Những chặng đường đáng nhớ và tự hào của Báo Đảng Tiền Giang

một ngày trướcBài gốc

Nhà báo, nhà cách mạng Nguyễn Văn Nguyễn.

Ngày 3-2-1930, Đảng Cộng sản Việt Nam ra đời, trong thời kỳ 1930 - 1931, truyền đơn bươm bướm là hình thức sơ khai của báo chí, phù hợp với hoàn cảnh hoạt động bí mật, thiếu thốn điều kiện in ấn, kỹ thuật còn thô sơ.

Trong điều kiện đó, Đảng bộ tỉnh Mỹ Tho đã vượt qua khó khăn trong hoạt động bí mật, xuất bản tờ Dân Cày. Báo Dân Cày là công cụ đắc lực trong việc tuyên truyền, giác ngộ quần chúng, hướng dẫn các chi bộ, đảng viên lãnh đạo quần chúng đấu tranh. Trong thời kỳ này, Chi bộ xã Đạo Thạnh cho in tờ Giải Phóng, báo ra hằng tháng, hình thức đơn sơ, khổ nhỏ, số lượng ít.

Cuối năm 1932, Tỉnh ủy lâm thời tỉnh Mỹ Tho được khôi phục và cho xuất bản tờ Nông Dân - là cơ quan tuyên truyền và tập hợp lực lượng của Đảng bộ. Tháng 10-1932, một số đồng chí trong Tỉnh ủy lâm thời bị địch bắt, tờ Nông Dân ra được 2 số thì bị đình bản. Giữa năm 1933, Tỉnh ủy lâm thời được củng cố, do đồng chí Thái Văn Đấu làm Bí thư.

Tỉnh ủy cho ra đời Báo Phấn Đấu để tuyên truyền, giáo dục đường lối, chủ trương đấu tranh của Đảng bộ trong nhân dân. Năm 1938, tờ Đông Phương tạp chí của Đảng được xuất bản, tòa soạn đặt tại số 21, phường Galien (nay là đường Trưng Trắc, TP. Mỹ Tho). Đây là tờ báo công khai, phát hành rộng rãi. Thực tế đây là tờ báo đại diện công khai của Đảng, gắn liền Đảng với quần chúng nhằm tuyên truyền Chủ nghĩa Mác - Lênin, đường lối, chủ trương của Đảng…

Chuẩn bị cho cuộc Nam kỳ khởi nghĩa năm 1940, Xứ ủy Nam kỳ nhận thấy sự cần thiết phải có tờ báo để tuyên truyền trong Đảng và quần chúng. Báo Tiến Lên - cơ quan đấu tranh của Mặt trận Thống nhất nhân dân phản đế Đông Dương ra đời, được phát hành rộng rãi, kịp thời phổ biến chủ trương của Đảng trong tình hình mới.

Khởi nghĩa Nam kỳ nổ ra ngày 23-11-1940, ở Mỹ Tho, 56 xã giành quyền làm chủ, chính quyền cách mạng tỉnh Mỹ Tho được thành lập nhưng sau đó bị đàn áp dã man. Phong trào cách mạng tạm thời lắng xuống.

Sau đó, Tỉnh ủy lâm thời tỉnh Mỹ Tho được khôi phục. Xứ ủy lâm thời hoạt động chủ yếu ở Mỹ Tho và cho ra đời tờ báo Tiền Phong - là cơ quan ngôn luận để tập hợp lực lượng, khôi phục phong trào. Cũng trong lúc này, do không bắt được liên lạc nên một số đồng chí đã lập xứ ủy ở Xoài Hột, Châu Thành và cho ra tờ Giải Phóng.

Hai tờ Giải phóng và Tiền Phong đã góp phần tập hợp lực lượng, khôi phục phong trào cách mạng ở Mỹ Tho và các tỉnh Nam bộ sau cuộc đàn áp dã man của địch trong khởi nghĩa Nam kỳ, tạo điều kiện thuận lợi cho Đảng chuẩn bị lực lượng, tập hợp quần chúng làm cuộc Tổng Khởi nghĩa Tháng Tám. Ngày 24-8-1945, Cuộc Tổng khởi nghĩa Tháng Tám đã nổ ra và thắng lợi ở Mỹ Tho, Gò Công.

