Những dự báo về thế giới năm 2025

3 giờ trướcBài gốc

Kỳ vọng kết thúc các cuộc chiến

Một vấn đề nổi cộm chính là xung đột Ukraine - Nga. Có ý kiến cho rằng xung đột này sẽ kết thúc bất ngờ vào cuối năm 2025, do sự kết hợp của căng thẳng kinh tế, sự mệt mỏi của các bên và các ưu tiên địa chính trị thay đổi. Nhưng cũng có luồng ý kiến phân tích rằng cuộc xung đột có thể kéo dài đến năm 2026, cũng có người cho rằng các yếu tố chính có thể thúc đẩy một giải pháp sớm hơn dự kiến.

Nhiều nhà phân tích cho rằng, xung đột Nga - Ukraine có thể sẽ kết thúc sớm. Các động lực chính dẫn đến kết quả này gồm có áp lực kinh tế, trong đó Nga phải đối mặt với những thách thức kinh tế ngày càng gia tăng do các lệnh trừng phạt liên tục, trong khi Ukraine, bất chấp viện trợ quốc tế, vẫn phải vật lộn với gánh nặng kép về quốc phòng và tái thiết. Yếu tố thứ hai là sự mệt mỏi về mặt ngoại giao: Sự ủng hộ của phương Tây đang suy yếu, còn công chúng chuyển sang thỏa hiệp thay vì chiến thắng.

Trên phạm vi toàn cầu, ưu tiên tập trung vào biến đổi khí hậu và phục hồi kinh tế, vì vậy các nỗ lực ngoại giao được đẩy nhanh. Về mặt quân sự, cuộc xung đột đã gần như bế tắc, thường báo hiệu một bước ngoặt hướng tới các cuộc đàm phán hòa bình. Vì vậy, vào năm 2025, các cuộc đàm phán cấp cao, có sự tham gia của các bên trung gian trung lập, có thể được đẩy mạnh.

Những thay đổi nội bộ trong nội bộ Nga hoặc Ukraine có thể làm thay đổi đáng kể tiến trình của cuộc xung đột. Mặc dù triển vọng này khác với kịch bản xung đột kết thúc vào năm 2026, lịch sử đã chỉ ra rằng các cuộc xung đột kéo dài thường kết thúc bất ngờ và năm 2025 có thể là năm bản lề cho hòa bình ở Đông Âu.

Để thích nghi với hoàn cảnh thay đổi, các tuyên bố công khai của Tổng thống Ukraine Zelensky cũng đã thay đổi. Gần đây, các tuyên bố nhấn mạnh nhu cầu về an ninh lâu dài hơn là kiểm soát lãnh thổ. Tổng thống Ukraine đã ra hiệu sẵn sàng hơn với việc đàm phán chấm dứt chiến tranh.

Ông ấy là một người mạnh mẽ. Tôi chúc Tổng thống Trump và toàn thể nước Mỹ thành công. Người dân Ukraine sẵn sàng hợp tác với người Mỹ để đạt được hòa bình, hòa bình thực sự. Đây là cơ hội phải nắm bắt.

Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky.

Sự thay đổi này diễn ra sau những thừa nhận trước đó rằng lực lượng Ukraine khó có thể đẩy lui quân đội Nga khỏi vùng lãnh thổ mà họ kiểm soát. Nga sẽ đàm phán ở thế mạnh và nước này chờ đợi sự nhượng bộ từ Ukraine với sự giúp đỡ của chính quyền Tổng thống Trump.

Trong năm 2025, Trung Đông sẽ vẫn là điểm nóng của thế giới, với "sự giao thoa giữa chủ nghĩa dân tộc, tôn giáo và sự tham gia của siêu cường". Sự sụp đổ gần đây của chế độ Assad ở Syria "có thể sẽ làm gia tăng bất ổn" trong khu vực.

Riêng Libya có thể gánh chịu hậu quả nặng nề nhất của "sự sụp đổ kinh hoàng" của chế độ Assad, Frederic Wehrey, thành viên cấp cao của Chương trình Trung Đông tại Quỹ Carnegie vì Hòa bình Quốc tế, nhận định. Sự sụp đổ của Tổng thống Syria Assad đã thay đổi vị thế chiến lược của hai cường quốc khu vực là Nga và Thổ Nhĩ Kỳ, và có thể ảnh hưởng đến "sự cân bằng mong manh" giữa hai bên ở Libya.

