Những rối ren trong lòng nước Mỹ khi Chính phủ đóng cửa

2 giờ trướcBài gốc

Hàng trăm nghìn nhân viên liên bang bị buộc phải nghỉ việc tạm thời, nhiều người khác phải làm việc nhưng không được trả lương trong bối cảnh Chính phủ Mỹ đóng cửa. Tình trạng này ảnh hưởng đến nhiều dịch vụ công cộng, từ trợ cấp lương thực cho người nghèo đến nghiên cứu y tế.

Đây là lần đóng cửa đầu tiên kể từ đợt đóng cửa dài nhất trong lịch sử, kéo dài 35 ngày hồi năm 2019, và hiện chưa rõ sẽ kéo dài bao lâu.

Thư viện Quốc hội thông báo tạm dừng hoạt động trong bối cảnh Chính phủ Mỹ đóng cửa từ ngày 1/10. (Ảnh: Reuters)

Ảnh hưởng kinh tế

Việc đóng cửa chính phủ có thể gây ra những hệ lụy rõ rệt đối với nền kinh tế, khi chi tiêu liên bang bị trì hoãn và nhiều nhân viên liên bang buộc phải cắt giảm mua sắm trong thời gian chưa được trả lương.

Theo ước tính của Văn phòng Ngân sách Quốc hội Mỹ (CBO), đợt đóng cửa chính phủ kéo dài 5 tuần giai đoạn 2018-2019 đã khiến tăng trưởng kinh tế thiệt hại 3 tỷ USD. CBO cũng lưu ý rằng một số doanh nghiệp tư nhân sẽ không bao giờ lấy lại được khoản thu nhập đã mất.

Ngoài ra, do Sở Thuế vụ Mỹ (IRS) phải cắt giảm các hoạt động giám sát trong thời gian đóng cửa, CBO ước tính nguồn thu thuế sẽ sụt giảm khoảng 2 tỷ USD - phần lớn khó có khả năng thu hồi.

Không chỉ vậy, việc đánh giá sức khỏe nền kinh tế vốn đang trong tình trạng biến động cũng trở nên khó khăn trong giai đoạn này. Bộ Lao động Mỹ cho biết Cục Thống kê Lao động sẽ không công bố bất kỳ báo cáo kinh tế nào, kể cả báo cáo việc làm hằng tháng được theo dõi chặt chẽ dự kiến ra ngày 3/10, trong thời gian chính phủ đóng cửa.

Hiệp hội Du lịch Mỹ (US Travel Association) cho rằng việc đóng cửa chính phủ là đòn giáng mạnh lên ngành du lịch, gây thiệt hại 1 tỷ USD mỗi tuần, ảnh hưởng đến hàng triệu du khách và doanh nghiệp.

Dòng chữ "Lối vào đóng cửa" trên cửa kính Thư viện Quốc hội, Washington D.C., ngày đầu chính phủ Mỹ đóng cửa. (Ảnh: Reuters)

Hàng loạt dịch vụ công bị gián đoạn

Trong giai đoạn chính phủ đóng cửa, các dịch vụ thiết yếu liên quan đến bảo vệ tính mạng và tài sản vẫn được duy trì, nhưng thường ở quy mô hạn chế. Các cơ quan liên bang phải lập kế hoạch ứng phó, nêu rõ hoạt động nào sẽ tiếp tục và nhân sự nào vẫn phải làm việc. Phần lớn trong số họ sẽ không được trả lương cho đến khi ngân sách được thông qua trở lại.

Văn phòng Ngân sách Quốc hội Mỹ (CBO) ước tính lần đóng cửa này sẽ khiến 750.000 công chức liên bang phải nghỉ việc tạm thời.

Những nhân viên liên bang không thuộc nhóm "thiết yếu" phải nghỉ việc tạm thời mà không được trả lương. Trong khi đó, những người giữ vị trí quan trọng như nhân viên kiểm soát không lưu, an ninh sân bay, hải quan, bảo vệ biên giới phải đi làm không lương.

Quân nhân tại ngũ, bao gồm cả lực lượng dự bị tăng cường, sẽ tiếp tục thực hiện nhiệm vụ. Tuy nhiên, sẽ không có mệnh lệnh mới nào được ban hành, trừ những trường hợp đặc biệt như ứng phó thảm họa hoặc bảo đảm an ninh quốc gia.

Các sân bay vẫn hoạt động, kiểm soát viên không lưu và nhân viên an ninh hàng không (TSA) vẫn làm việc bình thường. Tuy nhiên, trong những lần Chính phủ Mỹ từng đóng cửa trước đây, tình trạng chậm chuyến thường nhanh chóng gia tăng khi nhân viên không lương xin nghỉ ốm. Dịch vụ cấp hộ chiếu vẫn tiếp tục, nhưng nhiều khả năng sẽ bị chậm trễ đáng kể do thiếu nhân lực.

