Những nguy cơ mất an toàn thông tin trên không gian mạng

3 giờ trướcBài gốc

An ninh mạng - mặt trận không tiếng súng. Đồ họa: Thái Bình

An ninh mạng - mặt trận không tiếng súng

Một trong những mối đe dọa hàng đầu trên không gian mạng hiện nay là sự bùng phát của các loại mã độc và những hình thức tấn công ngày càng tinh vi. Mã độc, đặc biệt là mã độc tống tiền (ransomware), có thể xâm nhập vào máy tính hoặc thiết bị di động, mã hóa toàn bộ dữ liệu rồi yêu cầu người dùng trả tiền chuộc để khôi phục. Nếu thiếu biện pháp phòng ngừa hoặc không sao lưu dữ liệu định kỳ, người dùng có thể vĩnh viễn mất đi những thông tin quan trọng.

Bên cạnh đó, các cuộc tấn công có chủ đích (APT) thường được tiến hành bởi những nhóm tội phạm mạng chuyên nghiệp, nhắm vào các cơ quan, tổ chức hoặc cá nhân có giá trị thông tin cao. Chúng sử dụng nhiều kỹ thuật phức tạp để vượt qua lớp bảo mật, cài cắm phần mềm gián điệp, đánh cắp dữ liệu hoặc phá hoại hệ thống. Đối với cán bộ, chiến sĩ lực lượng vũ trang, đồng bào ở vùng sâu, vùng xa có thể vẫn sử dụng thiết bị cũ hoặc phần mềm không bản quyền, nguy cơ bị tấn công bởi mã độc càng cao. Việc chậm cập nhật phần mềm, sử dụng mật khẩu yếu hoặc truy cập vào các trang web không an toàn đều tạo kẽ hở để kẻ xấu lợi dụng. Do đó, mỗi người cần chủ động trang bị phần mềm diệt virus uy tín, thường xuyên cập nhật hệ điều hành và ứng dụng, đồng thời thực hiện sao lưu dữ liệu định kỳ. Đây là những hành động thiết yếu để bảo vệ tài sản số và giữ vững an toàn thông tin trong đời sống hằng ngày.

Không chỉ dừng lại ở các cuộc tấn công mang tính kỹ thuật, những chiêu trò lừa đảo trực tuyến cũng đang trở thành một trong những nguy cơ mất an toàn thông tin phổ biến và đặc biệt nguy hiểm đối với những người ít tiếp xúc với công nghệ. Kẻ gian liên tục thay đổi thủ đoạn, ngày càng tinh vi hơn nhằm đánh lừa người dùng. Phổ biến nhất là các cuộc gọi, tin nhắn giả mạo cơ quan công an, viện kiểm sát, ngân hàng hoặc tổ chức từ thiện, với nội dung như thông báo trúng thưởng, yêu cầu cung cấp thông tin cá nhân, mã OTP hay chuyển tiền vào các tài khoản lạ. Ngoài ra, chúng còn dựng lên các trang web giả mạo (phishing) có giao diện giống hệt ngân hàng, mạng xã hội hoặc cổng dịch vụ công để lừa người dùng nhập thông tin đăng nhập.

Đối với đồng bào vùng sâu, vùng xa - những người chưa quen với việc xác minh thông tin trên môi trường số hoặc dễ tin vào những lời hứa hẹn hấp dẫn, việc nhận diện lừa đảo càng khó khăn. Sự cả tin và thiếu cảnh giác có thể khiến họ mất trắng tài sản tích góp, thậm chí rơi vào cảnh nợ nần. Vì vậy, mỗi người cần nâng cao ý thức cảnh giác, không vội vàng tin theo những thông tin mập mờ, luôn kiểm tra kỹ trước khi thực hiện giao dịch hoặc cung cấp dữ liệu cá nhân. Hãy nhớ rằng, các cơ quan nhà nước, ngân hàng tuyệt đối không bao giờ yêu cầu người dân cung cấp mật khẩu hay mã OTP qua điện thoại hoặc tin nhắn.

