Nỗ lực chung tay tìm giải pháp phát triển đột phá nhà ở xã hội

Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính chủ trì cuộc làm việc bàn giải pháp phát triển đột phá nhà ở xã hội. (Ảnh: TRẦN HẢI)

Cùng dự có Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà, Phó Trưởng ban Chỉ đạo; lãnh đạo các bộ, ngành Trung ương; các cơ quan, hiệp hội, 25 tập đoàn, tổng công ty, doanh nghiệp có kinh nghiệm, năng lực đầu tư phát triển bất động sản xây dựng nhà ở xã hội; điểm cầu 17 tỉnh, thành phố có nhu cầu nhà ở xã hội cao.

Phát biểu ý kiến khai mạc, Thủ tướng Phạm Minh Chính nhấn mạnh, cuộc làm việc này bàn việc quan trọng, rất nhân văn là thúc đẩy phát triển nhà ở xã hội. Hiện nay, chúng ta cần phải tăng tốc, bứt phá hoàn thành các mục tiêu mà Đại hội lần thứ XIII của Đảng đã đề ra, trong đó có mục tiêu phát triển nhà ở xã hội.

Thủ tướng nêu rõ, tiến bộ, công bằng, an sinh xã hội là nhiệm vụ hết sức quan trọng; quan điểm xuyên suốt của Đảng ta là không hy sinh tiến bộ, công bằng xã hội, an sinh xã hội để đổi lấy tăng trưởng kinh tế đơn thuần.

Thủ tướng Phạm Minh Chính phát biểu ý kiến tại cuộc làm việc. (Ảnh: TRẦN HẢI)

Do đó, Thủ tướng mong các bộ, ngành, địa phương, doanh nghiệp quán triệt tinh thần này. Vừa qua, chúng ta đã thực hiện công tác an sinh xã hội rất tốt, không để ai bị thiếu ăn thiếu mặc, bị đói rách; Chỉ số hạnh phúc của Việt Nam theo xếp hạng của Liên hợp quốc tăng 39 bậc. Do đó, cần tiếp tục phát huy tinh thần này, tinh thần trách nhiệm đối với xã hội, "tình dân tộc, nghĩa đồng bào" trong phát triển nhà ở xã hội.

Lãnh đạo các bộ, ngành, cơ quan tham dự cuộc làm việc. (Ảnh: TRẦN HẢI)

Thủ tướng đồng thời nhắc lại những nỗ lực của cả nước trong công tác xóa nhà tạm, nhà dột nát. Điều này vừa thực hiện nghiêm túc các mục tiêu Đại hội lần thứ XIII của Đảng đề ra, vừa thể hiện tinh thần trách nhiệm, nghĩa vụ của mỗi công dân đối với cộng đồng, đất nước; mang tính nhân văn cao cả là hướng đến mục tiêu vì công bằng, tiến bộ, an sinh xã hội, không để ai bị bỏ lại phía sau.

Nghị quyết Đại hội lần thứ XIII của Đảng khẳng định thực hiện tiến bộ, công bằng xã hội, nâng cao đời sống nhân dân, bảo đảm gắn kết hài hòa giữa phát triển kinh tế với phát triển xã hội; trong đó chú trọng phát triển các loại hình nhà ở, đẩy mạnh phát triển nhà ở xã hội, nhà ở cho thuê, nhà ở giá rẻ, nhà ở cho công nhân các khu công nghiệp, tạo điều kiện khuyến khích các thành phần kinh tế tham gia phát triển nhà ở theo cơ chế thị trường cho các đối tượng chính sách xã hội.

Quang cảnh cuộc làm việc. (Ảnh: TRẦN HẢI)

Chúng ta đã có khung chính trị, nền tảng chính trị rất rộng để phát triển nhà ở xã hội. Từ đầu nhiệm kỳ đến nay, các bộ, ngành, địa phương đã làm tốt công việc này, nhất là tích cực triển khai Đề án phát triển 1 triệu căn nhà ở xã hội.

Thủ tướng tin chắc rằng, các đại biểu đều mong muốn được chia sẻ cùng xã hội với "tình dân tộc, nghĩa đồng bào", phấn đấu vì tiến bộ, công bằng xã hội. Đảng ta luôn chỉ có mục tiêu to lớn là mang lại độc lập tự do và ấm no, hạnh phúc cho nhân dân. Vì vậy, phải nghĩ thật, nói thật, làm thật, kết quả thật, nhân dân được hưởng thụ thật.

Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà phát biểu ý kiến tại phiên họp. (Ảnh: TRẦN HẢI)

Nghị quyết Chính phủ đã đề ra từ đầu năm là tiếp tục thực hiện chủ trương đầu tư xây dựng ít nhất 1 triệu căn nhà ở xã hội cho đối tượng người thu nhập thấp, công nhân các khu công nghiệp giai đoạn 2021-2030.

Vừa qua chúng ta đã bổ sung thêm đối tượng bị tác động bởi sắp xếp chính quyền địa phương 2 cấp, mở rộng đối tượng, mở rộng biên độ cho đối tượng người thu nhập thấp. Quá trình này luôn rút kinh nghiệm, mở rộng dần, không cầu toàn, không nóng vội.

