Những hố bom và dấu vết bất thường: Bí ẩn đằng sau cuộc tấn công của Mỹ vào các cơ sở hạt nhân Iran

8 giờ trướcBài gốc

Sau chiến dịch "Búa tạ lúc nửa đêm" (Midnight Hammer) những hình ảnh đầu tiên về mức độ thiệt hại tại các địa điểm này bắt đầu xuất hiện qua ảnh vệ tinh.

Tổng thống Donald Trump tuyên bố rằng ba cơ sở hạt nhân của Iran bị Mỹ tấn công hôm thứ Bảy, gồm Fordo, Isfahan và Natanz đã bị "xóa sổ hoàn toàn và triệt để".

Tuy nhiên, một số quan chức trong chính quyền tỏ ra thận trọng hơn, cho biết cần phải đánh giá đầy đủ thiệt hại chiến trường trước khi có kết luận cuối cùng.

"Tôi hiểu mọi người rất quan tâm đến thiệt hại chiến trường. Đánh giá cuối cùng sẽ cần thêm thời gian, nhưng đánh giá ban đầu cho thấy cả ba cơ sở đều bị thiệt hại và phá hủy nghiêm trọng", Chủ tịch Hội đồng Tham mưu trưởng Liên quân, Tướng Dan Caine, nói trong chương trình "Tuần này" của ABC News hôm Chủ nhật. "Tôi nghĩ còn quá sớm để bình luận cụ thể".

Một số chuyên gia và quan chức đã đưa ra đánh giá dựa trên ảnh vệ tinh.

Cơ sở hạt nhân Fordo

"Rõ ràng Fordo cũng bị tấn công trực tiếp, nhưng mức độ thiệt hại bên trong các phòng làm giàu uranium thì chưa thể xác định chắc chắn", Tổng giám đốc Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế (IAEA) Rafael Grossi nói trong một tuyên bố hôm Chủ nhật, sau khi Mỹ nhắm mục tiêu vào cơ sở được coi là bí mật nhất của chương trình hạt nhân Iran.

Fordo nằm cách Tehran khoảng 100 km về phía nam, được xây dựng trong khu vực núi non hẻo lánh và được coi là trung tâm nghiên cứu làm giàu uranium chủ chốt của Iran.

Ảnh vệ tinh cho thấy có nhiều hố lớn đường kính lớn trên khu vực, cho thấy dấu hiệu bị không kích. Một lớp tro màu xanh lam phủ trên cơ sở này cũng cho thấy dấu vết của đợt tấn công. Ngoài ra, một số cửa hầm dẫn vào cơ sở ngầm dường như đã bị đất đá chặn lại.

"Mặc dù trước đó chưa rõ liệu cơ sở này có bị Israel tấn công hay không, nhưng giờ thì chắc chắn đã bị đánh trúng", Sam Lair, nhà nghiên cứu tại Trung tâm Nghiên cứu Không phổ biến Vũ khí James Martin thuộc Viện Middlebury, viết trên mạng X (trước đây là Twitter).

"Có vẻ Fordo bị đánh trúng ít nhất sáu quả bom xuyên phá hạng nặng (MOP), căn cứ vào sáu hố lớn", Lair nói với ABC News. "Tuy nhiên, cũng có khả năng, dựa trên thông tin rằng có thể tới 14 quả MOP đã được sử dụng, thì mỗi hố bị đánh hai lần để tăng độ xuyên sâu, tức là có thể đã dùng tới 12 quả. Điều này phù hợp với số lượng hố khá ít".

Dựa trên vị trí các hố, các chuyên gia tin rằng cuộc tấn công có thể đã nhắm vào các trục thông gió của cơ sở.

"Tất cả điều này cho thấy cơ sở có thể đã bị hư hại nặng, nhưng vẫn chưa thể chắc chắn cho đến khi ai đó nhìn thấy bên trong", Lair nói thêm.

Hình ảnh vệ tinh do Maxar Technologies cung cấp cho thấy góc nhìn cận cảnh các lỗ hổng và miệng hố trên một sườn núi tại cơ sở làm giàu Fordo ở Iran sau cuộc không kích của Mỹ, ngày 22/6/2025 (giờ địa phương)

Các chuyên gia xác định lớp tro xanh/xám trên hiện trường là vật chất bị đẩy ra từ các vụ nổ bom MOP. "Chắc chắn đó không phải là dấu hiệu phóng xạ", giáo sư Jacopo Buongiorno từ Viện Công nghệ Massachusetts (MIT) nói với ABC News.