Năm 2024 chứng kiến sự hỗn loạn trong khu vực sau khi Hamas tấn công Israel vào ngày 7 tháng 10 năm 2023 và Israel đưa quân sang Gaza đã gây ra những xung đột phức tạp trên khắp Trung Đông.

Thảm họa ở Gaza vẫn đang tiếp diễn. Houthis ở Yemen vẫn bắn tên lửa và máy bay không người lái vào Israel. Cuộc chiến giữa Israel và Hezbollah ở Liban đã tạm dừng sau lệnh ngừng bắn, và Israel đã đánh bại nhóm chiến binh được Iran hậu thuẫn, nhưng một cuộc xung đột có thể bùng phát trở lại khi lệnh ngừng bắn kéo dài 60 ngày kết thúc vào ngày 27 tháng 1. Tuy nhiên, tình hình cuối cùng có thể lắng xuống, phần lớn là do chính sách ngoại giao phi chính thống và mang tính giao dịch của Tổng thống đắc cử Donald Trump.

Quyết tâm chấm dứt những xung đột này của Trump thực sự có thể mang lại kết quả, vì ông Trump có ảnh hưởng rất lớn đến một người có thể chấm dứt cuộc chiến này: Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu.

Việc ông Trump lên nắm quyền sẽ "ảnh hưởng đến mọi lĩnh vực, từ nhập cư và quốc phòng đến kinh tế và thương mại". Chủ nghĩa "Nước Mỹ trên hết" của ông sẽ "khiến cả bạn bè và đối thủ đều nghi ngờ về sự vững chắc của các liên minh của Mỹ", điều này có thể dẫn đến "căng thẳng gia tăng và thậm chí là phổ biến vũ khí hạt nhân".

Ông Trump đã tuyên bố rằng ông sẽ chấm dứt xung đột giữa Ukraine và Nga, và giúp đảm bảo lệnh ngừng bắn giữa Israel và Hamas để chấm dứt việc ném bom Gaza. Nhưng tính khó đoán và những lời đe dọa về một cuộc chiến thương mại của ông có thể làm trầm trọng thêm căng thẳng địa chính trị hiện tại và khiến các đồng minh cũ xa lánh.

Lo ngại từ chính sách thuế của Mỹ

Năm tới dự kiến sẽ là một năm đầy biến động đối với nền kinh tế toàn cầu. Triển vọng vẫn còn ảm đạm, với phần lớn các chuyên gia kinh tế trưởng dự đoán nền kinh tế toàn cầu sẽ suy yếu trong năm tới, theo báo cáo mới nhất của Diễn đàn Kinh tế Thế giới.

Chỉ có 17% chuyên gia dự đoán sẽ có sự cải thiện, viện dẫn sự yếu kém ở các khu vực chính và rủi ro phân mảnh ngày càng tăng. Lạm phát toàn cầu tiếp tục giảm, chủ yếu do các nền kinh tế phát triển đang quay trở lại mục tiêu kiểm soát lạm phát, nhanh hơn so với các nền kinh tế thị trường mới nổi và đang phát triển. Các mức thuế quan mới mà chính quyền Tổng thống Trump áp đặt ít nhiều sẽ có tác động đến hầu hết các nền kinh tế lớn như châu Âu và Trung Quốc.

Goldmen Sach dự đoán: GDP toàn cầu dự kiến sẽ tăng 2,7% vào năm nay trên cơ sở trung bình hàng năm, cao hơn một chút so với dự báo đồng thuận của các nhà kinh tế được Bloomberg khảo sát và phù hợp với mức tăng trưởng ước tính vào năm 2024.

GDP của Mỹ dự kiến sẽ tăng 2,5% vào năm 2025, vượt xa mức đồng thuận là 1,9%. Nền kinh tế khu vực đồng Euro dự kiến sẽ tăng 0,8%, so với mức đồng thuận là 1,2%. Nền kinh tế lớn nhất thế giới dự kiến sẽ tăng trưởng nhanh hơn các quốc gia thị trường phát triển khác trong năm thứ ba liên tiếp.

Việc Tổng thống Donald Trump tái đắc cử được dự đoán sẽ dẫn đến mức thuế cao hơn đối với Trung Quốc và ô tô nhập khẩu, giảm nhập cư, một số khoản cắt giảm thuế mới và nới lỏng quy định. Một số chuyên gia nhận định "Rủi ro lớn nhất là mức thuế quan lớn trên diện rộng, có khả năng ảnh hưởng nghiêm trọng đến tăng trưởng".

