Xe điện giá cả phải chăng ở EU
Năm 2025, các nhà sản xuất ô tô Châu Âu như Citroën, Fiat và Renault dự kiến sẽ tung ra nhiều loại xe điện (EV) giá cả phải chăng hơn, có giá khoảng 20.000 EUR (21.000 USD), thúc đẩy nhu cầu về xe điện ở Châu Âu sau khi nhu cầu sử dụng xe điện giảm gần đây. Để so sánh, giá trung bình của một chiếc xe điện ở Châu Âu vào năm 2023 là 46.000 EUR (hoặc 48.400 USD).
Xe tự hành Trung Quốc
Trong cuộc đua phổ biến xe tự hành Cấp độ 4, Trung Quốc có lợi thế lớn. Chính quyền các tỉnh của Trung Quốc cung cấp môi trường quản lý thoải mái hơn và các khoản trợ cấp hỗ trợ để thu hút các nhà lãnh đạo trong ngành xe tự hành (AV).
Đến giữa năm 2024, Trung Quốc đã chọn 21 thành phố cho chương trình thí điểm AV. Ngược lại, Mỹ đã có luật về thử nghiệm và vận hành AV tại 20 tiểu bang nhưng với các quy định và thực thi chặt chẽ hơn nhiều. Ngoài ra, các AV hoạt động tại các thành phố rộng lớn của Trung Quốc sẽ cung cấp một tập dữ liệu đa dạng hơn so với mạng lưới đường đô thị của Mỹ.
Trong khi Mỹ dẫn đầu thế giới về số lượng bằng sáng chế lái xe tự động, thì sự cạnh tranh nội bộ giữa các công ty như Waymo và Cruise sẽ cản trở tiến trình, so với trọng tâm quốc gia của Trung Quốc về hợp tác và chuyển giao công nghệ.
Công nghệ pin cho phép công nghệ eVTOL 'cất cánh'
Có kỳ vọng rất cao rằng những tiến bộ tiềm năng trong công nghệ pin sẽ mở ra khả năng thương mại hóa của phương tiện cất cánh và hạ cánh thẳng đứng bằng điện (eVTOL) trong vòng 12 đến 18 tháng tới.
Pin eVTOL có những thách thức riêng vì chúng cần nhiều năng lượng hơn để cất cánh và hạ cánh so với khi bay. Pin lithium-ion (Li-ion), đặc biệt là pin lithium-không khí -loại pin lấy oxy từ không khí thay vì nguồn cung hạn chế được lưu trữ trong các cell là ứng cử viên hàng đầu cho eVTOL do có dung lượng năng lượng cao hơn.
Các lựa chọn khác như pin thể rắn, pin natri-ion và pin nhiên liệu đang được khám phá. Cuối cùng, pin thể rắn sẽ trở thành lựa chọn chính cho eVTOL do mật độ năng lượng cao, sạc nhanh, độ bền và khả năng chịu nhiệt. QuantumSpace do Volkswagen hậu thuẫn đang phát triển pin kim loại lithium thể rắn có thể sạc tới 80% công suất trong 15 phút.
Trung Quốc vẫn là thế lực thống trị trên thị trường EV toàn cầu
Trung Quốc đã tạo dựng được vị thế dẫn đầu đáng kể trên thị trường xe sạc điện toàn cầu về doanh số và sản xuất. Một phần là nhờ khả năng tiếp cận phần lớn nguyên liệu thô cần thiết để sản xuất pin EV, cho phép nước này sản xuất BEV với giá cả cạnh tranh.
Trung Quốc cũng đang đẩy nhanh nỗ lực tăng doanh số bán EV ở nước ngoài, đặc biệt là ở châu Âu, trong khi trong nước, các ưu đãi đã thúc đẩy doanh số bán BEV tăng cao hơn nữa.
Cạnh tranh tăng đáng kể ở mọi phân khúc thị trường trong năm ngoái, bao gồm cả BEV, với việc các đại lý giảm giá mạnh và các mẫu xe ngày càng rẻ hơn xuất hiện trên thị trường. Biên lợi nhuận và thu nhập đang chịu áp lực đáng kể, khiến các nhà sản xuất Trung Quốc đẩy mạnh kế hoạch mở rộng ra nước ngoài.
Căng thẳng thương mại sẽ ở mức cao
Sự trở lại của ông Donald Trump tại Nhà Trắng một lần nữa sẽ làm dấy lên khả năng Mỹ sẽ áp dụng lập trường bảo hộ nhiều hơn trong thương mại quốc tế. Ông đã đe dọa sẽ tăng thuế nhập khẩu, không chỉ nhắm vào các quốc gia hoặc khối có thặng dư thương mại với Mỹ mà còn đưa ra các lý do biện minh khác cho các biện pháp trừng phạt thương mại, bao gồm cả dòng ma túy bất hợp pháp và nhập cư vào Mỹ.