Bộ Y tế và Dịch vụ Nhân sinh cho gần 40.000 nhân viên nghỉ việc tạm thời. Hầu hết các cơ quan y tế quan trọng khác như Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh (CDC), Viện Y tế Quốc gia (NIH) vẫn duy trì hoạt động hằng ngày, nhưng tạm ngưng việc nghiên cứu và xử lý những vấn đề mới.

Đáng chú ý, chương trình Thuốc và Thực phẩm cho Động vật dừng việc rà soát an toàn trước khi đưa ra thị trường đối với các loại nguyên liệu thức ăn chăn nuôi mới. Do đó, trong thời gian chính phủ đóng cửa, Cơ quan Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Mỹ (FDA) không thể đảm bảo thịt, sữa và trứng từ vật nuôi an toàn cho người tiêu dùng, Bộ Y tế và Dịch vụ Nhân sinh (HHS) cho biết.

Điện Capitol, Washington D.C., Mỹ. (Ảnh: Reuters)

Lương hưu và trợ cấp xã hội tiếp tục được chi trả theo luật, song việc xử lý hồ sơ mới và dịch vụ chăm sóc khách hàng bị chậm trễ. Các khoản vay sinh viên và học bổng cơ bản vẫn giải ngân; tuy nhiên, Bộ Giáo dục cho biết việc 95% nhân viên của Bộ bị cho nghỉ việc tạm thời khiến nhiều dịch vụ khác bị đình trệ.

Chương trình hỗ trợ dinh dưỡng SNAP còn ngân sách đến hết tháng 10, nhưng chương trình hỗ trợ phụ nữ và trẻ em (WIC) có thể cạn kiệt tiền trong vài ngày, ảnh hưởng trực tiếp đến hàng triệu phụ nữ có thu nhập thấp và con nhỏ.

Các hoạt động nhập cư và an ninh biên giới vẫn sẽ tiếp tục mặc dù nhân viên không được trả lương. Hệ thống E-Verify - dùng để kiểm tra tình trạng nhập cư của người lao động - đang tạm dừng hoạt động, gây khó khăn cho nhiều doanh nghiệp tư nhân trong việc tuyển dùng.

Các đại sứ quán và lãnh sự quán Mỹ ở nước ngoài vẫn xử lý thị thực và hộ chiếu nhờ nguồn phí dịch vụ, không phụ thuộc Quốc hội. Tuy nhiên, những hoạt động không cấp thiết như giao lưu văn hóa có thể bị hạn chế nếu việc đóng cửa chính phủ kéo dài.

Đại sứ quán và Tổng lãnh sự quán Mỹ tại Việt Nam thông báo trên trang web rằng các cập nhật sẽ bị hạn chế cho đến khi toàn bộ hoạt động được nối lại do thiếu ngân sách, ngoại trừ các thông tin liên quan đến an toàn và an ninh.

Đại sứ quán cho biết thêm, các dịch vụ hộ chiếu và thị thực theo lịch hẹn tại Mỹ, cũng như tại các đại sứ quán và lãnh sự quán Mỹ ở nước ngoài, vẫn tiếp tục được duy trì trong thời gian gián đoạn ngân sách, nếu điều kiện cho phép.

Ngoài ra, Trung tâm Mỹ tại Hà Nội và TP.HCM tạm thời đóng cửa cho đến khi có thông báo mới.

Tòa án liên bang vẫn sẽ hoạt động đến ít nhất khoảng giữa tháng 10 trước khi hết ngân sách dự trữ. Bộ Tư pháp tiếp tục truy tố hình sự và duy trì an ninh quốc gia, nhưng hoãn phần lớn các vụ án dân sự. FBI vẫn hoạt động song sẽ không trả lương kịp thời cho nhân viên và tạm ngừng tuyển dụng.

Hệ thống tòa án thủ đô Washington thông báo ngừng cấp giấy đăng ký kết hôn và tổ chức lễ cưới.

Nhiều địa danh nổi tiếng vẫn mở cửa với nhân sự hạn chế. Cơ quan Công viên Quốc gia (NPS) cho biết các khu vực ngoài trời như đường mòn, đài tưởng niệm vẫn mở, nhưng dịch vụ cấp cứu và vệ sinh sẽ bị hạn chế.

Một số bang từ chối cấp ngân sách để duy trì hoạt động, như New York với tượng Nữ thần Tự do. Tuy nhiên, Bộ Nội vụ Mỹ khẳng định sẽ vẫn mở cửa điểm tham quan này.

Cơ quan Quản lý Khẩn cấp Liên bang (FEMA) tiếp tục ứng phó thiên tai, song Quỹ Cứu trợ Thảm họa đang dần cạn kiệt.

Cơ quan Thời tiết Quốc gia cho biết họ vẫn cung cấp dự báo thường nhật và cảnh báo khẩn cấp, nhưng các dự án nghiên cứu và nâng cấp thiết bị sẽ bị hoãn.

DIỄM CHÂU (Nguồn: CNN)

Nguồn VTC : https://vtcnews.vn/nhung-roi-ren-trong-long-nuoc-my-khi-chinh-phu-dong-cua-ar969006.html