Những điểm chung trong bản đề xuất hòa bình của Mỹ và châu Âu

một giờ trướcBài gốc

Tổng thống Pháp Emmanuel Macron (phải) và Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky tại cuộc gặp ở Paris ngày 4-9 Ảnh: THX/TTXVN

Theo tờ The Telegraph ngày 24-11, bản đề xuất do Anh, Đức và Pháp xây dựng chứa đựng một số nhượng bộ, bao gồm việc giới hạn quy mô quân đội Ukraine và cam kết tổ chức bầu cử tại nước này sau khi đạt được hòa bình.

Nội dung của kế hoạch mới tương đồng với đề xuất của Mỹ ở nhiều điểm, thậm chí giống cả cách diễn đạt, như việc Nga có thể quay lại G7 để tạo thành G8 khi hòa bình được thiết lập.

Tuy nhiên, khác biệt lớn nhất giữa 2 kế hoạch nằm ở vấn đề an ninh chiến lược: châu Âu vẫn để ngỏ khả năng Ukraine gia nhập NATO, trong khi đề xuất của Mỹ loại bỏ lựa chọn này. Bản đề xuất của châu Âu đồng thời nhấn mạnh hiện chưa có đồng thuận trong NATO về việc cho Ukraine gia nhập, nhằm trấn an Nga trong bối cảnh Moskva lo ngại về sự mở rộng của liên minh.

Mâu thuẫn then chốt vẫn xoay quanh lãnh thổ. Theo kế hoạch của Tổng thống Trump, Nga sẽ được trao vùng Donbass và được công nhận quyền kiểm soát Crimea, đồng thời các đường tiền tuyến hiện tại ở Kherson và Zaporizhzhia sẽ giữ nguyên. Điều này đồng nghĩa Ukraine có thể phải chấp nhận nhượng thêm lãnh thổ ngoài những khu vực Nga đang kiểm soát.

Ngược lại, châu Âu đề nghị bắt đầu các cuộc trao đổi lãnh thổ dựa trên Đường tiếp xúc, giúp thu hẹp phạm vi đòi hỏi của Nga. Dự thảo nêu rõ rằng sau khi đạt được thỏa thuận lãnh thổ, cả hai bên cam kết không thay đổi hiện trạng bằng vũ lực.

Châu Âu cũng đề xuất giới hạn quân đội Ukraine thời bình ở mức 800.000 quân, cao hơn con số trần 600.000 trong đề xuất của Mỹ. Quân đội Ukraine hiện có khoảng 850.000 quân, thuộc nhóm lực lượng quân sự lớn nhất thế giới. Trước đó, Nga từng muốn giới hạn Ukraine ở mức khoảng 85.000 quân trong các cuộc đàm phán tại Thổ Nhĩ Kỳ.

Một trong những yêu cầu bất di bất dịch của Ukraine là phải có các bảo đảm an ninh mạnh mẽ để ngăn ngừa nguy cơ bị tấn công trong tương lai. Cả 2 đề xuất của Mỹ và châu Âu đều đồng thuận về sự cần thiết của cơ chế bảo đảm này.

Châu Âu cam kết các bảo đảm sẽ mạnh mẽ, trong khi Mỹ khẳng định chúng sẽ “đáng tin cậy”. Đáng chú ý, kế hoạch của châu Âu đề xuất Mỹ đưa ra bảo đảm tương đương Điều 5 của NATO, coi mọi cuộc tấn công vào Ukraine là tấn công vào một đồng minh.

Các đề xuất cũng thống nhất về tầm quan trọng của việc tái hội nhập Nga vào kinh tế toàn cầu. Nga có thể trở lại G8, trong khi châu Âu chủ trương giảm trừng phạt theo từng giai đoạn. Một điểm khác biệt đáng chú ý là bản đề xuất của châu Âu loại bỏ điều khoản cho phép Mỹ hưởng 50% lợi nhuận tương lai từ tài sản Nga bị phong tỏa đem đầu tư vào Ukraine.

Cả 2 kế hoạch đều đề cập việc tạo điều kiện cho Ukraine tiếp cận ngắn hạn thị trường Liên minh châu Âu (EU), trong bối cảnh Kiev đã ký Khu vực Thương mại tự do sâu rộng và toàn diện với EU. Bản của châu Âu nêu rõ Ukraine “đủ điều kiện gia nhập EU” và sẽ được ưu tiên trong quá trình tiếp cận thị trường.

Theo thông lệ trong các thỏa thuận hòa bình do Mỹ dẫn dắt, thỏa thuận cuối cùng chấm dứt xung đột giữa Nga và Ukraine sẽ được giám sát bởi một Hội đồng Hòa bình do Tổng thống Donald Trump làm Chủ tịch.

Ánh Vân

Nguồn SGĐT : https://dttc.sggp.org.vn/nhung-diem-chung-trong-ban-de-xuat-hoa-binh-cua-my-va-chau-au-post128809.html