Các Hiệp định thương mại tự do như USMCA với Canada và Mexico có thể bị ảnh hưởng, nhưng vẫn còn nhiều điều chưa biết hoặc là chủ đề của sự suy đoán. Trên thực tế, chính quyền của ông Trump có thể phải hành động thận trọng hơn, lưu ý đến các biện pháp trả đũa và hậu quả lạm phát có thể xảy ra do thuế mới đối với hàng tiêu dùng nhập khẩu.
Các OEM Trung Quốc sẽ tiếp tục nhắm mục tiêu vào thị trường châu Âu
Một số nhà sản xuất ô tô Trung Quốc đã có những bước tiến đáng kể vào khu vực này, với hầu hết đều thể hiện sự hiện diện mạnh mẽ. Dẫn đầu làn sóng tiến vào châu Âu là các thương hiệu như Chery, BYD và MG (thuộc sở hữu của SAIC Group). MG được coi là thương hiệu Trung Quốc lớn nhất tại châu Âu trong năm nay với doanh số ước tính là 280.000 xe. Nhận diện thương hiệu mạnh mẽ - đặc biệt là ở Vương quốc Anh, nơi MG bắt nguồn - đã giúp hỗ trợ cho sự thành công của cả hai mẫu xe BEV và ICE của hãng này.
Chery cũng đã đạt được động lực đáng kể với mẫu SUV giá rẻ Omoda 5 góp phần vào thị phần dự kiến là 14% của thương hiệu này trong số các tập đoàn Trung Quốc tại châu Âu vào năm 2025. Đồng thời, BYD dự kiến sẽ đạt doanh số 45.000 xe vào năm 2024, được thúc đẩy bởi sự phổ biến của các mẫu xe Yuan Plus và Seal. Tổng cộng, MG, Chery và BYD dự kiến sẽ bán được một triệu xe mỗi năm trong khu vực vào cuối thập kỷ này, khi họ hoàn toàn tích hợp vào chuỗi cung ứng địa phương và bắt đầu lắp ráp trong nước trong trường hợp của Chery và BYD.
Trong khi đó, các thương hiệu xe sang của Trung Quốc như Nio, Xpeng, Hongqi và Forthing (một phần của Tập đoàn Dongfeng) cũng đã thể hiện mong muốn cạnh tranh với các thương hiệu trong nước tại thị trường cao cấp châu Âu.
Ứng dụng hydro
Ngành công nghiệp ô tô toàn cầu đang trải qua một cuộc cách mạng hướng tới công nghệ không phát thải và tại châu Á, Nhật Bản và Hàn Quốc đang dẫn đầu cuộc đua giành quyền thống trị trong lĩnh vực xe chạy bằng hydro.
Mặc dù có triển vọng, công nghệ hydro vẫn phải đối mặt với những trở ngại như chi phí sản xuất cao, cơ sở hạ tầng hạn chế và thất thoát năng lượng trong quá trình sản xuất hydro. Nhật Bản và Hàn Quốc đang nỗ lực khắc phục những rào cản này thông qua các khoản đầu tư đáng kể và sự hỗ trợ của chính phủ.
Nhật Bản là một trong những quốc gia áp dụng công nghệ hydro sớm nhất. Toyota, gã khổng lồ ô tô hàng đầu của quốc gia này, đã giới thiệu Mirai vào năm 2014, trở thành một trong những loại xe chạy bằng pin nhiên liệu hydro được sản xuất hàng loạt đầu tiên trên thế giới. Toyota đã tăng gấp đôi nghiên cứu về xe chạy bằng hydro, đầu tư hàng tỷ USD vào công nghệ pin nhiên liệu cho xe chở khách và xe thương mại.
Toyota có kế hoạch bắt đầu thử nghiệm loại xe hybrid chạy bằng điện-hydro mới phát triển của mình trên các tuyến đường công cộng ở Úc, như một phần trong phương pháp tiếp cận đa diện của mình để phát triển các loại xe thân thiện với môi trường. Nhà sản xuất ô tô Nhật Bản đã thử nghiệm các loại xe chạy bằng hydro tại Úc kể từ năm ngoái và xác nhận sẽ bắt đầu thử nghiệm phiên bản xe hybrid chạy bằng điện-hydro của xe tải Hiace vào đầu năm 2025.
Hàn Quốc trong khi đó cũng đã phản ứng trước sự dẫn đầu của Nhật Bản trong công nghệ hydro bằng cách đẩy nhanh tham vọng về hydro của riêng mình, với Hyundai đi đầu. Kể từ khi ra mắt Nexo FCEV vào năm 2018, Hyundai đã cam kết hàng tỷ USD để khẳng định vị thế là công ty dẫn đầu toàn cầu về xe chạy bằng hydro vào năm 2030, với sự hỗ trợ của chính phủ Hàn Quốc.
