Những cỗ máy sản xuất và xuất khẩu vũ khí chục tỷ USD của Israel

2 giờ trướcBài gốc

Mặt hàng xuất khẩu chủ lực của Israel

Dù là một quốc gia có quy mô nhỏ, Israel sở hữu ngành công nghiệp quốc phòng phát triển mạnh và được đánh giá thuộc nhóm tiên tiến nhất thế giới. Xuất phát điểm từ nhu cầu trong môi trường an ninh phức tạp, Israel đã đầu tư mạnh vào nghiên cứu, phát triển công nghệ quân sự.

Israel không chỉ tự chủ phần lớn nhu cầu quốc phòng mà còn là một trong những nước xuất khẩu vũ khí lớn nhất thế giới, tệp khách hàng trải rộng từ Mỹ, Ấn Độ đến châu Âu và châu Á. Năng lực đổi mới sáng tạo, kết hợp giữa công nghệ dân sự và quân sự, là yếu tố giúp ngành quốc phòng Israel duy trì lợi thế cạnh tranh.

Ngành công nghiệp quốc phòng Israel cũng là động lực tăng trưởng kinh tế và đổi mới công nghệ cho đất nước.

Những năm gần đây, giá trị xuất khẩu vũ khí hàng năm của Israel chiếm khoảng 2-3% tổng GDP, đạt 14,8 tỷ USD trong năm 2024 (so với mức 13 tỷ USD năm 2023). Quốc gia Trung Đông này xuất khẩu vũ khí sang EU (54% năm 2024), Anh, Ấn Độ, Azerbaijan và một số nước châu Á - Thái Bình Dương.

Hệ thống phòng thủ Iron Dome của Israel. Ảnh: BBC

Iron Dome, David’s Sling và tên lửa Arrow vừa là tấm lá chắn an ninh quốc gia, vừa là những mặt hàng xuất khẩu chủ lực của Israel sang châu Âu và châu Á, định hình lại thị trường vũ khí toàn cầu. Bên cạnh đó là máy bay không người lái (UAV), hệ thống radar, thiết bị tác chiến điện tử, công nghệ giám sát và các hệ thống tên lửa tấn công chính xác.

Năm 2024, trong tổng kim ngạch xuất khẩu quốc phòng 14,8 tỷ USD, tên lửa, rocket và hệ thống phòng không - gồm cả Iron Dome - chiếm tới 48% giá trị so với 36% của năm 2023.

Hệ thống phòng không David’s Sling của Israel, do Rafael Advanced Defense Systems (Israel) và Raytheon (Mỹ) hợp tác phát triển, là một phần quan trọng trong lá chắn phòng thủ tên lửa nhiều tầng của Israel.

Về xuất khẩu, David’s Sling bắt đầu tạo dấu ấn từ năm 2023 khi Phần Lan ký hợp đồng mua hệ thống này với giá khoảng 317 triệu euro, đánh dấu thương vụ xuất khẩu đầu tiên. Nhiều quốc gia NATO và các nước khác bày tỏ quan tâm đến hệ thống phòng không tiên tiến này.

Năm 2024, ngân sách quốc phòng của Israel tăng mạnh 65%, lên 46,5 tỷ USD.

Một số doanh nghiệp sản xuất vũ khí lớn của Israel

Elbit Systems Ltd. là một trong những tập đoàn quốc phòng tư nhân lớn nhất trong lĩnh vực quốc phòng Israel, được thành lập năm 1966, trụ sở tại Haifa. Doanh nghiệp này có vốn hóa 21 tỷ USD, tăng mạnh so với 12 tỷ USD vào cuối năm 2023. Năm ngoái, Elbit Systems đạt doanh thu hơn 6,8 tỷ USD, lợi nhuận 321 triệu USD.

Elbit nổi bật với các sản phẩm máy bay không người lái UAV (Hermes), hệ thống xe bọc thép (Sabrah), hệ thống phóng tên lửa PULS, hệ thống tác chiến điện tử, dẫn đường... Theo Investors, tới cuối quý I/2024, Elbit có tổng giá trị hợp đồng backlog kỷ lục hơn 23 tỷ USD, với hơn 50% dự kiến thực hiện trong năm 2025-2026.

