Những việc có thể ít người biết về Giáo sư, Tiến sĩ khoa học Lâm Quang Thiệp

2 giờ trướcBài gốc

Thông tin Giáo sư, Tiến sĩ khoa học Lâm Quang Thiệp - nguyên Vụ trưởng Vụ Đào tạo đại học, Bộ Đại học, Trung học chuyên nghiệp và Dạy nghề (nay là Vụ Giáo dục đại học, Bộ Giáo dục và Đào tạo) qua đời đã để lại niềm tiếc thương vô hạn cho gia đình, bạn bè, đồng nghiệp và các thế hệ học trò của thầy.

Tiến sĩ Đặng Văn Định, Trưởng Ban Nghiên cứu và Phát triển chính sách của Hiệp hội Các trường đại học, cao đẳng Việt Nam, nguyên chuyên viên Vụ Đào tạo đại học giai đoạn Giáo sư Lâm Quang Thiệp làm Vụ trưởng, nguyên Phó Chánh văn phòng Hội đồng Giáo dục Quốc gia có đôi điều chia sẻ về những kỷ niệm gắn bó với Giáo sư Lâm Quang Thiệp khi nghe tin ông từ trần.

Sự nghiệp quản lý giáo dục đại học của Giáo sư Lâm Quang Thiệp gắn với cương vị Vụ trưởng Vụ Đào tạo đại học. Tôi có 6 năm liền làm việc cùng giáo sư với vị trí chuyên viên. Tôi xin chia sẻ đôi điều.

Từ một giáo sư ở Trường Đại học Tổng hợp Hà Nội, Giáo sư, Tiến sĩ khoa học Lâm Quang Thiệp được Bộ trưởng Trần Hồng Quân mời về đảm nhận vị trí Vụ trưởng Vụ Đào tạo đại học. Ở cương vị mới, giáo sư nỗ lực nghiên cứu lý luận phát triển giáo dục, học hỏi kinh nghiệm quốc tế, liên hệ áp dụng vào quản lý nhà nước về giáo dục đại học. Những năm tôi làm việc cùng anh, hàng tháng (có tháng vài lần), Giáo sư Thiệp mời các nhà giáo dục trong và ngoài nước đến chia sẻ lý luận và nghiệp vụ quản lý giáo dục đại học.

Chương trình mục tiêu cải cách cơ cấu hệ thống, mục tiêu, nội dung, phương pháp giáo dục đại học và chuyên nghệp (gọi tắt là cải cách đào tạo đại học và chuyên nghiệp) nhằm triển khai chủ trương đổi mới giáo dục đại học do giáo sư “cầm trịch” là trọng tâm của công cuộc đổi mới, trong đó phát triển chương trình đào tạo phù hợp với nền kinh tế thị trường mang lại sinh khí mới.

Nhiều tọa đàm, hội thảo khoa học đã diễn ra với sự tham gia rất nhiệt tình, trí tuệ của các nhà giáo dục từ các trường đại học, các cơ sở nghiên cứu. Hội nghị về chương trình đào tạo ở Đà Lạt là ví dụ.

Giáo sư Lâm Quang Thiệp chủ trì Hội nghị về Chương trình đào tạo giai đoạn I.

Khung cảnh hội trường.

Có thể nói, chương trình cải cách đào tạo đại học và chuyên nghiệp là nỗ lực đầu tiên đưa giáo dục đại học Việt Nam thoát khỏi mô hình bao cấp, tiến tới tự chủ, xã hội hóa và gắn với nhu cầu phát triển kinh tế xã hội của đất nước. Nó tạo ra bước ngoặt tư duy quản lý, cải thiện chất lượng đào tạo, và mở đường cho các cải cách giáo dục đại học giai đoạn tiếp theo.

Một công việc ít người biết đến đó là, cùng với việc thực hiện khối lượng công việc đồ sộ, phức tạp trong hoạt động quản lý bậc đại học, Giáo sư Lâm Quang Thiệp đã quyết tâm tổ chức bồi dưỡng, lựa chọn học sinh phổ thông Việt Nam tham gia Kỳ thi Olympiad Tin học Quốc tế đầu tiên ở Bulgaria.