Tờ Thông Tin của tỉnh Mỹ Tho được ra đời vào năm 1958. Ảnh: Tư liệu

Cách mạng Tháng Tám thành công, tờ Báo Cứu Quốc của Tỉnh bộ Việt Minh tỉnh Mỹ Tho được xuất bản in bằng chữ chì tại thị xã Mỹ Tho, đây là tờ báo đầu tiên của tỉnh in theo công nghệ hiện đại thời bấy giờ. Tờ báo được phát hành rộng rãi trong hoàn cảnh đất nước được tự do, độc lập, góp phần quan trọng vào việc hướng dẫn và phổ biến mọi chủ trương, chính sách của Đảng, chính quyền và Mặt trận Việt Minh đến mọi tầng lớp nhân dân từ thành thị đến nông thôn.

NGUYỄN VĂN NGUYỄN - NHÀ BÁO, NHÀ CÁCH MẠNG ƯU TÚ

Nhà báo - nhà cách mạng Nguyễn Văn Nguyễn sinh năm 1910, tại làng Điều Hòa, tỉnh Mỹ Tho (nay thuộc phường 1, TP. Mỹ Tho, tỉnh Tiền Giang). Ông là một nhà văn, nhà báo lỗi lạc và là một diễn giả, giảng viên lý luận sắc sảo về Chủ nghĩa Mác - Lênin. Thời đó, ông nổi lên như một nhà tuyên huấn uyên bác của Đảng trong cả nước.

Chính vì thế, Bác Hồ và Bộ Chính trị đã có quyết định điều ông ra Chiến khu Việt Bắc để công tác tại Ban Tuyên huấn Trung ương, phát huy hết tài năng và đức độ của ông.

Tiếc rằng trên đường rừng Trường Sơn, khi ông từ Khu IX Nam bộ ra Việt Bắc năm 1953 để nhận lãnh trọng trách cao hơn, đến Bình Định, ông bị bệnh thương hàn và qua đời ở đó. Thật tiếc cho Đảng và cho cả nhân dân ta đã mất đi một nhà tuyên huấn giàu kinh nghiệm, một chiến sĩ cộng sản tài ba và kiên trung.

Trong bài viết về đồng chí Nguyễn Văn Nguyễn, đồng chí Trần Bạch Đằng, nguyên Phó Trưởng Ban Dân vận Trung ương, nguyên Bí thư Thành ủy Sài Gòn, nhà nghiên cứu, nhà văn, nhà báo Việt Nam đã viết: “Anh Nguyễn Văn Nguyễn là một học giả uyên bác, thạo tiếng Pháp nhưng tôi để ý anh thạo tiếng Việt hơn.

Bút pháp của anh là bút pháp Việt Nam, đặc biệt bút pháp Nam bộ. Trong thuyết trình hay giảng giải, anh nói khúc chiết, ít khi nhắc kinh điển, song những gì anh nói rất cô đọng tinh thần Chủ nghĩa Mác - Lênin.

Anh đứng lớp khá thường ở Trường Trường Chinh, đề tài anh thông thạo là quan điểm văn học nghệ thuật của Đảng, lý lẽ sắc bén bác bỏ những lập luận sai trái rất thuyết phục.

Đó là kinh nghiệm anh tích tụ trong thời gian dài làm báo công khai thời Pháp thuộc. Khác một số đồng chí tuy rất vững vàng về nghệ thuật nhưng diễn đạt hơi khô; trái lại, anh Nguyễn hiểu biết tâm tư của người nghe, uốn nắn những điều chưa đúng và mở rộng những điều anh thấy cần cho người nghe có chiều sâu.

Phụ trách thông tin và văn nghệ, anh Nguyễn tạo một không khí mới trong sinh hoạt văn nghệ, báo chí. Anh không thích nói những gì mà ai cũng biết. Anh thường nêu ra các phản đề và yêu cầu chúng tôi trao đổi, ý kiến già giặn thì anh hoan nghênh, ý kiến non thì anh nâng đỡ.

Anh là một người cộng sản, một nhà văn, nhà báo tài hoa. Theo tôi, anh Nguyễn là một sản phẩm của trí thức Nam bộ, gọi là “đặc sản” cũng chính xác, anh mất quá sớm, bằng không chúng ta còn gặp được rất nhiều tác phẩm của anh...”.