Cơ chế hoạt động của hệ thống Iron Dome. Đồ họa: GN

Israel Aerospace Industries (IAI) là doanh nghiệp quốc phòng và hàng không vũ trụ hàng đầu của Israel, thuộc sở hữu nhà nước. IAI nổi bật với năng lực công nghệ cao trong sản xuất máy bay UAV, hệ thống phòng thủ tên lửa, radar và vệ tinh. Đây là một trong những nhà cung cấp UAV hàng đầu thế giới với các dòng như Heron và Harop.

Năm 2024, IAI ghi nhận doanh thu tăng 15,5% lên 6,1 tỷ USD. Lợi nhuận tăng từ mức 318 triệu USD lên 493 triệu USD. Giá trị các hợp đồng backlog lên tới 25 tỷ USD, so với mức 18 tỷ USD vào cuối năm 2023. Trong năm 2024, IAI xuất khẩu 4,3 tỷ USD, so với 3,8 tỷ USD năm 2023.

IAI có các sản phẩm nổi bật như hệ thống phòng thủ tên lửa Barak, UAV chiến đấu và hệ thống radar tiên tiến...

Rafael Advanced Defense Systems (RADS) là một công ty quốc phòng chủ chốt của Israel, thuộc sở hữu nhà nước. RADS nổi tiếng với những hệ thống phòng không như Iron Dome, David’s Sling, Trophy và hệ laser Iron Beam. Rafael đang giữ vị thế hàng đầu thế giới trong lĩnh vực này.

RADS chưa niêm yết cổ phiếu. Tuy nhiên, Rafael Holdings, Inc. (RFL), một công ty có trụ sở tại Mỹ sở hữu cổ phần trong tài sản trí tuệ của RADS, được giao dịch công khai trên NYSE và có vốn hóa khoảng 67 tỷ USD.

Hệ thống phòng thủ trên không David's Sling. Ảnh: Bộ Quốc phòng Israel

Năm 2024, RADS ghi nhận doanh thu đạt khoảng 4,8 tỷ USD (tăng 27% so với 2023), trong đó khoảng 50% đến từ xuất khẩu. Tổng tồn kho đơn hàng lên tới gần 17,8 tỷ USD.

RADS đang sản xuất hàng loạt hệ thống phòng không (Iron Dome), tên lửa chống UAV, tên lửa và thiết bị bảo vệ xe tăng như Trophy. Rafael cũng có liên doanh với Raytheon để sản xuất tên lửa Tamir.

Bên cạnh đó, Israel còn có Plasan Sasa Ltd. và Israel Weapon Industries (IWI). Đây là hai doanh nghiệp quốc phòng hàng đầu của Israel, nổi bật trong lĩnh vực sản xuất và xuất khẩu vũ khí hiện đại.

Plasan Sasa chuyên sản xuất giáp bảo vệ cho xe quân sự, dân sự và cá nhân. Điểm mạnh là công nghệ vật liệu composite nhẹ nhưng chống đạn hiệu quả, được trang bị cho nhiều phương tiện quân sự tại Mỹ, Israel và NATO.

Trong khi đó, IWI là nhà sản xuất vũ khí cá nhân nổi tiếng toàn cầu, với các sản phẩm biểu tượng như súng tiểu liên Uzi, súng trường Galil và Tavor.

Trong những năm gần đây, Iron Dome trở thành mặt hàng xuất khẩu chiến lược nhờ khả năng đánh chặn tên lửa tầm ngắn chính xác, được kiểm chứng qua nhiều xung đột thực tế. Các quốc gia như Mỹ, Hàn Quốc, Azerbaijan và một số nước NATO đã quan tâm hoặc mua hệ thống này.

Mạnh Hà

Nguồn VietnamNet : https://vietnamnet.vn/nhung-co-may-san-xuat-va-xuat-khau-vu-khi-chuc-ty-usd-cua-israel-2412496.html