Những 'đại gia' từng bị khởi tố tội trốn thuế: Bài học pháp lý đắt giá

3 giờ trướcBài gốc

Một số vụ trốn thuế trước "Hoàng Hường"

Một trong những vụ án được nhắc tới nhiều là hai người bị truy tố với hai tội danh "buôn lậu" và "trốn thuế" gồm: Nguyễn Gia Thiều (SN 1965, nguyên Giám đốc Công ty Đông Nam), Phạm Anh Vũ (SN 1975, nguyên Giám đốc Công ty TNHH Thiên Anh, Hà Nội).

Theo cáo trạng của Viện KSND tối cao, sau 14 lần thay đổi ngành nghề kinh doanh, Nguyễn Gia Thiều tăng vốn điều lệ công ty, thành lập các công ty con và một số doanh nghiệp tư nhân khác nhập khẩu điện thoại di động

Để tăng lợi nhuận trong kinh doanh, Nguyễn Gia Thiều đã tổ chức nhập lậu điện thoại di động về Việt Nam thông qua Phạm Anh Vũ cùng một số đồng phạm với nhiều hình thức, như: gửi qua đường phi mậu dịch dưới danh nghĩa quà biếu, xách tay qua cửa khẩu sân bay, gửi qua đường bưu điện với giá thỏa thuận chi phí vận chuyển.

Ảnh minh họa

Bên cạnh nhập lậu hàng chục nghìn điện thoại di động trị giá gần 50 tỷ đồng, Nguyễn Gia Thiều đã ký hợp đồng với công ty khác hạ thấp giá mua điện thoại so với thực tế nhằm trốn thuế nhập khẩu. Bằng thủ đoạn này, từ năm 1999 đến 2002, Thiều đã trốn thuế hơn 96,4 tỷ đồng.

Ông Thiều cùng đồng phạm bị truy tố về tội buôn lậu và trốn thuế trong hoạt động nhập khẩu, kinh doanh điện thoại di động và nhận mức án 20 năm tù. Đồng thời buộc phải nộp hàng trăm tỷ đồng liên quan tới tiền buôn lậu, tiền trốn thuế.

Trường hợp Đinh Ngọc Hệ (biệt danh Út “trọc”) là một ví dụ khác cho thấy hành vi trốn thuế có thể xuất phát từ những hoạt động lợi dụng chức vụ, quan hệ để hưởng lợi và che dấu doanh thu.

Ông Hệ, nguyên Thượng tá, Phó giám đốc Tổng Công ty Thái Sơn, Bộ Quốc phòng, vốn là cựu cán bộ quân đội kiêm doanh nhân, bị truy tố, xét xử nhiều tội danh khác nhau và trong đó có tội trốn thuế với số tiền được xác định lên đến hàng chục tỷ đồng.

Các phiên tòa đã làm rõ phương thức lợi dụng tổ chức doanh nghiệp, sử dụng hợp đồng, hóa đơn không đúng để giảm, né khoản thuế phải nộp, dẫn tới trách nhiệm hình sự nặng nề.

Vụ án của ông Hệ cũng minh họa việc người có vị trí cao vẫn không được miễn trừ trách nhiệm pháp lý. Hội đồng xét xử đã tuyên phạt bị cáo Đinh Ngọc Hệ 5 năm tù về tội "Trốn thuế", tổng hợp với các bản án trước, bị cáo phải chấp hành hình phạt chung là chung thân.

Một trường hợp khác là nhóm doanh nghiệp liên quan tới Thiên Minh Đức một tập đoàn hoạt động trong lĩnh vực xăng dầu và phân phối với sai phạm về kê khai, thiếu thuế liên quan tới thuế bảo vệ môi trường và các vấn đề hóa đơn, quỹ bình ổn.

Theo kết luận của Thanh tra Chính phủ công bố, Thiên Minh Đức thường xuyên kê khai sai, thiếu thuế bảo vệ môi trường, thậm chí không kê khai hoặc kê khai không trung thực số tiền thuế phải nộp. Chỉ trong giai đoạn 2018 - 2021, số thuế bảo vệ môi trường kê khai lại, tăng thêm 3.287 tỷ đồng.