Theo đó, vào đầu năm 1989, việc quản lý giáo dục phổ thông thuộc Bộ Giáo dục. Khi ấy Giáo sư Lâm Quang Thiệp làm Vụ trưởng Vụ Đào tạo đại học thuộc Bộ Đại học Trung học chuyên nghiệp và Dạy nghề, còn tôi là chuyên viên của Vụ.

Một hôm Giáo sư Lâm Quang Thiệp gọi tôi sang phòng làm việc. Anh nói đại ý: năm nay thế giới mời học sinh phổ thông Việt Nam tham gia Kỳ thi Olympiad Tin học Quốc tế. Việc này lẽ ra Bộ Giáo dục triển khai, nhưng có lẽ bên ấy chưa có thầy giáo dạy môn Tin học nên gợi ý Bộ ta đảm nhận. Vụ mình được giao triển khai việc này. Ngồi với nhau hàng giờ, những ý chính về cách tổ chức, về mời thầy, về kinh phí được Giáo sư Lâm Quang Thiệp phác thảo, giao cho tôi làm đầu mối triển khai và tươi cười bảo, việc này rất hay nhưng khó, ta quyết tâm làm.

Vào việc, mời thầy để ôn luyện là ưu tiên số một. Giai đoạn đó, kiến thức tin học ở Việt Nam còn sơ khai. Ở phổ thông không có giáo viên, học sinh chuyên Tin. Ở bậc đại học giảng viên dạy môn Tin học hầu hết từ “dân Toán”.

Giáo sư Lâm Quang Thiệp giao tôi trực tiếp mời các thầy có kinh nghiệm đào tạo về Tin học ở Trường Đại học Tổng hợp Hà Nội, Trường Đại học Bách khoa Hà Nội, Viện Tin học thuộc Viện Khoa học Việt Nam.

Do lần đầu tiên tổ chức chọn học sinh dự thi Tin học quốc tế nên Giáo sư Lâm Quang Thiệp thường xuyên gặp gỡ các thầy tham gia luyện thi để bàn bạc công việc. Đã hơn 30 năm trôi qua, nhưng tôi còn nhớ nhiều hôm làm việc ngoài giờ, một số thứ 7, chủ nhật, Giáo sư Thiệp cũng gặp gỡ trao đổi công việc. Các thầy Hồ Sĩ Đàm, Nguyễn Cảnh Hoàng, Đào Kiến Quốc, Hà Quang Thụy, Nguyễn Thanh Tùng, Nguyễn Đức Nghĩa, Vũ Lục Hoàng Kiếm... thầy nào cũng nhiệt tình, khiêm nhường, đức độ, giàu lòng yêu thương…

8 em học sinh được bồi dưỡng để từ đó chọn người gửi đi thi đều là học sinh chuyên Toán. Đó là Nguyễn Anh Linh, Nguyễn Hữu Đức, Nguyễn Hoàng, Cù Huy Minh Tuấn, Tạ Quang Dũng, Phạm Xuân Du, Trần Hoài Linh, Vũ Đăng Khoa.

Việc luyện thi được tổ chức tại Phòng Tin học của Viện Khoa học Giáo dục Việt Nam với sự hỗ trợ trực tiếp của thầy Nguyễn Tích Lăng.

Vào cuối thập niên 1980 nước ta còn nghèo. Chi phí cho quá trình luyện thi, chon học sinh đi thi rất khiêm tốn. Mức thù lao một buổi giảng viên luyện thi hoặc làm thành viên hội đồng thi chỉ có 5.000 đồng. Bồi dưỡng mỗi thầy ra đề thi là 10.000 đồng. Tiền thuê phòng học và máy tính là 245.000 đồng (1.000 đồng/ giờ). Toàn bộ chi phí cho việc chuẩn bị đội tuyển trước khi lên đường dự thi chỉ hết tổng cộng 1.490.000 đồng.

