Những nữ lái xe Trường Sơn hai lần tham gia duyệt binh ở Ba Đình (bài 1)

một ngày trướcBài gốc

Hướng về trung tâm Thủ đô Hà Nội chờ đại lễ của đất nước có hàng ngàn cựu chiến binh – những người đã không tiếc máu xương, hy sinh tuổi thanh xuân cho độc lập, tự do của Tổ quốc. Trong số đó có những vị khách vô cùng đặc biệt – những nữ lái xe huyền thoại của Đại đội 13 – Đại đội nữ lái xe duy nhất trên Trường Sơn, đơn vị Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân trong kháng chiến chống Mỹ cứu nước. Không chỉ được nhiều lần đẫm mình trong không khí của ngày hội non sông đất nước, những gương mặt của đội xe huyền thoại này còn là những người trực tiếp lái xe trên Quảng trường Ba Đình tại lễ duyệt binh năm 1973 và năm 1975.

Các cựu thành viên Đội nữ lái xe Trường Sơn với áo dài, nón lá rực rỡ màu cờ, náo nức chờ đại lễ.

Lật dở kho ký ức cũ, bà Vũ Thị Kim Dung, cựu nữ lái xe Đại đội 13 cho biết, bà đi thanh niên xung phong từ năm 1965. Năm 1968, bà được điều động vào Đội nữ lái xe trên tuyến đường Trường Sơn. Thời điểm ấy, đế quốc Mỹ đánh phá ác liệt các con đường trọng điểm, nhằm ngăn chặn mọi sự chi viện của miền Bắc cho miền Nam. Lái xe nam không đủ. Bộ Tư lệnh Đoàn 559 giao nhiệm vụ cho Binh trạm 9, Binh trạm 12 tuyển gấp một số nữ thanh niên xung phong, lập đội lái xe vận tải tuyến hậu phương để hỗ trợ các khu vực cửa khẩu. Bà Dung là một trong số đó.

Đội nữ lái xe vinh dự mang tên người anh hùng Nguyễn Thị Hạnh, có nhiệm vụ vận tải hàng hóa cho chiến trường miền Nam; đưa thương binh, bệnh binh, cán bộ từ chiến trường ra miền Bắc điều dưỡng, học tập… Năm 1972, bà Dung cùng các đồng đội được chuyển về Trường đào tạo lái xe D255, thuộc Cục Quản lý xe máy, làm giáo viên cho các lái xe nữ phục vụ tại các kho xe, kho hàng, bệnh viện quân đội. Năm 1973, Đội nữ lái xe được lệnh tập trung, chuẩn bị tham gia phục vụ Lễ duyệt binh. Nhiệm vụ của các thành viên là lái xe cắm cờ dẫn đầu khối, xe chở lãnh đạo, dân quân Quảng Bình và xe kéo pháo.

Đoàn xe do các nữ lái xe Trường Sơn diễu hành trên Quảng trường Ba Đình 50 năm trước.

“Quy mô lễ duyệt binh năm 1973 nhỏ hơn năm 1975. Cả 2 sự kiện này cũng không lớn như bây giờ. Ngày ấy không có các buổi tổng duyệt ở Ba Đình như lễ duyệt binh năm nay. Chúng tôi phải tập luyện thật nhuần nhuyễn tại sân bay Bạch Mai, tổ chức y như tại Quảng trường Ba Đình. Đến hôm chính lễ là di chuyển ra Ba Đình, tham gia lễ diễu binh chính thức luôn. Đội nữ lái xe đều là những cô gái tuổi đôi mươi, từng lăn lộn trong mưa bom bão đạn. Được tham gia lễ duyệt binh là niềm tự hào rất lớn, không chỉ với chúng tôi mà còn với cả người trong gia đình. Các đồng chí lãnh đạo rất quan tâm. Đại tướng Võ Nguyên Giáp xuống tận nơi, hỏi thăm, động viên…”, bà Vũ Thị Kim Dung chia sẻ.

Bà Nguyễn Thị Thiệp – cựu thành viên Đội nữ lái xe Trường Sơn trên chiếc xe cơ giới trước giờ vào lễ duyệt binh năm 1975.