Theo Goldman Sachs, tác động của các chính sách thương mại mới Mỹ đối với GDP của nước này dự kiến sẽ nhỏ và phần lớn được bù đắp bởi các yếu tố khác.

Các chính sách thương mại có thể kéo GDP của Mỹ giảm 0,2% vào năm 2025. Nếu áp dụng mức thuế quan toàn diện lớn hơn dự kiến, kéo giảm trung bình 1 điểm phần trăm vào năm 2026.

Dự kiến, chính sách thương mại của Mỹ sẽ có tác động lớn hơn bên ngoài nước này. Trong khu vực đồng Euro, nếu bất ổn về chính sách thương mại lên mức đỉnh điểm của xung đột thương mại giống như năm 2018 - 2019 sẽ làm giảm tới 0,9% GDP ở khu vực đồng Euro.

Goldman Sachs Research dự kiến tác động của chính sách thương mại của Mỹ đối với Trung Quốc thậm chí còn trực tiếp hơn. Nền kinh tế lớn thứ hai thế giới có thể phải đối mặt với mức tăng thuế quan lên tới 60 điểm phần trăm và trung bình 20 điểm phần trăm đối với tất cả các mặt hàng xuất khẩu sang Mỹ.

Theo quan điểm cá nhân, tôi thấy rằng nền kinh tế Trung Quốc hiện vẫn chưa phục hồi hoàn toàn do tác động của dịch bệnh Covid-19, và thực tế là ông Donald Trump sẽ gây cản trở cho nền kinh tế Trung Quốc. Đối với những người bình thường như chúng tôi, chúng tôi hy vọng rằng nền kinh tế sẽ ngày càng tốt hơn. Kiếm tiền trong những năm qua rất khó khăn. Tuy nhiên, áp lực vẫn còn khá lớn đối với chúng tôi.

Chị Vương - Làm việc trong ngành du lịch.

Dự báo điều đó sẽ làm tăng trưởng ở Trung Quốc giảm gần 0,7 điểm phần trăm vào năm 2025. Các nhà kinh tế của Goldman Sachs đã giảm dự báo tăng trưởng năm 2025 của Trung Quốc 0,2 điểm phần trăm ròng xuống còn 4,5%, với giả định rằng các nhà hoạch định chính sách của Trung Quốc tung ra các biện pháp kích thích.

Về trung hạn - dài hạn, tôi khá lạc quan về sự phát triển và nền kinh tế của Trung Quốc. Đúng là trong ngắn hạn, Trung Quốc cũng phải điều chỉnh, và tôi nghĩ Trung Quốc đang làm như vậy. Hiện tại, chính quyền trung ương đã có động thái kích thích, tập trung vào việc tăng nhu cầu của người tiêu dùng. Cải cách cơ cấu hiện cũng là cơ sở cho thành công trong tương lai. Và tất nhiên, Trung Quốc có một kế hoạch rõ ràng cho điều này. Vì vậy, chúng tôi kỳ vọng kinh tế Trung Quốc tăng trưởng 5% trong năm nay. Con số đó không tệ so với những gì chúng ta đang thấy, ví dụ, ở châu Âu, nơi chúng ta đang chứng kiến tăng trưởng kinh tế 1%.

Ông Borge Brende - Chủ tịch Diễn đàn Kinh tế Thế giới.

Dự đoán về AI vào năm 2025

Có những dự báo lạc quan hơn về công nghệ, năm 2025 đã được Liên hợp quốc chỉ định là năm khoa học và công nghệ lượng tử. Trí tuệ nhân tạo là ván cược lớn nhất trong lịch sử kinh doanh. Hơn 1 nghìn tỷ đô la đang được chi cho các trung tâm dữ liệu để hỗ trợ công nghệ đang phát triển nhanh chóng này - "mặc dù các công ty vẫn chưa chắc chắn về cách sử dụng nó và tỷ lệ áp dụng còn thấp".

Cuộc chạy đua về AI đang "làm đảo lộn các công ty, ngành công nghiệp và cách sống và làm việc". Người tiêu dùng sẽ bắt đầu thấy trợ lý AI phát triển vượt ra ngoài những tiện ích đơn giản và trở thành những trải nghiệm thực sự, được cá nhân hóa và tiên tiến hơn rất nhiều.