Dẫu chuẩn bị gấp gáp, đầu tư ít ỏi, nhưng lần đầu tiên học sinh phổ thông Việt Nam tham gia Kỳ thi Olympiad Tin học Quốc tế tổ chức tại Pravetz, Bulgaria, từ 16–19/5/1989 đã mang về cho Việt Nam tấm huy chương quốc tế đầu tiên của học sinh phổ thông về Tin học. Đó là, em Nguyễn Anh Linh đã đoạt huy chương Đồng, điểm 65/100, xếp hạng 15/46.

Tại cuộc họp mặt biểu dương thành tích của đội tuyển (tháng 6/1989), Giáo sư Lâm Quang Thiệp cùng lãnh đạo Bộ Giáo dục, lãnh đạo Bộ Đại học Trung học chuyên nghiệp và Dạy nghề, các thầy cô giáo hân hoan chào đón và trao cho những em được chọn, bồi dưỡng để tìm ra những gương mặt cử đi thi. Em Nguyễn Anh Linh (người đoạt giải quốc tế) được thưởng 80.000 đồng, các em Nguyễn Hữu Đức, Nguyễn Hoàng Nam mỗi em 35.000 đồng; những em còn lại, mỗi em 10.000 đồng.

Hình ảnh chụp danh sách học sinh được bồi dưỡng để chọn người đi thi Olympiad Tin học Quốc tế năm đầu tiên của Việt Nam (1989).

Sau buổi họp mặt trên, Giáo sư Lâm Quang Thiệp và tôi đứng bên thềm phòng họp tiễn khách. Giáo sư dõi theo đoàn khách, trầm ngâm như đang dự định điều gì đó. Còn tôi thầm nghĩ, nếu anh Thiệp không nhanh nhạy, quyết tâm thì không có niềm vui này.

Theo thông tin từ gia đình, Giáo sư, Tiến sĩ khoa học Lâm Quang Thiệp - thành viên Hội đồng cố vấn của Hiệp hội Các trường đại học, cao đẳng Việt Nam đã từ trần vào tối 13/10, hưởng thọ 87 tuổi.

Vậy là, Giáo sư Lâm Quang Thiệp đã rời “cõi tạm”, về với tổ tiên. Nhớ anh, một nhà khoa học, một nhà giáo dục, một người bạn đồng nghiệp. Xin chia sẻ vài kỷ niệm, xem như một nén nhang tiễn biệt anh.

Chương trình tang lễ của Giáo sư, Tiến sĩ khoa học Lâm Quang Thiệp được tổ chức như sau:

Lễ nhập quan được tổ chức vào lúc 6 giờ, ngày 17/10/2025 (tức ngày 26 tháng 8 năm Ất Tỵ).

Lễ viếng được tổ chức từ 7 giờ 30 phút đến 8 giờ 30 phút, ngày 17/10/2025 (tức ngày 26 tháng 8 năm Ất Tỵ).

Lễ truy điệu được tổ chức từ 8 giờ 30 phút đến 8 giờ 45 phút, ngày 17/10/2025 (tức ngày 26 tháng 8 năm Ất Tỵ) tại Nhà tang lễ Bệnh viện Hữu Nghị, số 1 Trần Khánh Dư, phường Hai Bà Trưng, Hà Nội.

Lễ an táng được tổ chức tại Công viên Vĩnh Hằng Ba Vì, Hà Nội.

Gia đình đã chuẩn bị sẵn vòng hoa luân chuyển, không nhận hoa viếng để tránh lãng phí.

Tiến sĩ Đặng Văn Định - Hiệp hội Các trường đại học, cao đẳng Việt Nam

Nguồn Giáo Dục VN : https://giaoduc.net.vn/nhung-viec-co-the-it-nguoi-biet-ve-giao-su-tien-si-khoa-hoc-lam-quang-thiep-post255197.gd