Từ ngày 1/7, hệ thống thủ tục hành chính trong lĩnh vực đất đai sẽ có nhiều điều chỉnh theo Quyết định 2304/QĐ-BNNMT do Bộ Nông nghiệp và Môi trường ban hành. Quyết định này công bố 48 thủ tục mới, bao gồm các thủ tục được sửa đổi, bổ sung hoặc thay thế, nằm trong phạm vi chức năng quản lý của Bộ.
Cụ thể, trong tổng số 48 thủ tục được ban hành, có 2 thủ tục thuộc cấp Trung ương, 32 thủ tục do cấp tỉnh thực hiện và 14 thủ tục giao cho cấp xã xử lý.
Các thủ tục như đăng ký, cấp sổ đỏ lần đầu sẽ được rút ngắn thời gian thực hiện. Ảnh: Thanh Vũ
Trong đó, với 2 đầu việc là cung cấp thông tin, dữ liệu đất đai và giải quyết tranh chấp đất đai thuộc thẩm quyền của Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường, đây đều là các thủ tục hành chính cấp Trung ương.
Cấp tỉnh xử lý 32 thủ tục mang tính phức tạp
Quyết định mới đã xếp 32 thủ tục hành chính thuộc cấp tỉnh. Đây hầu hết là những thủ tục phức tạp, liên quan đến quyền sử dụng đất của tổ chức, dự án đầu tư hoặc có yếu tố pháp lý đặc thù.
Các thủ tục cấp tỉnh liên quan đến đăng ký biến động đất đai gồm cá nhân sử dụng đất thành lập doanh nghiệp tư nhân; chuyển nhượng, thừa kế, góp vốn, cho thuê hoặc xử lý tài sản gắn liền với đất trong các giao dịch dân sự, thương mại; thay đổi thông tin người sử dụng đất; chuyển mục đích sử dụng đất không cần xin phép; xử lý kết quả các bản án, quyết định thi hành án hoặc tranh chấp về đất đai.
Trong lĩnh vực cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (sổ đỏ), thủ tục cấp tỉnh gồm nhiều trường hợp đặc biệt như cấp sổ đỏ cho thửa đất có diện tích tăng thêm do điều chỉnh ranh giới; cấp đổi, cấp lại sổ đỏ bị mất; thu hồi sổ đỏ cấp sai; cấp sổ đỏ cho người nhận chuyển nhượng chưa hoàn tất thủ tục trước ngày 1/8/2024; hoặc cấp sổ đỏ cho các trường hợp sử dụng đất không đúng mục đích trước năm 2014.
Bên cạnh đó, cấp tỉnh còn được giao xử lý các thủ tục về giao đất, cho thuê đất, chuyển mục đích sử dụng đất, nhất là trong các dự án không qua đấu giá hoặc có quy mô đầu tư lớn. Đồng thời, cấp tỉnh cũng có thẩm quyền điều chỉnh các quyết định liên quan đến sai sót về ranh giới, diện tích hoặc giao khu vực biển để lấn biển.
Các chức năng tách hay hợp thửa, đăng ký đất đai lần đầu, giải quyết tranh chấp, cung cấp dữ liệu đất đai, xóa ghi nợ tiền sử dụng đất và đăng ký tài sản gắn liền với đất trong dự án bất động sản… cũng được quy định là thủ tục cấp tỉnh.
14 thủ tục do cấp xã thực hiện, ưu tiên rút ngắn thời gian xử lý
Bộ Nông nghiệp và Môi trường đã giao 14 thủ tục hành chính đất đai cho cấp xã, nhằm rút ngắn thời gian xử lý các công việc và giảm áp lực cho cơ quan cấp trên.
Trong đó, 5 thủ tục liên quan đến đăng ký, cấp giấy chứng nhận, bao gồm xác định lại diện tích đất ở đã được cấp sổ đỏ trước ngày 1/7/2004; đính chính sổ đỏ có sai sót; thu hồi và cấp lại sổ đỏ cấp sai; đăng ký, cấp sổ đỏ lần đầu cho tổ chức đang sử dụng đất; cấp sổ đỏ cho hộ gia đình, cá nhân, cộng đồng dân cư hoặc người gốc Việt Nam định cư ở nước ngoài.
Đáng chú ý, thời gian thực hiện cấp sổ đỏ lần đầu đã rút ngắn đáng kể, chỉ tối đa 3 ngày làm việc kể từ ngày cơ quan cấp xã nhận đủ hồ sơ hợp lệ. Ngoài ra, tổng thời gian cho thủ tục đăng ký đất đai lần đầu cũng đã được rút ngắn còn tối đa 17 ngày làm việc, thay vì 20 ngày như trước.
Về giao đất, cho thuê đất, chuyển mục đích sử dụng đất, cấp xã thực hiện 5 thủ tục gồm giao đất, cho thuê đất không qua đấu giá; chuyển hình thức giao/thuê đất; điều chỉnh quyết định giao đất, cho thuê đất khi có thay đổi về cơ sở pháp lý hoặc ranh giới, diện tích; giao đất ở không qua đấu giá cho một số nhóm đối tượng ưu tiên như cán bộ công chức, giáo viên, y tế vùng khó khăn, người thường trú tại xã chưa có đất ở.
Ngoài ra, UBND cấp xã còn thực hiện 4 thủ tục khác, gồm tặng cho quyền sử dụng đất cho Nhà nước hoặc cộng đồng; sử dụng đất kết hợp đa mục đích; giải quyết tranh chấp đất đai thuộc thẩm quyền của chủ tịch UBND cấp xã; tổ chức hòa giải tranh chấp đất đai tại cơ sở.
Không chỉ vậy, thời hạn giải quyết tranh chấp tại xã cũng đã được giới hạn tối đa là 45 ngày kể từ ngày thụ lý. Với trường hợp miền núi, biên giới hoặc hải đảo có thể gia hạn thêm 10 ngày.
Thanh Vũ