Vào năm 2025, theo nhà tương lai học AI Ray Kurzweil, chúng ta sẽ bắt đầu thấy sự chuyển dịch từ các chatbot và trình tạo hình ảnh sang các hệ thống tự lập agentic có thể hoạt động tự động để hoàn thành nhiệm vụ, thay vì chỉ trả lời các câu hỏi. Các AI “tự lập” sẽ có thể xử lý các nhiệm vụ phức tạp như lên lịch hẹn và viết phần mềm. "Những hệ thống này sẽ ngày càng tinh vi hơn", Ahmad Al-Dahle, Phó Chủ tịch AI tạo sinh của Meta nhận định.

Melanie Mitchell, Giáo sư tại Viện Santa Fe, cảnh báo rằng những sai lầm của các AI tự lập agentic có thể gây ra "hậu quả lớn", đặc biệt là nếu họ có quyền truy cập vào thông tin cá nhân hoặc tài chính.

Các chính phủ sẽ ngày càng xem xét AI thông qua lăng kính an ninh quốc gia, Dan Hendrycks, Giám đốc Trung tâm An toàn AI nhận định: "Nhiều quyết định lớn về AI sẽ được đưa ra dưới lăng kính đó".

Mỹ đã hạn chế quyền truy cập của Trung Quốc vào các chip quan trọng, trong khi Meta và Anthropic đã xây dựng mối quan hệ chặt chẽ hơn với các cơ quan tình báo Mỹ bằng cách cho phép họ sử dụng các mô hình AI của công ty.

"Những diễn biến chính trị trên toàn thế giới đang hướng chúng ta theo hướng cạnh tranh liên tục", đặc phái viên về công nghệ của Tổng thư ký Liên hợp quốc, Amandeep Singh Gill, nhấn mạnh đến nhu cầu duy trì "các nhóm hợp tác" giữa Mỹ và Trung Quốc.

Trong khi các nhà phát triển cạnh tranh để xây dựng các hệ thống ngày càng thông minh hơn, các chính phủ trên khắp thế giới đang tăng tốc để quản lý chúng. EU dẫn đầu với Đạo luật AI của mình. Bộ quy tắc thực hành của khối, dự kiến sẽ được hoàn thiện vào tháng 4 và có hiệu lực từ tháng 8, là một trong những luật đầu tiên nhắm vào các nhà phát triển AI tiên phong và nhiều yêu cầu của EU có thể sẽ có tác động toàn cầu đến cách các công ty hoạt động, trừ khi họ chọn áp dụng các phương pháp tiếp cận riêng biệt ở các thị trường khác nhau.

Tại Mỹ, nơi có hơn 100 dự luật đã được đưa lên Quốc hội, tuy nhiên, sẽ có ít quy định được ban hành ở cấp liên bang trong năm nay, thay vào đó, các tiểu bang có thể hành động độc lập.

Năm tới “sẽ là năm tính đến hiệu quả thực sự của AI”. Rumman Chowdhury, CEO của Humane Intelligence, chia sẻ rằng “Với hàng tỷ đô la đã đầu tư, các công ty hiện phải chứng minh giá trị của AI đối với người tiêu dùng”.

Trong lĩnh vực chăm sóc sức khỏe, giá trị đó có vẻ rõ ràng—ví dụ, các công cụ chẩn đoán AI bổ sung dự kiến sẽ được Cơ quan quản lý thực phẩm và dược phẩm Mỹ FDA chấp thuận và AI cũng có thể hữu ích trong việc khám phá và theo dõi tác động lâu dài của nhiều loại thuốc khác nhau. Nhưng ở những nơi khác, áp lực chứng minh lợi nhuận có thể khó khăn.

Một cuộc khảo sát của Ipsos cho thấy: Sự lạc quan toàn cầu dành cho năm 2025 đang có chiều hướng gia tăng trên một số lĩnh vực chính. 71% những người được khảo sát tin rằng năm 2025 sẽ là một năm tốt hơn năm 2024. Sự lạc quan về kinh tế cũng tăng nhẹ.

51% số người được hỏi dự đoán nền kinh tế toàn cầu sẽ mạnh hơn vào năm 2025. Sức khỏe cá nhân có thể góp phần vào triển vọng tích cực này, gần 70% mong đợi sức khỏe tinh thần và thể chất được cải thiện trong năm tới. Có thể thấy, cho dù còn nhiều khó khăn, các cuộc xung đột vẫn đang tiếp diễn nhưng đa số người dân trên thế giới kỳ vọng vào những diễn biến tốt trong năm 2025.

Hiền Thảo

Nguồn Hà Nội TV : https://hanoionline.vn/video/nhung-du-bao-ve-the-gioi-nam-2025-300147.htm