Kết luận thanh tra đã chỉ ra con số tăng thuế phải truy thu hàng nghìn tỷ đồng trong một số giai đoạn; đồng thời có các hành vi liên quan mua bán hóa đơn, làm sai lệch hồ sơ khiến các cá nhân, đơn vị có thể đối diện với trách nhiệm hình sự. Những vụ việc mới đây liên quan đến Thiên Minh Đức cho thấy cơ quan chức năng đang tiếp tục điều tra, khởi tố nhiều hành vi kinh tế phức tạp.

Mới đây nhất, cơ quan CSĐT Bộ Công an vừa khởi tố, bắt tạm giam Hoàng Thị Hường, tức TikToker Hoàng Hường (sinh năm 1987, ở Phú Thọ) cùng 5 bị can khác liên quan đến cáo buộc vi phạm quy định về kế toán gây hậu quả nghiêm trọng.

Kết quả điều tra cho biết, từ tháng 1.2021 đến tháng 6.2025, doanh thu để ngoài sổ sách các công ty của Hoàng Hường được xác định lên tới gần 1.800 tỷ đồng, đồng thời kê khai sai thuế giá trị gia tăng với doanh thu gần 2.100 tỷ đồng. Vụ việc đang tiếp tục được làm rõ và thu hút sự chú ý của dư luận.

Bài học pháp lý đắt giá

Ngoài các vụ việc điểm lại về hành vi trốn thuế kể trên, thực tế còn không ít các vụ việc tương tự đã xảy ra trong thời gian qua (như Vi "ngộ" và vợ trốn thuế, giám đốc chợ Đông Hương ở Thanh Hóa trốn thuế...). Qua những vụ việc nêu trên rút ra một số bài học pháp lý đắt giá cho doanh nhân và nhà quản trị.

TikToker Hoàng Hường kê khai sai thuế hàng nghìn tỉ đồng thu hút sự quan tâm của dư luận (Ảnh: baochinhphu.vn)

Đó là cần minh bạch trong báo cáo tài chính và hóa đơn. Nhiều vụ trốn thuế bắt nguồn từ việc lập hồ sơ, hóa đơn không đúng, hoặc che giấu doanh thu. Hệ thống kế toán, đặc biệt là kiểm soát hóa đơn, chứng từ phải được thiết lập và giám sát chặt chẽ. Khi hồ sơ minh bạch, nguy cơ chuyển từ xử lý hành chính sang trách nhiệm hình sự sẽ giảm.

Không thể né tránh trách nhiệm bằng “không biết” hay ủy quyền: Lập luận “tôi không trực tiếp làm kế toán” hay “không nắm nghiệp vụ” thường không được tòa chấp nhận nếu có dấu hiệu chỉ đạo, hưởng lợi hoặc lợi dụng chức vụ. Vụ của Đinh Ngọc Hệ cho thấy vị thế và vai trò điều hành không miễn trừ trách nhiệm hình sự.

Việc các cá nhân, đơn vị sử dụng nhiều hình thức tinh vi nhằm trốn thuế như lập “giám đốc bù nhìn”, hoặc thông đồng với cán bộ thực thi là những chiêu thức cũ nhưng vẫn bị phát hiện. Hậu quả là cá nhân sai phạm bị xử lý hình sự, tịch thu tài sản và thậm chí phá sản doanh nghiệp.

Ngoài tiền phạt và án tù, doanh nghiệp và cá nhân bị khởi tố còn dẫn đến mất uy tín đối với đối tác, nhà đầu tư và người tiêu dùng.

Do đó những vụ án về trốn thuế vừa qua không chỉ gây sự thu hút chú ý dư luận mà còn là lời cảnh tỉnh về trách nhiệm pháp lý, sự minh bạch và tuân thủ luật thuế.

Các vụ án trốn thuế của doanh nhân Việt Nam là lời cảnh tỉnh khi lợi ích trước mắt được đặt cao hơn tuân thủ pháp luật dẫn đến nhiều hậu quả cũng như hệ lụy lâu dài.

Vì vậy các doanh nghiệp cần chuyển từ tư duy “chạy theo lợi nhuận ngắn hạn” sang quản trị có trách nhiệm, minh bạch và tuân thủ pháp luật như nền tảng bền vững cho phát triển lâu dài. Những bài học từ một vài vụ việc kể trên vẫn còn nguyên giá trị đối với mọi chủ doanh nghiệp hôm nay.

P.V

Nguồn Văn hóa : http://baovanhoa.vn/kinh-te/nhung-dai-gia-tung-bi-khoi-to-toi-tron-thue-bai-hoc-phap-ly-dat-gia-172540.html