Những điểm đặc biệt dị thường ở cơn bão số 5 báo hiệu mùa mưa bão cực kỳ phức tạp

3 giờ trướcBài gốc

Hình thành sớm, di chuyển nhanh, quần thảo trên đất liền rất lâu

Ông Nguyễn Hoàng Hiệp, Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường nhận định, bão số 5 là cơn bão khá dị thường. Hình thành ngay trên Biển Đông, thời gian đổ bộ đất liền chỉ 3 ngày, bằng 1/2 quy luật. Bão dừng lại, gần như đứng im trong 2 giờ liền trước khi đổ bộ nên có cảm giác bão đã tan. Nếu không thông tin kịp thời, dễ gây tâm lý chủ quan. Gió khi đổ bộ tại Hà Tĩnh là cấp 10, giật cấp 12, 13. Nguy cơ rất cao xuất hiện lũ quét và ngập lụt lớn sau bão.

Bão số 5 có nhiều điểm dị thường hiếm gặp.

Theo thống kê ban đầu, bão số 5 khiến 1 người chết tại Hà Tĩnh, 8 người bị thương (Hà Tĩnh 4 người; Quảng Trị 4 người). Về cơ sở vật chất có 621 nhà tốc mái, 144 nhà ngập tại Hà Tĩnh; hơn 16.000 ha lúa, 611 ha rau màu, 2.058 ha cây ăn quả và hơn 4.400 cây xanh gãy đổ. Nuôi trồng thủy sản có 13 ha ngập. Giao thông chịu ảnh hưởng do sạt lở (3 điểm tại Quảng Trị) và ngập cục bộ nhiều tuyến; lưới điện ở Hà Tĩnh gãy đổ 22 cột.

Hiện các địa phương đang tổ chức kiểm tra, khắc phục trước mắt và rà soát, tổng hợp số thiệt hại. Các cơ quan chức năng tiếp tục theo dõi mưa, lũ và thủy triều, đề nghị người dân không chủ quan, tránh di chuyển khu vực ngập lụt và vùng sạt lở.

Lý giải về sức di chuyển nhanh của bão số 5, ông Hoàng Phúc Lâm, Phó Giám đốc Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn Quốc gia cho biết, các yếu tố môi trường có thể ảnh hưởng đến quỹ đạo và cường độ bão số 5 có thể kể đến là từ thời điểm vào biển Đông, môi trường cho bão hình thành và phát triển là khá thuận lợi. Nhiệt độ mặt nước biển trên dọc đường đi của bão số 5 đều là xấp xỉ và trên 30 độ C.

Thứ hai là hiện nay dòng dẫn đường cụ thể là áp cao cận nhiệt đới đang lấn khá sâu về phía tây. Chính vì thế nên bão di chuyển tương đối ổn định và với tốc độ nhanh.

Một yếu tố nữa thuận lợi khiến cường độ của bão luôn liên tục duy trì và thậm chí tăng thêm là hầu như bão không tương tác gì với các đảo. Như các cơn khác thì có thể đi qua khu vực đảo Hải Nam (Trung Quốc) chẳng hạn sẽ có thể làm bão bị suy yếu một chút. Nhưng cơn bão số 5 này thì toàn bộ là quỹ đạo di chuyển trên biển, cho nên không có quá trình mà bão suy yếu.

TS Nguyễn Ngọc Huy, chuyên gia về biến đổi khí hậu và cảnh báo thiên tai cho biết: "Theo bão gần 20 năm nay, chưa bao giờ tôi gặp một cơn bão có thời gian quần thảo lâu trên một phạm vi đất liền như thế. Đến 3 giờ sáng nay, xoáy bão vẫn xoay ở khu vực biên giới Việt Nam với tỉnh Laksao của Lào. Những ổ mây lớn sẽ phát triển cục bộ xung quanh tâm bão và cả ở phạm vi cách xa tâm bão tạo ra những đợt mưa cường suất cao, gián đoạn.

"Bà con ở hạ du sông Cái của Nghệ An, sông Chu của Thanh Hóa, vùng thấp trũng của Hà Tĩnh đề phòng nước lên. Tôi quan sát dữ liệu từ các hồ chứa trên sông cho thấy nhiều hồ chứa phía Tây Nghệ An và Thanh Hóa đã đầy công suất thiết kế về mực nước dâng bình thường. Nước về bao nhiêu xả bấy nhiêu. Trừ các thủy điện lớn có hồ chứa thì vẫn đang duy trì tích nước cât lũ một phần", TS Huy cảnh báo.

