Thầy Hà Văn Anh - Trường Mầm non Kỳ Tân tận tình chăm sóc học trò của mình.
Điều khiến những “ông bố mầm non” phấn chấn hơn cả hôm nay chính là nhìn thấy những hạt mầm mình gieo đã lớn lên, trở thành những thế hệ học trò trưởng thành, tự tin bước vào đời.
Hạt chữ nảy mầm
Hơn 30 năm trước, những thầy giáo như thầy Sắng, thầy Hặc (Trường Mầm non Văn Nho); thầy Anh, thầy Đức (Trường Mầm non Kỳ Tân); thầy Dương, thầy Cường, thầy Tiến, thầy Tình (Trường Mầm non Thanh Quân)… đã lặng lẽ gieo chữ giữa muôn vàn thiếu thốn. Ba thập kỷ trôi qua, những mầm xanh ngày ấy nay đã nở hoa, trở thành những con người trưởng thành tưởng như không bao giờ có cơ hội. Với các thầy, đó chính là trái ngọt lớn nhất, món quà vô giá và cũng là di sản đẹp nhất trong cuộc đời “làm bố giữ trẻ”.
Những đứa trẻ từng bẽn lẽn trốn sau lưng mẹ, những đôi bàn chân tím vì lạnh, những gương mặt lem luốc năm nào… giờ đã trưởng thành. Có em trở thành đồng nghiệp với thầy dạy chính con em đồng bào, có em là cán bộ xã, công an xã, dược sĩ hoặc đơn giản là người nông dân biết đọc, biết viết, biết tính toán để thay đổi đời mình.
Trong đám học sinh ngày xưa ở Trường Mầm non Văn Nho có cậu học trò Hà Văn Tứ thường đến lớp với đôi chân tím tái vì băng qua con suối lạnh như nước đá. Thầy Lương Văn Sắng vẫn nhớ cái ngày Tứ đứng trước bảng đọc tròn vành chữ cái đầu tiên. Giờ Tứ đã là giáo viên Trường PTDT Nội trú Bá Thước dạy những đứa trẻ người đồng bào.
Cậu bé Hà Văn Ngợi năm nào cũng đến lớp sớm nhất vì “đến để được nghe thầy kể chuyện”, bây giờ cũng đã là Phó Hiệu trưởng Trường THCS&THPT Bá Thước. Cậu học trò Hà Huy Hoàng giờ cũng trở thành chiến sĩ công an xã Văn Nho. Và còn nhiều người nữa – những đứa trẻ đã từng học dưới gầm sàn năm nào giờ đã lớn lên và thành đạt.
Những “ông bố mầm non” chăm sóc học trò như con mình.
Mỗi lần nhắc nhớ về những đứa học trò vươn lên từ khó khăn, cơ cực nỗ lực tìm kiếm con chữ rồi bước ra khỏi núi đồi, các thầy hào hứng kể như những câu chuyện mới diễn ra ngày hôm qua. Hạnh phúc của thầy đôi khi chỉ là những câu chuyện rất đỗi bình dị.
Tôi hỏi thầy Sắng, suốt hơn ba mươi năm, điều gì khiến thầy tự hào nhất? Thầy cười nụ cười lấp lánh niềm hạnh phúc: “Không phải vì tôi xây được trường, mà là vì các em đã vượt lên chính cuộc đời mình. Dạy trẻ vùng cao không chỉ là dạy chữ – đó là dạy cách bước ra khỏi cái nghèo”.
Thầy không nhắc về những ngày đi bộ xin làm trường, không nói về bao lần nghĩ đến việc bỏ nghề khi chưa có chế độ hỗ trợ. Thầy cũng không kể về gầm nhà sàn tối om, về số thóc 18 kg phải chia dè từng bữa. Thầy chỉ nói một câu: “Điều làm tôi ở lại là ánh mắt trẻ con, mấy chục năm qua rồi, ánh mắt ấy vẫn ở đây”.
Thầy Hà Văn Đức - Trường Mầm non Kỳ Tân trong giờ dạy học trò tập hát.
Người thầy truyền “lửa đam mê”
Buổi sáng mùa đông, sân trường rộn ràng tiếng cười, những dãy phòng học sáng màu, sân chơi phủ đầy sắc xanh, giữa không gian ấy, “ông bố mầm non” lại tỉ mẩn cột tóc cho những cô học trò 3 - 4 tuổi. Hình ảnh giản dị ấy không còn xa lạ với phụ huynh nơi đây bao năm qua.
