Những rào cản lớn của doanh nghiệp bảo vệ rừng

5 giờ trướcBài gốc

Nhiều doanh nghiệp lâm nghiệp Nhà nước ở Lâm Đồng đang gặp rào cản.

Năng động nhưng vướng rào cản

Lâm Đồng hiện có hàng chục công ty lâm nghiệp nhà nước được giao quản lý phần lớn diện tích rừng và đất rừng của tỉnh. Đây là lực lượng nòng cốt trong nhiệm vụ bảo vệ, phát triển rừng. Các doanh nghiệp này được kỳ vọng khai thác hợp lý tiềm năng rừng để phát triển kinh tế. Tuy nhiên, trên thực tế, các doanh nghiệp này đang gặp không ít khó khăn, rào cản trong sản xuất, kinh doanh.

Công ty TNHH MTV Lâm nghiệp Nam Tây Nguyên, được giao quản lý hơn 27.270 ha rừng và đất rừng. Ngoài nhiệm vụ quản lý, bảo vệ rừng, đơn vị còn hoạt động trong nhiều lĩnh vực như: trồng rừng, cây lâu năm, cây công nghiệp, bảo tồn đa dạng sinh học, phát triển du lịch… Trong số các doanh nghiệp lâm nghiệp của Lâm Đồng, Công ty TNHH MTV Lâm nghiệp Nam Tây Nguyên được xem là điểm sáng cả về quản lý rừng lẫn phát triển kinh tế. Công ty đã liên kết với Tập đoàn Vạn Thương Sài Gòn thành lập Công ty Cổ phần Vạn Trúc Tây Nguyên, đầu tư nhà máy chế biến lồ ô, tre nứa công suất khoảng 13.000 tấn sản phẩm/năm. Công ty cũng khoanh vùng gần 4.900 ha rừng để kêu gọi đầu tư du lịch sinh thái, đã có 3 nhà đầu tư ký biên bản ghi nhớ. Bên cạnh đó, đơn vị còn tự sản xuất hàng chục ngàn cây giống phục vụ trồng rừng.

Tuy vậy, Giám đốc công ty Nguyễn Ngọc Bình cho biết, cơ chế tự chủ, tự chịu trách nhiệm của doanh nghiệp nhà nước hiện chưa rõ ràng. Công ty không được quyền quyết định các dự án dưới 50% vốn sở hữu và phải thực hiện theo kế hoạch được cấp trên phê duyệt. Khi có phát sinh hoặc cần điều chỉnh kế hoạch, thủ tục rất khó khăn, khiến doanh nghiệp dễ bỏ lỡ cơ hội kinh doanh.

Công ty TNHH MTV Đầu tư phát triển Đại Thành được giao quản lý hơn 18.200 ha rừng và đất rừng, trong đó có 17.200 ha đất có rừng. Đây là đơn vị có thành tích bảo vệ rừng tốt nhất tỉnh, năm 2022 không xảy ra vi phạm phá rừng, lấn chiếm đất rừng. Ngoài nhiệm vụ bảo vệ rừng, công ty khai thác khoảng 150.000 cây le/năm, sản xuất 5.000 lít rượu trắng và rượu sâm/năm, đạt doanh thu 1,8 tỷ đồng, lợi nhuận sau thuế 140 triệu đồng.

Dù vậy, Giám đốc Công ty Phan Bá Nhã thừa nhận, đơn vị còn nhiều rào cản. Thứ nhất, không được quyền tự chủ kinh doanh rừng hoặc sản xuất nông nghiệp dưới tán rừng. Thứ hai, vốn điều lệ theo đề án sắp xếp chưa được Nhà nước bổ sung. Thứ ba, dù là đơn vị thực hiện nhiệm vụ công ích nhưng chỉ được hỗ trợ kinh phí, chứ không phải đặt hàng giao nhiệm vụ, nên thiếu tính ổn định. “Muốn phát triển mà không có vốn thì không thể làm gì. Chúng tôi đã nhiều lần đề xuất nhưng chưa được cấp vốn bổ sung”, ông Nhã cho biết.

Nguồn lực lớn nhưng chưa khai thác được

Trái ngược với 2 đơn vị trên, Công ty TNHH MTV Lâm nghiệp Đức Hòa đang ở tình thế khó khăn hơn nhiều. Trong tổng diện tích gần 10.400 ha được giao quản lý, chỉ còn chưa tới 4.000 ha đất có rừng, phần lớn diện tích còn lại đã bị phá, lấn chiếm.

Hiện, công ty chủ yếu làm nhiệm vụ bảo vệ rừng bằng nguồn ngân sách và tiền chi trả dịch vụ môi trường rừng. Giám đốc Nguyễn Bá Giáp cho biết: “Doanh nghiệp gần như không có vốn, không thể triển khai hoạt động sản xuất, kinh doanh nào ngoài giữ rừng. Nhân lực có trình độ cũng thiếu nên càng khó mở rộng hoạt động”.

Theo Sở Nông nghiệp và Môi trường Lâm Đồng, phần lớn các công ty lâm nghiệp của tỉnh hiện chưa khai thác được tiềm năng rừng và đất rừng để phát triển kinh tế. Nguyên nhân chính là do cơ chế quản lý còn ràng buộc, thiếu vốn đầu tư, chưa có chính sách khuyến khích khai thác hợp lý tài nguyên rừng gắn với bảo tồn. Thực tế cho thấy, các công ty này đang sở hữu nguồn lực đất đai, rừng tự nhiên và rừng trồng rất lớn. Nếu có cơ chế mở, vốn đầu tư và chính sách đồng bộ, những tài nguyên đó có thể trở thành tư liệu sản xuất quan trọng, góp phần phát triển kinh tế lâm nghiệp, tạo sinh kế cho người dân và bảo vệ bền vững tài nguyên rừng.

H'Lai

Nguồn Lâm Đồng : https://baolamdong.vn/nhung-rao-can-lon-cua-doanh-nghiep-bao-ve-rung-387408.html