Theo tài liệu từ Quỹ Phòng, chống tác hại của thuốc lá, ngay sau khi ngừng hút thuốc, cơ thể đã có những cải thiện rõ rệt. Chỉ sau khoảng 20 phút, huyết áp và nhịp tim của người bỏ thuốc bắt đầu trở về mức bình thường. Sau 8 giờ, lượng oxy trong máu phục hồi, nguy cơ nhồi máu cơ tim bắt đầu giảm. Đến 24 giờ, carbon monoxide được đào thải khỏi máu, phổi khởi động quá trình tự làm sạch, khiến phản xạ ho tăng để loại bỏ đờm ra ngoài. Từ mốc 48 giờ, vị giác và khứu giác cải thiện, cảm giác ăn ngon miệng trở lại, giấc ngủ dần ổn định sau khoảng một tuần.
Trong khoảng từ hai tuần đến ba tháng, lưu thông máu và chức năng hô hấp được cải thiện đáng kể, giúp cơ thể vận động hiệu quả hơn. Sau một đến chín tháng, các triệu chứng như ho, mệt mỏi, khó thở giảm rõ rệt, niêm mạc phế quản phục hồi, tốc độ suy giảm chức năng phổi ở người mắc bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính cũng chậm lại. Nếu duy trì không hút thuốc trong vòng một đến hai năm, nguy cơ nhồi máu cơ tim giảm 20–50%. Sau năm năm, nguy cơ đột quỵ giảm xuống tương đương người chưa từng hút thuốc. Và sau mười năm, nguy cơ tử vong do ung thư phổi giảm một nửa; các bệnh ung thư khác như miệng, họng, thực quản, bàng quang, thận, tụy cũng giảm đáng kể.
Tuy vậy, hành trình bỏ thuốc lá không hề dễ dàng. Người mới bỏ có thể trải qua những triệu chứng khó chịu như thèm thuốc, mất tập trung, ho, căng thẳng, cáu kỉnh, khó ngủ, thậm chí tăng cân. Đây là phản ứng bình thường khi cơ thể làm quen với việc thiếu nicotine – chất gây nghiện mạnh mẽ có trong khói thuốc. Các chuyên gia khuyến nghị, để vượt qua giai đoạn này, người bỏ thuốc cần duy trì uống nhiều nước, tập thở sâu, vận động nhẹ, ăn nhiều bữa nhỏ với thực phẩm lành mạnh, đồng thời giữ thói quen luyện tập và nghỉ ngơi hợp lý.
Một vấn đề khác thường gặp là tăng cân sau khi bỏ thuốc, trung bình khoảng 2 kg. Nguyên nhân chủ yếu là do thói quen ăn vặt thay thế thuốc lá. Tuy nhiên, tình trạng này có thể kiểm soát bằng chế độ ăn ít chất béo, bổ sung nhiều rau quả tươi, đồng thời tăng cường luyện tập thể dục. Quan trọng hơn, lợi ích của việc bỏ thuốc vượt xa tác động nhỏ này, bởi sức khỏe tổng thể được cải thiện rõ rệt và nguy cơ mắc bệnh hiểm nghèo giảm đi đáng kể.
Rõ ràng, mỗi ngày sống không khói thuốc, cơ thể lại thêm một bước hồi phục. Bỏ thuốc lá không chỉ là hành động bảo vệ bản thân, mà còn là món quà cho gia đình và xã hội. Đó là hành trình không bao giờ là muộn để bắt đầu, nhưng càng sớm thì lợi ích càng lớn.
Đức Trân