Doanh số bán BEV thấp hơn dự báo
Mặc dù doanh số bán BEV toàn cầu tiếp tục tăng, tốc độ tăng trưởng đã chậm lại đáng kể vào năm 2024 khi người tiêu dùng chuyển sang các tùy chọn hệ truyền động khác - đáng chú ý nhất là xe plug-in hybrid (PHEV), xe hybrid hoàn toàn (FHEV) và xe điện có phạm vi hoạt động mở rộng (EREV). Tại châu Âu, thị phần xe BEV trên thị trường ô tô mới đã thấp hơn xe chạy bằng dầu diesel trong một số tháng trong năm 2024 ở mức dưới 15%.
Sau làn sóng áp dụng BEV sớm và bán cho các doanh nghiệp, người tiêu dùng đã nản lòng vì giá mua cao, thiếu cơ sở hạ tầng sạc và chi phí sạc nhanh đắt đỏ. Về trung hạn, các nhà phân tích cho biết những vấn đề này sẽ được giải quyết. Xe điện chạy bằng điện (BEV) giá rẻ đang xuất hiện và giá bộ pin đang giảm, trong khi cơ sở hạ tầng đang được cải thiện.
Tuy nhiên, năm 2025 đang định hình là một năm đáng thất vọng nữa đối với doanh số bán xe điện trên toàn cầu, khi các OEM và nhà cung cấp phải vật lộn với hậu quả của việc doanh số bán xe điện thấp hơn dự kiến trước đó. Điều đó có nghĩa là con đường đạt được lợi nhuận dễ chịu từ doanh số bán xe điện chạy bằng điện vừa có nhiều vấn đề hơn vừa kéo dài hơn trong tương lai. Mặc dù doanh số bán xe điện chạy bằng điện vẫn đang tăng, nhờ vào các mẫu xe mới và giá cả phải chăng hơn sắp ra mắt thị trường.
Về mặt tích cực, nhu cầu về xe điện tại Đức sẽ tăng theo chu kỳ khi các hợp đồng thuê xe điện thay thế xe điện được đưa ra và có nhiều hỗ trợ hơn cho người dùng doanh nghiệp.
Đặc biệt là vấn đề ưu đãi hơn của chính phủ quốc gia để kích thích doanh số bán xe điện chạy bằng điện đang chậm lại, đặc biệt là khi mối đe dọa cạnh tranh đối với ngành công nghiệp địa phương từ xe nhập khẩu được coi là mạnh mẽ.
Tình trạng dư thừa công suất và tái cấu trúc
Những lo ngại về tình trạng dư thừa năng lực sản xuất, cơ sở chi phí và tác động đến khả năng cạnh tranh toàn cầu sẽ tiếp tục đeo bám ngành công nghiệp ô tô của châu Âu nói riêng.
Một số nhà sản xuất dễ bị ảnh hưởng hơn những nhà sản xuất khác, nhưng tất cả đều mong muốn giảm chi phí sản xuất hoặc phát triển sản phẩm bất cứ khi nào có thể vì họ phải đối mặt với sự cạnh tranh ngày càng tăng trong các loại xe điện BEV có chi phí tương đối cao từ Trung Quốc.
Ban quản lý của Volkswagen đã nhấn mạnh đến nhu cầu cắt giảm chi phí lao động và giảm công suất ở Đức, mặc dù hoạt động và chất lượng vẫn đang tiến triển. Stellantis cũng gặp vấn đề trong việc hiệu chỉnh sản xuất xe điện 500 tại nhà máy Mirafiori của mình.
Áp lực về chi phí cũng đang được cảm nhận trong chuỗi cung ứng và chúng sẽ tiếp tục là trọng tâm trong các đợt đánh giá chiến lược của công ty cho đến năm 2025 trong việc điều chỉnh diện tích sản xuất hoặc cắt giảm lực lượng lao động.
AI sẽ ngày càng được tích hợp trong toàn bộ chuỗi giá trị
Một số nhà sản xuất xe lớn đang tích hợp AI tạo sinh vào xe để nâng cao trải nghiệm của khách hàng. AI tạo sinh, hay GenAI, được tích hợp vào trợ lý giọng nói để cung cấp cho người lái những cuộc trò chuyện tự nhiên, phong phú hơn cũng như cải thiện chức năng tổng thể. Dự kiến xu hướng này sẽ tăng tốc vào năm 2025.
Các OEM như Volkswagen đã tích hợp ChatGPT vào trợ lý giọng nói của họ, mang đến cho xe những khả năng mới như kiểm soát nhiệt độ, điều hướng nâng cao hoặc kiến thức chung.
GenAI cũng đã được sử dụng trong ngành bán lẻ ô tô. Chatbot và trợ lý bán hàng ảo cho phép các đại lý xử lý các thắc mắc của khách hàng một cách hiệu quả và cung cấp cho khách hàng các đề xuất phù hợp, kiến thức cập nhật về xe và thậm chí là tài chính.
Hoàng Lâm