Bà Nguyễn Thị Hòa, Chính trị viên Đại đội 13 nhớ lại: 50 người được tuyển chọn từ Trường đào tạo lái xe phục vụ lễ duyệt binh đều là nữ. Ngoài các thành viên của Đội nữ lái xe Trường Sơn trước đây còn có một số học viên của trường. Năm 1975, Đội nữ lái xe huyền thoại của Trường Sơn năm 1973 tiếp tục được triệu tập, phục vụ cho Lễ duyệt binh chào mừng Quốc khánh 2/9 tại Quảng trường Ba Đình.

Bà Phạm Thị Tỵ, người lái xe cơ giới trong lễ diễu binh năm 1973 và 1975 cho hay, địa điểm tập luyện phục vụ lễ diễu binh sân bay Bạch Mai, điều kiện không đủ đầy như bây giờ. Nơi ở là các nhà tranh nứa dựng tạm. Nhưng thiếu thốn vật chất không là trở ngại với những nữ lái xe Trường Sơn tuổi đôi mươi. Vui nhất là ngày tham gia duyệt binh, đoàn di chuyển ra Ba Đình, người dân đứng chật hai bên đường chào mừng.

“Không khí vô cùng náo nức. Tất cả tập trung về khu vực gần Quảng trường Ba Đình từ đêm trước. Lái xe cho khối nào thì mặc trang phục của khối ấy. Tôi lái xe cho khối nữ dân quân Quảng Bình, lái xe số 4, đi hàng số 4. Bà Trần Thị Thành lái xe con, cắm cờ, dẫn đầu. Sau đó là xe chở 16 nữ dân quân, sau xe kéo pháo 85 ly. Bà Nguyễn Thị Thiệp, Nguyễn Thị Nhị lái xe cơ giới…”, nữ cựu lái xe Trường Sơn – Phạm Thị Tỵ kể.

Bà Nguyễn Thị Nhị - cựu thành viên Đội nữ lái xe Trường Sơn tham gia lễ duyệt binh năm 1975.

50 năm trôi qua, ký ức về những ngày cùng đồng đội tập luyện rồi lái xe trên Quảng trường Ba Đình trong lễ duyệt binh vẫn như vẹn nguyên trong nhiều nữ lái xe Trường Sơn năm xưa. Chia sẻ với chúng tôi, các cựu thành viên của Đại đội 13 đều nhấn mạnh, đó là những năm tháng không thể nào quên. Với bất kỳ người lính nào, được tham dự lễ duyệt binh, diễu binh, diễu hành là niềm vinh dự, tự hào rất lớn.

Đây không chỉ là sự kiện để biểu dương sức mạnh, khẳng định vị thế của quốc gia mà còn là dịp tri ân, tưởng nhớ các anh hùng liệt sĩ, những người đã ngã xuống vì độc lập tự do của Tổ quốc. Vì vậy, trong các đợt tổ chức diễu binh, diễu hành của đất nước, dù có điều kiện tham dự hay không, các nữ cựu lái xe Trường Sơn năm nào vẫn nhắc nhau dõi theo. Gần đây nhất, là lễ diễu binh, diễu hành kỷ niệm 50 năm Ngày Giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước.

Lần này, những nữ lái xe huyền thoại lại rộn ràng chuẩn bị đón lễ duyệt binh kỷ niệm 80 năm Cách mạng tháng Tám và Quốc khánh 2/9. Bà Phạm Thị Tỵ cho biết, trừ những người đã quá yếu, khó khăn đi lại, những ngày qua, bà cùng nhiều đồng đội đã hội tụ tại Thủ đô, náo nức đón chờ đại lễ. Không đủ sức khỏe để hòa vào dòng người vẫy chào đoàn xe trên đường như người dân từng chào đón các khối tham gia duyệt binh, các nữ lái xe huyền thoại của Trường Sơn năm nào chuẩn bị đón chờ đại lễ theo cách rất riêng.

Từ trước thềm đại lễ, các thành viên với áo dài, nón lá rực rỡ màu cờ Tổ quốc, ghi lại những khoảnh khắc rực rỡ nhất tại những địa danh mang đậm dấu ấn lịch sử như Hồ Gươm, Bảo tàng Hồ Chí Minh… Những người còn đủ sức khỏe sẽ tiếp tục hòa vào dòng người cổ vũ bên các tuyến đường, nơi có các khối duyệt binh đi qua…

Hoa Nguyễn

Nguồn CAND : https://cand.com.vn/doi-song/nhung-nu-lai-xe-truong-son-hai-lan-tham-gia-duyet-binh-o-ba-dinh-bai-1--i779925/