Những điều cần lưu ý trong phép dưỡng sinh mùa lạnh

9 giờ trướcBài gốc

Mùa lạnh là thời điểm nhiều bệnh lý dễ khởi phát, khiến thể trạng con người suy yếu, đặc biệt ở trẻ nhỏ, người cao tuổi, người có sức khỏe yếu và người mắc bệnh mạn tính. Để bảo vệ sức khỏe và phòng ngừa bệnh tật trong giai đoạn này, cần chú trọng tăng cường sức đề kháng, giữ ấm cơ thể và thực hành dưỡng sinh hợp lý.

Dưỡng sinh mùa lạnh không chỉ giúp cơ thể thích nghi tốt hơn với thời tiết khắc nghiệt mà còn hỗ trợ cân bằng khí huyết, ổn định tâm – thể, từ đó giảm nguy cơ mắc các bệnh thường gặp như cảm lạnh, viêm đường hô hấp, đau khớp hay rối loạn huyết áp.

1. Dưỡng sinh hiệu quả với bí quyết giữ ấm, ngủ sớm dậy muộn

Dưỡng sinh mùa lạnh cần chú trọng dưỡng tàng (nuôi dưỡng, bảo tồn, không phung phí năng lượng sống), tránh làm nhiễu động dương khí, gây rối loạn sự chuyển hóa âm – dương trong cơ thể. Dương khí trong cơ thể cũng như mặt trời, cần "sưởi ấm" cho mọi tế bào. Do đó, hãy mặc đủ ấm, đặc biệt là giữ ấm chân và hai gối khi đi ngoài đường.

Vào mùa lạnh, nên đi ngủ sớm và dậy muộn. Ngủ sớm giúp giữ ấm cơ thể và bảo vệ dương khí. Dậy muộn giúp kéo dài thời gian di dưỡng âm khí, phục hồi năng lượng.

Xoa ấn huyệt Dũng Tuyền tăng cường lưu thông khí huyết, nâng cao sức đề kháng trong mùa lạnh.

2. Về vận động: Tập nhẹ, tránh ra mồ hôi nhiều

Nên vận động nhẹ nhàng, hợp lý để tinh thần thoải mái, thân thể khỏe mạnh. Khi tập luyện, tránh để mồ hôi ra quá nhiều vì dễ nhiễm lạnh.

Có thể ấn huyệt và xoa bóp để tăng cường lưu thông khí huyết, điều hòa âm – dương và nâng cao sức đề kháng.

Dưới đây là 5 huyệt vị quan trọng nên xoa bóp mỗi ngày:

1. Huyệt Dũng Tuyền

Vị trí: Co bàn chân và các ngón chân lại, chỗ hõm xuất hiện ngay ở 1/3 trước gan bàn chân chính là vị trí của huyệt.

Phương pháp: Trước khi ngủ hoặc sau khi thức dậy, dùng ngón cái ấn huyệt đến khi cảm thấy nóng.

2. Huyệt Hợp Cốc

Vị trí: Giơ bàn tay lên, sờ vào vùng lõm của điểm giao kết giữa ngón trỏ và ngón cái, phần lõm sâu sát với xương chính là huyệt hợp cốc.

Phương pháp: Dùng ngón cái day huyệt khoảng 15 phút.

3. Huyệt Phong Trì

Vị trí: Nằm ở chỗ lõm giữa cơ cổ và xương chẩm, phía sau gáy, ngang với dái tai.

Phương pháp: Dùng ngón cái day huyệt trong khoảng 15 phút.

4. Huyệt Túc Tam Lý

Vị trí: Ở mặt trước cẳng chân, cách đầu gối ngoài 3 thốn (khoảng 7–8 cm).

Phương pháp: Dùng ngón trỏ hoặc ngón cái của cả hai tay bấm đồng thời hai bên, từ nhẹ đến mạnh.

5. Huyệt Quan Nguyên

Vị trí: Nằm ở vùng hạ đan điền, trên đường trục giữa cơ thể, dưới rốn 3 thốn (khoảng 7 -8cm). Bạn chỉ cần đặt 4 ngón tay sao cho ngón đầu tiên chạm rốn, vị trí của ngón tay thứ tư ở phía dưới chính là huyệt Quan Nguyên.

Phương pháp: Xoa bóp quanh huyệt theo chiều kim đồng hồ, rồi ngược lại trong 3–5 phút; sau đó ấn giữ không quá 3 phút. Massage huyệt Quan Nguyên buổi tối trước khi ngủ giúp thúc đẩy tiêu hóa và cải thiện giấc ngủ.

Các thực phẩm có vị cay trừ hàn, làm ấm cơ thể trong mùa lạnh.

3. Về tinh thần: Giữ tâm bình khí hòa

Giữ tâm bình khí hòa, nghĩa là cân bằng, ổn định và hài hòa trong tâm trí và cảm xúc, tránh để cảm xúc lên cực độ, cần điều chỉnh tinh thần. Tình chí quá mức khiến dương khí bị nhiễu loạn, làm mất quân bình âm dương và tổn hại sức khỏe.

Mùa lạnh, cảnh vật u ám dễ khiến tâm trạng con người trầm uất. Hãy tìm niềm vui trong các hoạt động nhẹ nhàng như uống trà, đàm đạo, đánh cờ, làm thơ, nghe nhạc… để nuôi dưỡng tinh thần lạc quan và thư thái.

4. Về ăn uống: "Thu Đông dưỡng âm"

Nguyên tắc ăn uống trong mùa lạnh là "Thu Đông dưỡng âm", bù đắp tân dịch, bổ khí, dưỡng âm; hạn chế ăn đồ sống lạnh, nê trệ, tránh làm tổn thương dương khí của tỳ vị - nguyên nhân gây tiêu chảy, chân tay lạnh, phân sống...

Các thực phẩm có vị cay, tính nhiệt như hành, gừng, tỏi, ớt, tía tô, hạt tiêu, quế, hồi… giúp trừ hàn và làm ấm cơ thể. Tuy nhiên, không nên ăn quá nhiều để tránh tích nhiệt tà.

Bổ sung thực phẩm giàu vitamin C, kẽm, chất chống oxy hóa như cam, gừng, tỏi, mật ong và các món súp ấm nóng giúp cơ thể chống lại vi khuẩn, virus và giữ ấm trong mùa lạnh.

Canh thuốc Bắc kích thích tuần hoàn máu, giảm cảm giác lạnh.

Ngoài ra, trà gừng mật ong, nước lá tía tô, canh thuốc Bắc là những thức uống và món ăn dân gian giúp kích thích tuần hoàn máu, giảm cảm giác lạnh và tăng sức bền cơ thể.

Sự kết hợp hài hòa giữa ăn uống khoa học, luyện tập điều độ, sinh hoạt hợp lý và tinh thần thư thái chính là "chìa khóa vàng" giúp mỗi người có được sức khỏe dẻo dai, vững vàng vượt qua mùa lạnh.

BS. Vũ Hồng

Nguồn SK&ĐS : https://suckhoedoisong.vn/nhung-dieu-can-luu-y-trong-phep-duong-sinh-mua-lanh-169251102213433441.htm