Những sản phẩm vượt lũy tre làng và 'đòn bẩy' xây dựng nông thôn mới ở Hà Tĩnh

5 giờ trướcBài gốc

Những thay đổi trong bức tranh nông thôn mới ở Hà Tĩnh không chỉ nhờ sự chung sức của chính quyền và người dân, mà còn bởi sự đóng góp mạnh mẽ của các HTX. Thông qua chương trình mỗi xã một sản phẩm (OCOP), các HTX đã trở thành lực lượng nòng cốt, góp phần nâng cao thu nhập, xây dựng chuỗi giá trị sản phẩm đặc trưng và thúc đẩy quá trình hoàn thiện các tiêu chí nông thôn mới.

Động lực từ OCOP

Một buổi sáng tháng 9, tại phường Kỳ Ninh (nay là phường Hải Ninh), con đường bê tông thẳng tắp dẫn ra bãi biển rộn ràng tiếng xe chở cá cơm, mực, tôm. Trên các dãy nhà xưởng khang trang, mùi mắm thơm nồng tỏa ra, báo hiệu một ngày làm việc tất bật.

Ít ai nghĩ rằng chỉ vài năm trước, nơi đây còn là vùng quê khó khăn, người dân chủ yếu sống dựa vào nghề đánh bắt nhỏ lẻ, thu nhập bấp bênh. Thế nhưng, từ khi phong trào xây dựng nông thôn mới lan tỏa, đặc biệt với sự tham gia mạnh mẽ của các HTX, diện mạo Kỳ Ninh đã thay đổi rõ rệt.

Những sản phẩm OCOP thế mạnh đang là động lực xây dựng nông thôn mới ở Hà Tĩnh (Ảnh: BHT).

Điển hình cho sự thay đổi đó là HTX Thu mua và chế biến thủy hải sản Chiến Thắng. Thành lập năm 2016, HTX hiện có 4 sản phẩm đạt chuẩn OCOP 3 sao và 4 sao, gồm nước mắm, cá mờm rim lạc, sứa và ruốc nêm.

Bà Phạm Thị Luận, Giám đốc HTX Chiến Thắng, vừa tất bật kiểm tra dây chuyền vừa cho hay, tham gia chương trình OCOP, các thành viên, hộ liên kết phải tuân thủ quy trình chặt chẽ, từ khâu nguyên liệu đến đóng gói.

“Ban đầu, bà con còn e dè, nhưng khi sản phẩm được chứng nhận, bán được giá, có thương hiệu, ai cũng thấy rõ lợi ích. Mỗi năm, HTX thu mua khoảng 100 tấn cá cơm, chế biến 50–60 nghìn lít nước mắm, tạo việc làm ổn định cho 5 lao động với mức lương 5–7 triệu đồng/tháng”, bà Luận chia sẻ.

Nhờ OCOP, những giọt nước mắm truyền thống đã vượt khỏi lũy tre làng, có mặt trong siêu thị, cửa hàng nông sản sạch ở nhiều tỉnh thành, thậm chí được khách hàng nước ngoài tìm mua. Với người dân Kỳ Ninh, đó là niềm tự hào lớn, đồng thời là nguồn thu nhập bền vững.

Hạt nhân phát triển kinh tế nông thôn

Theo thống kê, đến nay toàn phường Kỳ Ninh có trên 8 sản phẩm đạt chuẩn OCOP (thống kê trước ngày 1/7/2025). Đặc biệt, năm 2021, Kỳ Ninh trở thành địa phương đầu tiên đạt chuẩn nông thôn mới nâng cao, và từ ngày 1/1/2025 chính thức trở thành phường sau khi hoàn thành đủ 18/18 tiêu chí. Thu nhập bình quân đầu người đạt 64 triệu đồng/năm – con số cho thấy sức bật rõ rệt từ phong trào OCOP.

Không chỉ có nghề biển, nông dân trên địa bàn những năm qua “bén duyên” với nông nghiệp công nghệ cao. Đơn cử như cơ sở sản xuất nấm bào ngư Thương Huyền ở xã Kỳ Hoa đã áp dụng quy trình nuôi trồng khép kín, năm 2022 sản phẩm được công nhận OCOP 3 sao.

Mỗi tháng, cơ sở thu lãi 30–40 triệu đồng. “OCOP không chỉ giúp chúng tôi nâng giá trị cây nấm, mà còn góp phần đưa địa phương hoàn thành tiêu chí thu nhập trong xây dựng NTM nâng cao,” bà Phạm Thị Thương Huyền chia sẻ.

Phong trào xây dựng NTM ở Hà Tĩnh không chỉ là phong trào cục bộ ở một địa phương, mà đang lan tỏa ở nhiều vùng quê khác nhau, HTX cũng trở thành hạt nhân thúc đẩy kinh tế nông thôn, đóng góp tích cực vào nhiều tiêu chí khó trong xây dựng nông thôn mới.

