Kostiantynivka- TP vốn yên bình ở tỉnh Donetsk (Ukraine) đã trở thành một "vùng xám" chiến trường, với các đợt tấn công nhiều hướng và ráo riết của Nga cũng như sự kháng cự quyết liệt của Ukraine.
Dưới áp lực tấn công vô cùng căng thẳng của Nga, các lực lượng Ukraine đóng tại vùng xám Kostiantynivka (tỉnh Donetsk) - địa phương đang đối mặt làn sóng tấn công từ 3 mũi của Moscow - nhanh chóng tìm cách thích nghi, chuyển đổi trận địa đánh trực tiếp sang một chiến thuật mới.
Chiến sĩ Oleksandr “Lif” (21 tuổi) có nhiệm vụ vừa vận hành máy bay không người lái (UAV) ném bom vừa hỗ trợ đồng đội. Anh cho biết từ tháng 4 Nga không còn dùng đoàn xe lớn mà chuyển sang bộ binh phân tán, luồn lách theo từng nhóm nhỏ. Cùng lúc, vì Ukraine gián đoạn hậu cần và thiếu hụt bộ binh, một số toán địch đã có thể xuyên qua phòng tuyến.
Chiến tranh trong bụi cây
Trong cái nắng gắt buổi trưa, đội máy bay không người lái góc nhìn thứ nhất (UAV FPV) của Lữ đoàn Liubart của Ukraine trú dưới một cụm cây phía nam TP Kostiantynivka, liên tục phóng các chuyến bay tấn công, theo tờ The Kyiv Independent.
Các chiến sĩ trẻ, như Oleksii “Siryi” (22 tuổi) hay Ihor “Yuh” (21 tuổi), không nhắm trực diện vào xe tăng hay binh lính đối phương mà vào những bụi cây - nơi có dấu hiệu chuyển động.
Các lính điều khiển UAV thuộc Lữ đoàn Liubart đang điều chỉnh ăng-ten tại các vị trí gần vùng xám Kostiantynivka. Ảnh: Francis Farrell/The Kyiv Independent
Vào mùa hè, cây cối rậm rạp che chắn tốt hơn cho quân Nga, khiến nhiệm vụ của UAV Ukraine khó khăn hơn.
“Họ lẩn dưới tán cây. Mình phải đánh gần để buộc họ lộ diện” - binh sĩ Yuh nói.
Chiến thuật này khiến Nga trả giá đắt. Trong năm 2025, thương vong trung bình mỗi ngày của Moscow vượt 1.000 người, theo Bộ Tổng Tham mưu quân đội Ukraine.
Đội "cứu hộ" bầu trời
Trong một bìa rừng gần đó, cách vài cánh đồng, một đội UAV khác của Lữ đoàn Liubart cũng đang hoạt động không ngơi nghỉ. Chiếc UAV ném bom hạng nặng do Ukraine sản xuất, có tên gọi Kazhan (tiếng Ukraine nghĩa là “Con dơi”), vừa hoàn tất chuyến bay tuần tra và trở lại bệ phóng.
Kazhan từng khiến quân Nga khiếp sợ trong giai đoạn đầu chiến sự với vai trò UAV ném bom ban đêm. Những đợt tấn công bất ngờ và hiệu quả khiến binh sĩ Nga đặt cho nó biệt danh “Baba Yaga” - tên một phù thủy trong văn hóa dân gian Slav.
Màn hình hiển thị đường bay của một máy bay không người lái góc nhìn thứ nhất (FPV) tại các vị trí gần Kostiantynivka. Ảnh: Francis Farrell/The Kyiv Independent
Từng được dùng để thả bom, nay các UAV ném bom như Kazhan lại mang sứ mệnh khác. Bên cạnh hầm trú ẩn, hàng chục túi nhựa màu xanh xếp chồng, chờ được gắn vào khoang UAV để vận chuyển đến tiền tuyến.
Mỗi túi đều được dán nhãn rõ ràng: thực phẩm, nước uống, xăng, lựu đạn và các vật dụng mà binh sĩ cần. Một số túi còn có thêm cưa, rìu, thuốc men được bổ sung ngay trước khi UAV cất cánh.
Từ “phù thủy đêm” gieo rắc nỗi sợ, những cỗ máy này giờ lại trở thành “Uber Eats mặt trận” - tiếp tế 24/7 từ trên không.
Ngồi trong hầm, tay cầm điều khiển, Artem - biệt danh “Shcheznyk”, 21 tuổi - đang điều khiển chiếc UAV. Anh từng học ngành cơ sinh học, nhưng bỏ dở để gia nhập đội UAV của Liubart.
“Đây là UAV đa năng. Nó có thể gài mìn, tấn công mục tiêu, nhưng chủ yếu hiện nay là tiếp tế - điều cực kỳ quan trọng lúc này” - chiến sĩ trẻ Artem nói khi Kazhan lướt qua mặt hồ.
Đội của thanh niên Artem phụ trách toàn bộ công tác hậu cần cho cả tiểu đoàn, đặc biệt ở những vị trí quá gần tiền tuyến khiến xe không thể tiếp cận: từ các đơn vị bộ binh cho đến đội UAV và pháo cối.
Binh sĩ Artem đưa UAV quay lại bệ, nơi đồng đội đã sẵn sàng với pin mới và túi hàng tiếp theo. Trong một ngày, đội của binh sĩ này có thể thực hiện đến 20 chuyến bay như vậy.
Sự cần thiết của việc dùng UAV để tiếp tế gia tăng rõ rệt kể từ khi Nga tung vào trận tuyến đơn vị UAV Rubicon, theo binh sĩ Borys “Forseti”, một thành viên khác của đội UAV ném bom. Trước đó, anh từng sử dụng các mẫu UAV nhỏ như Mavic.
Trong năm 2024, việc bay tiếp tế bằng UAV vào ban đêm trở nên phổ biến, vì khó bị phát hiện và dễ sống sót hơn. Các đội UAV gọi đó là những “máy bay đêm”.
Một lính điều khiển UAV thuộc Lữ đoàn Liubart (Ukraine) đang chuẩn bị pin cho một chiếc UAV ném bom hạng nặng tại các vị trí gần Kostiantynivka. Ảnh: Francis Farrell/The Kyiv Independent
Tuy nhiên, sự xuất hiện của Rubicon đã đảo ngược điều này. Các đội UAV Nga ngày càng tinh vi, có thể phát hiện tín hiệu nhiệt của drone lớn và dùng FPV để hạ gục.
Vì thế, các UAV Kazhan và Vampire của Ukraine giờ phải bay ban ngày. Tỉ lệ mất UAV cao hơn. Khi đến đúng tọa độ từ sở chỉ huy, UAV của anh Artem hạ thấp máy quay, thả gói hàng. Chỉ vài giây sau, một người lính mặc đồ ngụy trang lao ra từ bìa rừng, nhặt lấy túi tiếp tế - nhiệm vụ hoàn tất.
DƯƠNG KHANG