Thông tin cá nhân - “tài sản” dễ bị xem nhẹ

Trong thời đại số, mỗi cá nhân đều tạo ra một khối lượng dữ liệu khổng lồ thông qua việc sử dụng điện thoại thông minh, máy tính, các ứng dụng di động, mạng xã hội và những dịch vụ trực tuyến khác. Từ những thông tin cơ bản như họ tên, địa chỉ, số điện thoại đến dữ liệu nhạy cảm hơn như số căn cước công dân, tài khoản ngân hàng, lịch sử giao dịch, thói quen sinh hoạt..., tất cả đều có thể bị thu thập và khai thác. Nếu các tổ chức, doanh nghiệp thiếu biện pháp bảo mật đủ mạnh, hoặc bản thân người dùng chưa ý thức đầy đủ trong việc quản lý thông tin, dữ liệu cá nhân sẽ rất dễ bị kẻ xấu đánh cắp, mua bán trái phép trên không gian mạng. Hậu quả của việc lộ lọt dữ liệu cá nhân là vô cùng nghiêm trọng, kẻ gian có thể mạo danh để vay tiền, mở tài khoản ngân hàng, thực hiện giao dịch bất hợp pháp, thậm chí quấy rối, đe dọa và gây sức ép tinh thần.

Đặc biệt, đối với cán bộ, chiến sĩ lực lượng vũ trang, việc để lộ thông tin cá nhân không chỉ gây tổn hại cho bản thân, mà còn ảnh hưởng trực tiếp đến công tác, nhiệm vụ, tạo kẽ hở để các thế lực thù địch lợi dụng. Do đó, mỗi người cần hết sức thận trọng khi chia sẻ thông tin trên mạng; chỉ cung cấp dữ liệu thật sự cần thiết cho các dịch vụ đáng tin cậy; đồng thời thường xuyên kiểm tra và thiết lập chế độ bảo mật, quyền riêng tư trên ứng dụng và mạng xã hội để hạn chế tối đa nguy cơ bị thu thập, sử dụng sai mục đích.

Ý thức trong việc nhận diện nguy cơ an ninh mạng

Có thể nói, việc chủ động phòng ngừa và nâng cao năng lực tự bảo vệ là yếu tố then chốt để mỗi cán bộ, chiến sĩ lực lượng vũ trang và đồng bào có thể vững vàng trên không gian mạng. Trước hết, cần nâng cao nhận thức, coi an toàn thông tin là trách nhiệm của từng cá nhân. Mỗi người phải luôn giữ thái độ cảnh giác cao độ, đặc biệt khi nhận được tin nhắn, email hoặc cuộc gọi yêu cầu cung cấp dữ liệu cá nhân, mật khẩu hay mã OTP. Cần ghi nhớ: Các cơ quan chức năng, ngân hàng tuyệt đối không bao giờ yêu cầu những thông tin nhạy cảm này qua các kênh không chính thức.

Thứ hai, phải trang bị kiến thức và kỹ năng cơ bản về an toàn thông tin: Sử dụng mật khẩu mạnh, độc lập cho từng tài khoản; bật xác thực hai yếu tố (2FA) cho tất cả dịch vụ hỗ trợ; thường xuyên cập nhật phần mềm diệt virus và hệ điều hành; đồng thời hạn chế truy cập vào đường link lạ hoặc trang web không rõ nguồn gốc.

Thứ ba, tích cực tham gia các lớp tập huấn, chương trình tuyên truyền về an toàn thông tin do các cơ quan, đơn vị tổ chức. Đây là cơ hội quý báu để tiếp thu kiến thức mới, học hỏi kinh nghiệm từ chuyên gia và cùng nhau chia sẻ cách xử lý những tình huống thực tế.

Khi phát hiện hoặc nghi ngờ mình là nạn nhân của các vụ lừa đảo, tấn công mạng, cần bình tĩnh thu thập bằng chứng và báo cáo ngay cho cơ quan công an hoặc các đơn vị chức năng có thẩm quyền để được hỗ trợ kịp thời. Chỉ khi mỗi người dân, mỗi cán bộ, chiến sĩ cùng đồng lòng, chủ động bảo vệ mình và cộng đồng, chúng ta mới có thể xây dựng một không gian mạng an toàn, lành mạnh, góp phần vào sự thành công của công cuộc chuyển đổi số quốc gia.

Thái Bình

Nguồn Biên Phòng : https://bienphong.com.vn/nhung-nguy-co-mat-an-toan-thong-tin-tren-khong-gian-mang-post495146.html