Đến nay, cả nước có 696 dự án nhà ở xã hội đang được triển khai với quy mô gần 640 nghìn căn, đạt hơn 60% kế hoạch đề ra; đã có 165 dự án hoàn thành với quy mô khoảng 116 nghìn căn; 151 dự án đang khởi công xây dựng, đang triển khai với quy mô 132 nghìn căn. 380 dự án được chấp thuận chủ trương đầu tư với quy mô 388 nghìn căn. Đây là sự chuyển biến rất tích cực, tuy nhiên, so với nhu cầu của người dân thì đây vẫn là khoảng cách mà chúng ta phải nỗ lực hơn, cố gắng hơn với tinh thần làm việc nào dứt việc đó, làm việc nào thì phải xong đến cùng.

Đại diện lãnh đạo Bộ Xây dựng phát biểu ý kiến. (Ảnh: TRẦN HẢI)

Thủ tướng giao Bộ Xây dựng dự thảo Nghị quyết của Chính phủ về tiếp tục cụ thể hóa Luật Nhà ở, Nghị quyết của Quốc hội về nhà ở xã hội thêm một bước nữa, để đẩy nhanh tiến độ, phát triển nhà ở xã hội nhanh và bền vững, đáp ứng yêu cầu của người có nhu cầu. Vấn đề là tìm ra giải pháp phát triển nhà ở xã hội nhanh nhất có thể.

Thủ tướng mong các đại biểu tập trung thảo luận để ra được Nghị quyết tạo điều kiện thuận lợi nhất cho các chủ thể, nhất là chủ thể quản lý nhà nước, không rườm rà; các chủ thể tham gia việc này là các doanh nghiệp được giao việc theo tinh thần Nghị quyết 68-NQ/TW của Bộ Chính trị về phát triển kinh tế tư nhân; phải xây dựng tiêu chuẩn, quy chuẩn, quy trình, trên cơ sở này phân cấp cho các địa phương lựa chọn các doanh nghiệp tin tưởng, có kinh nghiệm đã làm các dự án, phát huy tinh thần "tình dân tộc, nghĩa đồng bào", giúp đỡ những người còn khó khăn, có “an cư mới lạc nghiệp”, phải đặt vị trí của mình vào hoàn cảnh của người khó khăn về nhà ở để cùng nhau làm thì mới giải quyết được.

Đại diện lãnh đạo các bộ, ngành tham dự cuộc làm việc. (Ảnh: TRẦN HẢI)

Thủ tướng yêu cầu phải có các tiêu chí, tiêu chuẩn công khai, minh bạch, phát huy lợi thế cạnh tranh của doanh nghiệp, vừa có trách nhiệm với xã hội, nhân văn; người được giao nhiệm vụ phát triển nhà ở xã hội phải nhận thức được đây là vinh dự, trách nhiệm và niềm vui; chủ thể các địa phương phải có quy hoạch để nhà ở xã hội gắn kết với các phân khúc nhà ở khác, góp phần thúc đẩy cùng phát triển.

Nhà ở xã hội phải bảo đảm các hạ tầng như giao thông, kỹ thuật, điện nước, y tế, giáo dục, văn hóa, bảo đảm bình đẳng quyền công dân với những đối tượng khác.

Các tỉnh phải nhận thức được việc này, phải làm sớm, làm ngay, tinh thần là khai thác tối đa về quỹ đất, góp phần phát triển đô thị. Những khu đất nào đẹp, ở trung tâm dành để phát triển sản xuất, kinh doanh, dịch vụ lâu dài; phát triển hạ tầng giao thông để tạo không gian phát triển đô thị chứ không chỉ phát triển các khu đô thị ở trung tâm. Chúng ta phải tăng cường khai thác lòng biển, lòng đất, không gian.

Thủ tướng đặc biệt nhấn mạnh, phải tạo điều kiện thuận lợi nhất cho người mua nhà ở xã hội được tiếp cận bình đẳng, bảo đảm công khai, minh bạch, số hóa việc này. Đây là vấn đề hết sức cốt lõi, nếu không làm được thì thất bại; nếu để người mua nhà xã hội phải “chen chúc, chạy vạy” mới được mua nhà ở xã hội, thì dễ dẫn đến tiêu cực, méo mó chính sách.

Phải đa dạng hóa nguồn tín dụng cho bất động sản nói chung và nhà ở xã hội nói riêng, phải thành lập Quỹ nhà ở xã hội chứ không chỉ trông vào mỗi nguồn vốn tín dụng của ngân hàng.

Thủ tướng yêu cầu chính sách đưa ra phải đi vào cuộc sống, mang lại lợi ích cho xã hội, nhân dân. Ngay sau cuộc họp này, Chính phủ sẽ ban hành một Nghị quyết, bảo đảm các chủ thể liên quan, được thông thoáng nhất, thuận lợi nhất, phát triển nhanh và bền vững nhất, thể hiện tinh thần đã nói là làm, đã làm, đã thực hiện phải có kết quả, "cân, đong, đo, đếm" được, cần bỏ tư duy cách làm cũ.