Mỗi buổi sáng, các thầy vẫn đều đặn đến trường sớm để đón trò rồi cũng là người ra về muộn nhất sau khi đã trao từng đứa trẻ cho phụ huynh.
Hơn 30 năm gắn bó, tình yêu với trẻ vẫn nguyên vẹn như ngày đầu tiên các thầy bước chân đến lớp học dưới gầm nhà sàn. Với các thầy chọn nghề dạy trẻ mầm non, mỗi ngày đến trường không phải là một công việc, mà là hành trình gieo mầm.
Cô giáo Lương Thị Hà - Hiệu trưởng Trường Mầm non Thanh Quân (xã Thanh Xuân) cho biết, ngôi trường có 4 giáo viên nam. Các thầy đàn hay, múa dẻo và đặc biệt rất khéo tay trong việc chải tóc, buộc tóc cho các bé gái. Nhiều em ở nhà không chịu buộc tóc, nhưng đến lớp lại háo hức chờ thầy tạo kiểu. Sự gần gũi ấy giúp các em thêm yêu trường, yêu lớp, yêu thầy giáo của mình. Hiếm khi thấy các thầy nổi cáu với các con”.
Thầy Hà Văn Anh - Trường Mầm non Tân Kỳ không chỉ khéo dỗ trẻ, thầy còn khéo sáng tạo đồ chơi.
“Phụ huynh bây giờ lại thích gửi con cho các thầy hơn vì họ biết thầy nhiều năm kinh nghiệm, dỗ trẻ rất khéo. Nhiều bạn lần đầu tiên đến lớp, khóc mếu nhưng được thầy Sắng hay thầy Hặc dỗ, các con ngoan ngay. Mỗi khi giờ ăn hay giờ chơi, chúng bám lấy thầy, đứa trèo cổ, đứa trèo vai…”, cô giáo Nguyễn Thị Hiền - Quyền Hiệu trưởng Trường Mầm non Văn Nho chia sẻ.
Với các thầy ở Trường Mầm non Thanh Quân hay Trường Mầm non Kỳ Tân cũng vậy, không chỉ khéo dỗ dành trẻ mà còn khéo sáng tạo đồ chơi. Năm 2015, thầy Lương Văn Cường - Trường Mầm non Thanh Quân được Bộ GD&ĐT tặng Bằng khen với thành tích giáo viên tiêu biểu cắm bản; thầy Lương Văn Sắng được Bộ GD&ĐT tặng Bằng khen năm 2023 vì có thành tích xây dựng và phát triển nhà trường…
“Nhà trường may mắn có được 2 thầy giáo, các thầy tận tụy hết lòng với học sinh. Không những thế, tất cả công việc nặng của trường các thầy đều gánh vác. Ở đây không chỉ học trò coi thầy Hà Văn Anh là bố mà ngay giáo viên trong trường cũng gọi thầy là bố. Người thầy- người bố truyền lửa nghề, tâm huyết cho thế hệ nhà giáo chúng tôi sau này”, cô Nguyễn Thị Phương - Hiệu trưởng Trường Mầm non Kỳ Tân bộc bạch.
Giờ đây, những ngôi trường đã khang trang hơn, tường xây kiên cố từ nguồn kinh phí Nhà nước; sân trường có cột cờ, có khu vui chơi nhỏ cho trẻ nô đùa mỗi giờ ra lớp. Những thế hệ sau không còn phải ngồi học dưới gầm sàn hay trong những căn nhà tạm bạc màu năm tháng.
“Trái ngọt” hôm nay không chỉ là những học trò trưởng thành, mà còn là sự ghi nhận của xã hội dành cho giáo viên nam mầm non - những người từng đối mặt với định kiến, từng nhận những ánh nhìn ngạc nhiên khi chọn nghề. Giờ đây, thay cho hoài nghi là sự trân trọng, dành cho những người lặng lẽ chăm chút từng bước chân tuổi thơ.
Theo Sở GD&ĐT tỉnh Thanh Hóa, địa phương hiện có 51 cán bộ, giáo viên nam công tác trong trường mầm non, trong đó có 32 giáo viên đứng lớp. Bà Trương Thị Hạnh - Trưởng Phòng Giáo dục mầm non, Sở GD&ĐT tỉnh Thanh Hóa cho biết: “Các thầy giáo mầm non cắm bản, cắm thôn đã giúp cho sự nghiệp giáo dục ở vùng núi chuyển biến tích cực. Sự thay đổi về nhận thức của xã hội sẽ góp phần có thêm những thầy giáo mầm non về công tác ở vùng cao”.
Nguyễn Thùy