"Bằng chứng duy nhất cho thấy có sự xuyên phá sâu là lượng vật chất bị đẩy ra do MOP gây ra, nhưng ta không thể khẳng định cụ thể đã phá hủy những gì", Decker Eveleth, nhà phân tích tại tổ chức CNA (một tổ chức phi lợi nhuận ở Washington), viết trên X.

Cuối cùng, các cửa hầm có vẻ bị phủ đất. Chưa rõ đây là hành động của Iran nhằm bảo vệ cơ sở hay là hậu quả của đợt không kích.

"Mỹ có thể đã cố gắng tấn công các cửa hầm, nhưng chúng tôi cũng thấy xe tải và thiết bị hạng nặng của Iran đã phủ đất lên các cửa hầm từ hai ngày trước. Vậy nên, tôi không rõ Mỹ có đánh trúng hay không, và điều đó có quan trọng không", Jeffrey Lewis, chuyên gia tại Trung tâm James Martin, viết trên X.

"Dựa vào ảnh chụp, có vẻ các cửa hầm và tòa nhà hỗ trợ tại hiện trường không bị tấn công, mặc dù Iran đã chôn một phần cửa hầm trước đó một ngày để bảo vệ chúng", Lair nói với ABC News.

Trung tâm Công nghệ Hạt nhân Isfahan

Hình ảnh vệ tinh do Maxar Technologies cung cấp cho thấy thiệt hại nghiêm trọng của nhiều tòa nhà tại cơ sở Isfahan ở Iran sau cuộc không kích của Mỹ, ngày 22/6/2025 (giờ địa phương).

Trung tâm Công nghệ Hạt nhân Isfahan tại miền Trung Iran đã chịu thiệt hại mới nghiêm trọng sau cuộc tấn công của Mỹ, với hơn một chục tòa nhà bị phá hủy hoàn toàn - bên cạnh bốn tòa nhà trước đó đã bị Israel đánh trúng.

"Đợt tấn công mới nhất rạng sáng nay đã phá hủy thêm nhiều tòa nhà ở Isfahan. Ngoài ra, chúng tôi đã xác nhận các lối vào đường hầm ngầm tại cơ sở này cũng bị ảnh hưởng", Grossi cho biết trong tuyên bố hôm Chủ nhật.

Phần lớn thiệt hại tại nhà máy sản xuất tấm nhiên liệu ở phía bắc đã xảy ra trong đêm 20 - 21/6 do Israel thực hiện, theo ảnh vệ tinh trước đó.

Tuy nhiên, cuộc tấn công của Mỹ dường như tập trung vào phần còn lại của cơ sở, nơi dành cho quá trình chuyển đổi uranium, theo Lair. Hầu hết các tòa nhà tại đây đã bị phá hủy.

Cơ sở hạt nhân Natanz

Tại Natanz - trung tâm làm giàu uranium lớn nhất của Iran - một hố sâu có đường kính khoảng 5,5 mét xuất hiện ngay trên một phần tổ hợp quân sự ngầm, bên cạnh việc nhiều tòa nhà bị phá hủy, theo dịch vụ ảnh vệ tinh Maxar.

Các tòa nhà nổi của Natanz đã bị Israel tấn công dữ dội trong tuần đầu tiên của chiến dịch, khiến hai tòa nhà, hệ thống điện, trạm cung cấp điện chính cũng như các máy phát điện khẩn cấp và dự phòng bị hư hại, theo IAEA.

Hố lớn này cho thấy, cuộc tấn công mới tập trung vào cơ sở ngầm của Natanz. Tương tự như hố tại Fordo, các chuyên gia nói với ABC News rằng việc chỉ có một hố lớn cho thấy nhiều quả bom MOP đã được dùng đánh trúng cùng một vị trí để tăng độ xuyên sâu.

Lê Anh (Theo CNN, ABCnews)

Nguồn Người Đưa Tin : https://nguoiduatin.vn/nhung-ho-bom-va-dau-vet-bat-thuong-bi-an-dang-sau-cuoc-tan-cong-cua-my-vao-cac-co-so-hat-nhan-iran-204250625105726322.htm