Sau khi nghe các tham luận, kết luận hội nghị, Thủ tướng Phạm Minh Chính hoan nghênh, đánh giá cao các ý kiến tham luận chất lượng của các đại biểu, thể hiện tinh thần trách nhiệm cao; yêu cầu Bộ Xây dựng tiếp thu đầy đủ các ý kiến xác đáng để khẩn trương hoàn thiện dự thảo Nghị quyết trình Chính phủ về triển khai một số giải pháp đột phá phát triển nhà ở xã hội xem xét ban hành trong 5 ngày tới.

Thủ tướng nêu rõ, Nghị quyết nhằm tiếp tục cụ thể hóa, thể chế hóa chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, giải quyết được các vướng mắc pháp lý trước đây chưa giải quyết được, từ đó tạo đột phá trong phát triển nhà ở xã hội.

Nghị quyết có thời hạn áp dụng lâu dài, phạm vi áp dụng với tất cả các tỉnh, thành phố trên cả nước; khuyến khích sự tham gia của các doanh nghiệp đủ tiêu chuẩn, tiêu chí về tài chính, kinh nghiệm, tiềm lực, thời gian, giá cả; tạo thuận lợi nhất, thông thoáng nhất để thời gian thực hiện các dự án từ 2-3 năm.

Theo Thủ tướng, muốn vậy, các bộ, ngành phải xây dựng các điều kiện, tiêu chuẩn, tiêu chí, quy trình, thủ tục để giao cho các doanh nghiệp làm chủ đầu tư các dự án bảo đảm công khai, minh bạch, trên cơ sở này phân cấp cho các địa phương thực hiện; trong đó cần cắt giảm ít nhất 50% thủ tục hành chính, đưa các dự án nhà ở xã hội vào nhóm "luồng xanh", ưu tiên để làm thủ tục nhanh chóng, kịp thời; tạo quỹ đất sạch cho phát triển nhà ở xã hội bằng cách thức linh hoạt; đa dạng hóa nguồn vốn cho phát triển nhà ở xã hội, gồm vốn tín dụng, vốn nhà nước qua Ngân hàng Chính sách xã hội, Quỹ phát triển nhà ở, phát hành trái phiếu…

Thủ tướng yêu cầu các địa phương phải có quy định và có trách nhiệm trong giải quyết nhanh, gọn, chính xác thủ tục hành chính cho phát triển nhà ở xã hội, theo phương châm "địa phương quyết, địa phương làm, địa phương chịu trách nhiệm"; phát huy tinh thần dám nghĩ, dám làm nhưng vô tư, trong sáng, cái gì tốt cho dân cho nước thì cứ thế mà làm; hài hòa lợi ích giữa Nhà nước, doanh nghiệp và người dân, bảo đảm quyền, lợi ích hợp pháp, chính đáng của người dân, doanh nghiệp, đồng thời bảo đảm kỷ cương pháp luật.

Về điều kiện, thủ tục với người được thụ hưởng chính sách nhà ở xã hội, Thủ tướng nhấn mạnh thực hiện theo hướng tăng cường hậu kiểm, trên cơ sở dữ liệu tích hợp, liên thông trên cả nước để kiểm soát chặt chẽ, bảo đảm công khai minh bạch, thông tin rõ ràng về ai có nhu cầu, ai đã có nhà, ai chưa có nhà…

Thủ tướng lưu ý, mở rộng các chủ thể tham gia phát triển nhà ở xã hội và đối tượng được thụ hưởng; phát triển nhà ở xã hội cả ở khu vực đô thị và nông thôn theo hướng sử dụng đất tiết kiệm, hiệu quả nhất; trong một khu đô thị cần có nhiều phân khúc nhà khác nhau, trong đó có nhà ở xã hội, dùng chung hạ tầng thiết yếu về giao thông, điện, nước, viễn thông, văn hóa, xã hội, y tế, giáo dục, thể thao...

Chỉ rõ Nghị quyết phải có các nội dung liên quan sàn giao dịch, quỹ nhà ở quốc gia, dữ liệu về nhà ở…, Thủ tướng chỉ đạo các bộ, ngành theo chức năng, nhiệm vụ tiếp tục hoàn thiện góp ý những vấn đề liên quan nhà ở xã hội gửi Bộ Xây dựng chủ trì hoàn thiện dự thảo Nghị quyết; giao Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà chỉ đạo, Bộ Xây dựng khẩn trương hoàn thiện dự thảo Nghị quyết trên tinh thần "Đảng đã lãnh đạo, Chính phủ thống nhất, Quốc hội đồng tình, nhân dân, doanh nghiệp ủng hộ, Tổ quốc mong chờ thì chỉ bàn làm không bàn lùi", vừa đạt mục tiêu trước mắt, vừa hướng tới mục tiêu phát triển nhà ở xã hội lâu dài, bài bản, góp phần phát triển đất nước nhanh, bền vững.