Chủ trương "lương nhà giáo được xếp cao nhất trong hệ thống thang bậc lương hành chính sự nghiệp" chưa đi vào thực tiễn.
Trong nhiều năm qua, câu chuyện tiền lương giáo viên luôn khiến đội ngũ giáo viên trăn trở
Bởi vậy, khi Bộ Giáo dục và Đào tạo công bố những số liệu cụ thể về bất cập trong xếp lương và đưa ra nhiều giải pháp điều chỉnh chính sách, nhiều giáo viên cảm thấy được lắng nghe và trân trọng.
Theo thống kê của Bộ Giáo dục và Đào tạo, hiện có tới 88% giáo viên đang được xếp lương thấp hơn viên chức ở các ngành, lĩnh vực khác. Đây là con số cho thấy mức chênh lệch đáng kể giữa giáo viên với những đối tượng hưởng lương theo cùng hệ thống thang bảng.
Sự chênh lệch thể hiện rõ ở mức trần hệ số lương. Giáo viên tối đa chỉ đạt 6,78, trong khi một số ngành nghề khác có thể hưởng tới 8,0 - cao hơn khoảng 1,18 lần. Ngay từ hệ số khởi điểm, giáo viên mầm non hạng 3 được xếp 2,10, thấp hơn so với hệ số 2,34 của chức danh tương đương trong ngành khác.
Những số liệu này không chỉ đơn thuần phản ánh cách tính lương, mà còn chỉ ra khoảng cách giữa chủ trương và việc thực thi chính sách. Khi Bộ Giáo dục và Đào tạo khẳng định xếp lương cao cho giáo viên không phải "ân huệ" mà là sự ghi nhận xứng đáng, nhiều thầy cô cảm nhận được sự tôn trọng, thấu hiểu, chia sẻ.
Bộ Giáo dục và Đào tạo cũng nêu thực trạng đáng lo ngại: trong năm học 2022-2023, khoảng 10% giáo viên nghỉ việc hoặc chuyển việc, trong đó 61% dưới 35 tuổi. Đây là lực lượng trẻ, giàu nhiệt huyết và là tương lai của ngành giáo dục. Việc nhiều giáo viên trẻ rời bỏ nghề phần nào phản ánh những áp lực về thu nhập và điều kiện làm việc.
Trước thực tế đó, Bộ Giáo dục và Đào tạo đã đưa ra những đề xuất trong dự thảo Nghị định chính sách tiền lương mới. Trong đó, xây dựng hệ số lương đặc thù và phụ cấp ưu đãi nghề theo từng nhóm giáo viên, nhằm tạo điều kiện để thầy cô giáo yên tâm gắn bó.
Theo đó, Bộ Giáo dục và Đào tạo đang tham mưu Chính phủ ban hành Nghị định mới, trong đó quy định hệ số lương đặc thù: giáo viên mầm non được hưởng mức 1,25 lần, các chức danh nhà giáo khác hưởng 1,15 lần so với hệ số lương hiện hưởng. Nhà giáo dạy học sinh khuyết tật, ở vùng biên giới, trường nội trú được cộng thêm 0,05.
Cùng với đó, giáo viên và người lao động trong cơ sở giáo dục công lập sẽ được hưởng phụ cấp ưu đãi theo các mức từ 20% đến 85%, tùy vào vị trí công tác và đối tượng cụ thể. Chẳng hạn, giáo viên giảng dạy lý thuyết - thực hành tích hợp, hoặc dạy tại trường sư phạm, trung học cơ sở, trung học phổ thông… được hưởng 45%.
Bộ Giáo dục và Đào tạo nhấn mạnh rằng sự nghiệp "trồng người" đòi hỏi nhà giáo phải có sự tận tâm, yêu nghề, yêu trò; có kiến thức sâu rộng, kĩ năng sư phạm, khả năng giao tiếp, ý thức tự học, năng lực cập nhật liên tục và phải xây dựng được hình ảnh người thầy mẫu mực để giáo dục người học qua noi gương.
Vì vậy, cần phải nhìn nhận trong tổng thể thang bậc lương hành chính sự nghiệp để xếp lương nhà giáo tương xứng với vị trí, vai trò đã được Đảng xác định tại các nghị quyết và được Quốc hội quy định tại Luật Nhà giáo.
Giáo viên hiểu rằng từ chủ trương đến thực tế cần thời gian và sự phối hợp của nhiều Bộ, ngành. Tuy nhiên, việc Bộ Giáo dục và Đào tạo chủ động chỉ ra bất cập, kiên trì đề xuất giải pháp về lương đã củng cố thêm niềm tin của đội ngũ nhà giáo vào những thay đổi tích cực sắp tới.
Phan Anh