỏi thường xuyên để nâng cao trình độ chuyên môn, năng lực quản lý, kiến thức, kỹ năng hội nhập và khả năng thích ứng...
Đi cùng đó, một bộ phận biểu hiện ngại học, không có khái niệm học thường xuyên, học suốt đời nên trở thành lạc hậu, bảo thủ, không thích nghi và bắt nhịp với "guồng quay" hối hả của nhịp sống "vũ bão" thời khoa học và công nghệ 4.0 và X.0.
Việt Nam đang xây dựng khung cho Luật Học tập suốt đời, theo đó dự kiến Luật Học tập suốt đời sẽ có chế tài cho việc được đi học và phải đi học. Việc khắc phục, "điều trị" những “căn bệnh” cản ngại việc xây dựng một xã hội học tập và tạo động lực cho việc học tập suốt đời được Tổng Bí thư Tô Lâm trên cương vị người đứng đầu Đảng ta chỉ ra trong bài viết “Học tập suốt đời” chắc chắn sẽ giúp cho việc tạo dựng một không khí mới cho sự nghiệp xây dựng một xã hội học tập.
Ở đó, học tập không chỉ là nhu cầu nhất thời mà là nhu cầu lâu dài, tự thân của mỗi công dân để những kiến thức được tỏa sáng thành những kỹ năng giải quyết nắm bắt, phát hiện và giải quyết vấn đề, kỹ năng đổi mới sáng tạo. Kỷ nguyên mới của dân tộc, của đất nước đang đặt ra những yêu cầu rất cao cho việc học tập suốt đời.
Học tập suốt đời không giới hạn ở việc học tập trong trường học mà còn bao gồm việc học hỏi từ kinh nghiệm thực tế, công việc, sở thích cá nhân và các hoạt động xã hội, tương tác với cộng đồng. Học tập suốt đời giúp phát triển bản thân toàn diện, nâng cao kỹ năng và kiến thức, thích ứng với sự thay đổi và đạt được thành công trong mọi lĩnh vực của cuộc sống.
Mục tiêu chính của học tập suốt đời là phát triển con người, tạo điều kiện và dẫn dắt cho mọi người được học tập khi môi trường của giáo dục hiện nay là môi trường mở, linh hoạt và không giới hạn.
Quang Lộc