Nhiều năm qua, thôn Suối Cốc (xã Cam Hiệp) đã nỗ lực đẩy lùi nạn tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống. Có được thành quả này là nhờ sự kiên trì, gần dân và cách làm linh hoạt của Ban Nhân dân thôn trong tuyên truyền, vận động người dân thay đổi nhận thức.
“Đi từng ngõ, gõ từng nhà" để tuyên truyền, vận động
Thôn Suối Cốc có 135 hộ với 470 nhân khẩu, hầu hết là đồng bào Raglai, đời sống kinh tế còn nhiều khó khăn, trình độ dân trí không đồng đều. Trước đây, do điều kiện sống khép kín, thiếu thông tin, nhiều gia đình vẫn giữ những quan niệm lạc hậu, trong đó có việc kết hôn sớm hoặc kết hôn cận huyết thống. Theo ông Mang Tám - Trưởng thôn Suối Cốc, khoảng 10 năm về trước, hôn nhân cận huyết thống và tảo hôn từng là vấn đề nan giải nhất của thôn. Nhận thức được mức độ nghiêm trọng của tình trạng này, Ban Nhân dân thôn Suối Cốc xác định công tác tuyên truyền là nhiệm vụ trọng tâm. Với sự chỉ đạo của Đảng ủy và UBND xã, thôn đã triển khai nhiều giải pháp đồng bộ, phù hợp với đặc thù nơi có đông đồng bào dân tộc thiểu số sinh sống. Cách làm là “đi từng ngõ, gõ từng nhà”, gặp trực tiếp các hộ có con em trong độ tuổi vị thành niên để giải thích về tác hại của tảo hôn, hệ lụy của hôn nhân cận huyết thống đối với sức khỏe sinh sản và đời sống. Để tăng tính thuyết phục, thôn còn phối hợp với cán bộ y tế truyền thông bằng những câu chuyện thực tế về những trường hợp hôn nhân cận huyết thống, kết hôn ở tuổi vị thành niên tác hại đến sức khỏe và đời sống.
Phụ nữ thôn Suối Cốc học hỏi kiến thức sản xuất nông nghiệp.
Cùng với đó, thôn phối hợp chặt chẽ với các đoàn thể như: Hội Phụ nữ, Đoàn Thanh niên, Hội Nông dân... tổ chức sinh hoạt chuyên đề tại khu dân cư; lồng ghép nội dung tuyên truyền phòng, chống tảo hôn vào những cuộc vận động như: “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa”, “Ngày vì người nghèo”, hay phong trào “Sống tốt đời đẹp đạo”... Ông Mang Tám cho biết: “Mỗi dịp họp thôn, chúng tôi đều dành thời gian để nhắc lại quy định của Nhà nước về độ tuổi kết hôn, phân tích vì sao phải bỏ hủ tục. Khi được tuyên truyền thường xuyên, giải thích nhẹ nhàng, người dân dần hiểu ra”.
Thay đổi nhận thức đến hành vi
Ngoài ra, thôn cũng phát huy tốt vai trò của người có uy tín trong công tác tuyên truyền, vận động. Các già làng, chức sắc tôn giáo, người cao tuổi là cầu nối quan trọng truyền đạt các thông điệp tích cực đến với người dân. Bên cạnh đó, thôn còn vận động phụ huynh cố gắng cho con em học hành đàng hoàng, đi học nghề, tìm việc làm để có cuộc sống tương lai tốt đẹp. Khi thanh, thiếu niên được giáo dục tốt, có việc làm ổn định, có nhận thức tốt, nguy cơ tảo hôn, hôn nhân cận huyết thống giảm rõ rệt. Trưởng thôn Mang Tám chia sẻ: “Chúng tôi hiểu rằng muốn người dân bỏ hủ tục phải giúp họ phát triển kinh tế, ổn định cuộc sống. Vì thế, thực hiện chỉ đạo của UBND xã, thôn chú trọng rà soát hộ nghèo, tham mưu để hỗ trợ người dân xây dựng nhà ở; giới thiệu vay vốn ngân hàng chính sách xã hội; tổ chức các lớp tập huấn kỹ thuật nông nghiệp, áp dụng giống lúa mới, chuyển đổi cơ cấu cây trồng, vật nuôi... Khi cái bụng no, cái đầu sáng, không ai muốn con cháu mình nghèo, bệnh tật vì lập gia đình quá sớm hay hôn nhân cận huyết thống”. Nhiều gia đình từng định cho con cưới sớm đã hiểu đúng và tránh được sai lầm. Các em nhỏ trong thôn được đến trường nhiều hơn, thanh niên có cơ hội học nghề, có việc làm, giảm gánh nặng kinh tế cho gia đình. Nhờ sự kiên trì, bền bỉ bám dân của Ban Nhân dân thôn, từ năm 2020 đến nay, thôn có 18 hộ thoát nghèo; không còn tình trạng hôn nhân cận huyết thống; tảo hôn chỉ ghi nhận 1 trường hợp vào năm 2023 và 1 trường hợp vào năm 2025.
Bà LÊ THỊ THU THÙY - Phó Chủ tịch UBND xã Cam Hiệp: Thời gian qua, Ban Nhân dân thôn Suối Cốc đã làm tốt công tác tuyên truyền, vận động, thuyết phục đồng bào dân tộc thiểu số chấp hành chủ trương của Đảng, pháp luật của Nhà nước; vận động người dân bỏ được hủ tục hôn nhân cận huyết, giảm thiểu tình trạng tảo hôn. Qua đó, góp phần cùng chính quyền địa phương nâng cao chất lượng dân số.
Những kết quả trong công tác phòng, chống tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống của thôn Suối Cốc không chỉ góp phần nâng cao chất lượng dân số, mà còn thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội, nâng cao đời sống của đồng bào Raglai tại địa phương.
C.ĐAN