Rủi ro lũ quét, sạt lở đất kéo dài

Ông Mai Văn Khiêm, Giám đốc Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn quốc gia cho biết, từ hôm qua đến sáng nay, khu vực Bắc Trung Bộ đã có lượng mưa rất lớn, nhiều nơi lên tới 500–600 mm. Với lượng mưa lớn như vậy và địa hình đồi dốc, nguy cơ lũ quét và sạt lở đất ở phía Tây của Bắc Trung Bộ hiện rất cao.

"Trong đêm nay và ngày mai, đặc biệt cần lưu ý: Toàn bộ phía Tây của Hà Tĩnh; vùng giáp ranh Hà Tĩnh – Quảng Trị; vùng giáp ranh Hà Tĩnh – Nghệ An; một phần khu vực giáp ranh Nghệ An – Thanh Hóa. Những vùng này được đánh giá ở mức nguy cơ rất cao đến cực cao về lũ quét, sạt lở đất trong đêm nay và ngày mai" - ông Mai Văn Khiêm nói.

Theo cơ quan khí tượng, nếu lượng mưa tiếp tục duy trì ở mức cao, người dân tại các khu vực miền núi, trung du và dọc ven biển từ Thanh Hóa đến Hà Tĩnh, cũng như phía bắc tỉnh Quảng Trị, sẽ phải đối mặt với nhiều nguy cơ thiên tai. Trước hết là tình trạng ngập úng, tiếp đến là lũ quét và sạt lở đất. Trong đó, lũ quét là hiện tượng đặc biệt nguy hiểm, từng gây thiệt hại rất lớn về người trong thời gian qua.

Trước diễn biến phức tạp của mưa lũ sau bão số 5, chiều 25/8, Bộ Nông nghiệp và Môi trường đã có công văn khẩn gửi UBND các tỉnh, thành phố ở khu vực trung du, đồng bằng Bắc bộ và một số tỉnh miền núi như Sơn La, Lào Cai…

Theo công văn, từ đêm 25 đến sáng 27/8, khu vực Bắc Trung bộ và miền núi phía Bắc có mưa to, phổ biến 100-200mm, có thể vượt 300mm. Do đó, các địa phương theo dõi sát diễn biến mưa lũ, thông tin kịp thời đến người dân và chính quyền cơ sở; tổ chức lực lượng kiểm tra các khu vực ven sông suối, vùng thấp trũng, có nguy cơ cao xảy ra ngập lụt, lũ quét hoặc sạt lở.

Đồng thời, 11 địa phương tại Bắc bộ và Bắc Trung bộ cần bố trí lực lượng kiểm soát giao thông tại những điểm nguy hiểm như ngầm tràn, khu vực ngập sâu, nước chảy xiết để bảo đảm an toàn cho người và phương tiện.

TS Nguyễn Ngọc Huy cho biết, người dân có thể theo dõi mưa lũ, sạt lở theo thời gian thực tại ứng dụng "Sạt lở Việt Nam" hỗ trợ cả IOS và Android. Đây là sản phẩm khoa học của nhóm nghiên cứu do GS. Đỗ Minh Đức, Trường Đại học Khoa học Tự nhiên, ĐHQG Hà Nội và nhóm nghiên cứu thực hiện.

Ứng dụng có các tính năng cảnh báo đa thiên tai như trượt lớn, sạt lở, lũ quét và mưa lớn, cập nhật liên tục 20 phút/lần chi tiết đến các xã (cũ) trong toàn quốc. Các tỉnh Điện Biên, Lai Châu, Lào Cai (Yên Bái+Lào Cai cũ), Bình Định (cũ), tp. Đà Nẵng (Quảng Nam cũ + một phần Đà Nẵng cũ) chi tiết đến từng vị trí, khu tập trung dân cư, thôn, bản.

Tô Hội

Nguồn SK&ĐS : https://suckhoedoisong.vn/nhung-diem-dac-biet-di-thuong-o-con-bao-so-5-bao-hieu-mua-mua-bao-cuc-ky-phuc-tap-169250826064838584.htm