Tại Đức Thọ, HTX Nguyên Lâm nổi tiếng với sản phẩm bánh đa vừng. Mỗi năm, HTX sản xuất khoảng 6 triệu chiếc bánh, doanh thu trên 10 tỷ đồng. Khoảng 20% sản lượng đã được xuất khẩu sang Nga, Nhật Bản, Hàn Quốc.

Từ món ăn dân dã, bánh đa vừng của HTX Nguyên Lâm nay đã trở thành sản phẩm OCOP 4 sao, góp phần đưa tên tuổi làng nghề truyền thống vươn ra thế giới.

Những mô hình HTX tiêu biểu hoạt động hiệu quả tại nhiều địa phương là minh chứng rằng HTX không chỉ hỗ trợ nông dân sản xuất, mà còn làm chủ cả chuỗi giá trị từ nuôi trồng, chế biến đến tiêu thụ, gắn sản phẩm với thương hiệu OCOP.

Chính điều đó giúp các địa phương nhanh chóng hoàn thành tiêu chí thu nhập, tổ chức sản xuất, góp phần đưa nhiều xã đạt chuẩn nông thôn mới nâng cao, nông thôn mới kiểu mẫu.

Các HTX đang có những đóng góp tích cực vào phát triển các sản phẩm OCOP tại Hà Tĩnh (Ảnh: BHT).

Đằng sau thành công của các HTX là sự đồng hành của Liên minh HTX Việt Nam và Liên minh HTX Hà Tĩnh. Nhiều năm qua, các cấp Liên minh đã triển khai các chương trình hỗ trợ thiết thực về tiếp cận vốn, xúc tiến thương mại. Nhiều HTX được tạo điều kiện vay vốn ưu đãi, tham gia hội chợ, kết nối với doanh nghiệp để mở rộng thị trường.

Liên minh HTX Việt Nam và Liên minh HTX Hà Tĩnh cũng đẩy mạnh đào tạo, nâng cao năng lực quản lý. Các lớp bồi dưỡng về quản trị, xây dựng thương hiệu, ứng dụng khoa học – công nghệ giúp cán bộ HTX thay đổi tư duy, hoạt động hiệu quả hơn.

Cùng với đó, công tác thúc đẩy chuyển đổi số trong nông nghiệp cũng được chú trọng. Một số HTX được hỗ trợ áp dụng hệ thống truy xuất nguồn gốc, mã QR, đưa sản phẩm lên sàn thương mại điện tử, mở rộng kênh bán hàng hiện đại.

Hướng đến phát triển bền vững

Nếu như trước đây, mục tiêu của nông thôn mới là xóa đói giảm nghèo, thì nay Hà Tĩnh đã bước sang giai đoạn mới: phát triển bền vững, nâng cao đời sống người dân.

Ở nhiều làng quê, nhà cửa khang trang, đường bê tông rộng rãi, trường học, trạm y tế được nâng cấp. Quan trọng hơn, người dân đã thay đổi tư duy sản xuất, không còn trông chờ, ỷ lại, mà chủ động tham gia HTX, xây dựng thương hiệu sản phẩm.

Từ Kỳ Ninh với nước mắm, ruốc nêm, đến Đức Thọ với bánh đa vừng, Cẩm Xuyên với nước mắm hiện đại, hay Kỳ Hoa với nấm bào ngư… tất cả đã tạo nên bức tranh sinh động về một Hà Tĩnh nông thôn mới giàu bản sắc, hiện đại nhưng vẫn gắn chặt với truyền thống.

Trong giai đoạn tới, Hà Tĩnh đặt mục tiêu nhân rộng các mô hình HTX hoạt động hiệu quả, đẩy mạnh ứng dụng công nghệ cao, nâng cấp sản phẩm OCOP từ 4 sao lên 5 sao. Tỉnh cũng sẽ phối hợp chặt chẽ với Liên minh HTX Việt Nam để tăng cường hỗ trợ toàn diện hơn – từ đào tạo nhân lực, xúc tiến thương mại đến kết nối thị trường quốc tế.

Có thể khẳng định, chính sự năng động của các HTX, cùng với sự đồng hành của Liên minh HTX Việt Nam, đã và đang trở thành “đòn bẩy” đưa Hà Tĩnh tiến nhanh trên con đường xây dựng nông thôn mới. Từ mục tiêu “thoát nghèo bền vững”, nay nông thôn Hà Tĩnh đang vươn tới một tầm cao mới, phát triển bền vững, hiện đại, nhưng vẫn giữ gìn được những giá trị truyền thống vốn có.

Nam Phong

Nguồn Vnbusiness : https://vnbusiness.vn/khoa-hoc-cong-nghe/nhung-san-pham-vuot-luy-tre-lang-va-don-bay-xay-dung-nong-thon-moi-o-ha-tinh-1109454.html