Tháng 4-1947, để mở rộng khối đại đoàn kết toàn dân tộc, mở rộng hơn nữa Mặt trận Dân tộc thống nhất trong mặt trận Việt Minh, Hội Liên hiệp Quốc dân Việt Nam, tỉnh Mỹ Tho, Gò Công được thành lập. Tờ Báo Chiến Đấu - cơ quan đấu tranh của Mặt trận Việt Minh tỉnh Mỹ Tho được đổi tên là Liên Việt - cơ quan đấu tranh của Hội Liên hiệp quốc dân Việt Nam tỉnh Mỹ Tho.

Đầu năm 1948, tờ Thông Tin Mỹ Tho đã được xuất bản 3 ngày/số, cơ quan đóng tại xã Thạnh Phú, huyện Cai Lậy. Lúc này ta đã có các xưởng giấy để phục vụ cho công tác in báo. Ty Thông Tin Mỹ Tho cũng cho xuất bản tờ báo Thông Tin Mỹ Tho nhằm kịp thời cung cấp tin tức mọi mặt cho các ngành thực hiện công tác vận động quần chúng.

Đầu năm 1951, tỉnh Mỹ Tho mới được thành lập (thường gọi là Mỹ - Tân - Gò) trực thuộc Phân liên khu miền Đông. Lúc này lực lượng báo chí đã được tăng cường, cơ sở vật chất được cải thiện, bộ phận in đã được trang bị thêm máy in Pêđan, đồng chí Nguyễn Văn Minh, Thường vụ Tỉnh ủy, Trưởng Ban Tuyên truyền - Huấn học được phân công làm Chủ nhiệm báo; trụ sở được dời về kinh Dương Văn Dương.

Báo Liên Việt và Thông Tin Mỹ Tho đã qua hệ thống giao liên của các Lực lượng vũ trang, các đại biểu đi dự hội nghị, lực lượng hợp pháp của các tổ chức tôn giáo tỏa đi khắp nơi từ vùng tạm chiếm đến các vùng căn cứ kháng chiến, kịp thời phổ biến mọi chủ trương, chính sách của Đảng, Mặt trận…

Sau Hiệp định Giơnevơ, Mỹ - Diệm ra sức phá hoại hiệp định, đàn áp trắng trợn những người kháng chiến. Trước tình hình trên, năm 1958, Tỉnh ủy quyết định cử đồng chí Huỳnh Văn Niềm phụ trách tờ báo, lấy tên là Tranh Đấu, nhằm mục đích tố cáo tội ác của Mỹ - Diệm, khẳng định sự tồn tại của Đảng, khơi dậy, giữ vững niềm tin của cán bộ, quần chúng đối với Đảng. Do hoàn cảnh kháng chiến cực kỳ khó khăn, mỗi số báo chỉ in hơn chục bản để gửi cho mỗi huyện một bản.

Cuối năm 1958, Tỉnh ủy giao cho đồng chí Năm Bi tiến hành ra tờ Thông Tin, được in bằng xu xoa, 4 trang. Mỗi số báo ra khoảng 60 - 80 tờ. Báo đã nêu được những tấm gương dũng cảm, giữ vững khí tiết của người đảng viên.

Sau Đồng khởi năm 1960, báo lấy tên là Vùng Lên, sau lại lấy tên là Tranh Đấu. Tờ Giải Phóng, cơ quan tranh đấu của Mặt trận Dân tộc giải phóng tỉnh Định Tường, số 1 ra ngày 15-1-1961, phát hành 30.000 tờ. Trên trang nhất báo Giải Phóng in đậm tít lớn: Đồng bào Định Tường nhiệt liệt hoan nghênh bản tuyên ngôn của Mặt trận Dân tộc giải phóng miền Nam, công bố ngày 20-12-1960.

HỒNG LÊ-T.H

(tổng hợp)

Nguồn Ấp Bắc : http://baoapbac.vn/chinh-tri/202506/huong-toi-ky-niem-100-nam-ngay-bao-chi-cach-mang-viet-nam-21-6-1925-21-6-2025-nhung-chang-duong-dang-nho-va-tu-hao-cua-bao-dang-tien-giang-1045027/