Nỗ lực mở rộng thị trường xuất khẩu gạo

2 giờ trướcBài gốc

Thị trường mới tăng trưởng ấn tượng

Theo Bộ Công thương, Philippines - thị trường lớn nhất của ngành hàng xuất khẩu gạo Việt Nam (chiếm tới 45,9% thị phần) đã chính thức tạm dừng nhập khẩu gạo trong vòng 60 ngày, kể từ ngày 1-9 đến 31-10-2025, nhằm bảo vệ nông dân trong nước trước biến động giá.

Một kho gạo của doanh nghiệp tại phường Mỹ Thới, tỉnh An Giang. Ảnh: ĐỨC TRUNG

Cùng lúc, Indonesia khẳng định sẽ không nhập khẩu gạo đến hết năm nay, với lý do sản lượng nội địa dồi dào và lượng dự trữ đạt mức cao nhất trong 57 năm qua. Tuy nhiên, nhiều DN hoạt động trong ngành xuất khẩu gạo cho rằng không đáng ngại. Theo ông Phạm Thái Bình, Chủ tịch HĐQT Công ty CP nông nghiệp công nghệ cao Trung An, vụ hè thu cơ bản đã thu hoạch xong, nên việc Philippines tạm ngừng nhập khẩu gạo Việt Nam chưa tác động mạnh.

Trong khi đó, theo ông Trần Tấn Đức, thành viên HĐQT Tổng Công ty Lương thực miền Nam (Vinafood 2), DN đã tìm kiếm các thị trường thay thế, tránh phụ thuộc một thị trường chủ lực. Hiện một số DN đã chuyển hướng sang thị trường châu Phi và các thị trường khác; một số hợp đồng đã được ký kết và đang giao hàng. “Dù tháng 11 tới, Philippines mới nhập khẩu gạo trở lại nhưng những ngày gần đây đã có thương nhân bắt đầu đặt mua. Chúng tôi vẫn thận trọng, kiểm soát rủi ro, nhưng tín hiệu tích cực đã trở lại”, ông Trần Tấn Đức nói.

Thống kê cho thấy, thời gian qua, xuất khẩu gạo của Việt Nam ghi nhận sự tăng trưởng ấn tượng tại các thị trường mới. Đáng chú ý là sự bùng nổ tại thị trường Bangladesh, với mức tăng trưởng lớn về lượng và kim ngạch. Các thị trường châu Phi như Bờ Biển Ngà và Ghana cũng tăng trưởng mạnh mẽ, lần lượt tăng gấp 1,5 lần và 94,8%. Đặc biệt, thị trường Trung Quốc đã có sự phục hồi ngoạn mục sau nhiều năm sụt giảm, với mức tăng 141,3%, đạt 565.300 tấn.

Phải có dự báo dài hạn

Nhằm tránh biến động giá gạo trong nước, ông Trần Sơn Hà, Tổng Giám đốc Tổng Công ty Lương thực miền Bắc (Vinafood 1) cho biết, nhiều DN đang đẩy mạnh thu mua, tạm trữ lúa gạo, thực hiện nghiêm túc Nghị định 107 của Chính phủ về kinh doanh, xuất khẩu gạo. Đây là biện pháp vừa bảo đảm an ninh lương thực trong nước, vừa tạo nguồn hàng sẵn sàng cho xuất khẩu khi thị trường phục hồi.

Một lô gạo của Tổng Công ty Lương thực miền Nam lên tàu để chuẩn bị xuất sang châu Phi

Cùng với đó, việc khai thác thêm các thị trường tiềm năng ở châu Âu, châu Mỹ cũng đang được xúc tiến, dù yêu cầu khắt khe hơn nhưng lại giúp gạo Việt Nam nâng cao giá trị và thương hiệu. Một vấn đề nữa là vốn. Các DN đã kiến nghị Chính phủ, ngân hàng có cơ chế tín dụng ưu đãi để có thể thu mua, tạm trữ lúa gạo cho nông dân. Đây là giải pháp quan trọng giúp bà con yên tâm sản xuất, không bị thiệt thòi trong giai đoạn biến động giá.

Cùng với đó, nhằm hỗ trợ các DN trong nước, Bộ Công thương vừa ban hành công điện về tăng cường giải pháp thúc đẩy sản xuất, xuất khẩu và ổn định thị trường gạo. Theo đó, các cơ quan chức năng tiến hành rà soát, phối hợp tổ chức các hoạt động xúc tiến thương mại, tập trung khai thác các thị trường có yêu cầu cao để đa dạng hóa thị trường, giảm dần phụ thuộc vào các quốc gia nhập khẩu truyền thống.

Quyền Bộ trưởng Bộ NN-MT TRẦN ĐỨC THẮNG:

Trong ngắn hạn, Philippines và Indonesia tạm ngừng nhập khẩu gạo nhưng ảnh hưởng không đáng kể đến xuất khẩu gạo của Việt Nam. Bộ NN-MT sẽ báo cáo Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo các ngân hàng ưu đãi tín dụng, hỗ trợ cơ cấu lại nợ, tháo gỡ vướng mắc về hoàn thuế giá trị gia tăng; kiến nghị bổ sung 5 tham tán nông nghiệp tại các thị trường trọng điểm để đẩy mạnh xúc tiến thương mại, mở rộng xuất khẩu gạo sang châu Phi, Nam Mỹ. Thị trường gạo Việt Nam cần cả hai “cánh tay”: ứng phó nhanh trong ngắn hạn và chiến lược dài hạn. Một mặt tháo gỡ tín dụng, thuế, xúc tiến thương mại, mặt khác khai thác lợi thế vụ thu đông, mở rộng thị trường mới, tái cơ cấu sản xuất để nông dân có lãi và có niềm tin.

Về giải pháp dài hạn, ông Lê Thanh Tùng, Tổng Thư ký Hiệp hội ngành hàng Lúa gạo Việt Nam, phân tích, mỗi năm cả nước sản xuất khoảng 43 triệu tấn lúa, riêng ĐBSCL đạt 25 triệu tấn, cho ra 12-13 triệu tấn gạo, trong đó khoảng 7 triệu tấn xuất khẩu. Định hướng bền vững trong sản xuất lúa gạo của Việt Nam là giữ sản lượng ổn định hoặc tăng nhẹ, bởi nếu giảm diện tích hay năng suất sẽ ảnh hưởng đến hàng trăm ngàn hộ dân.

Chính vì thế, chính sách cần khuyến khích nông dân thay vì để họ tự ý giảm diện tích. Thêm nữa, ngành NN-MT bố trí sản xuất phải dựa vào dự báo dài hạn thay vì thị trường ngắn hạn. Bên cạnh đó, chuỗi ngành hàng từ nông dân, hợp tác xã và DN cung ứng, thu mua, xay xát, xuất khẩu đến tiêu thụ trong nước phải được hỗ trợ đồng bộ; nếu chỉ hỗ trợ khâu cuối sẽ gây mất cân bằng. Về lâu dài, nên đầu tư cho hợp tác xã có khả năng tồn trữ lúa gạo 30-40 ngày để tối đa hóa lợi ích.

ĐỨC TRUNG

Nguồn SGGP : https://sggp.org.vn/no-luc-mo-rong-thi-truong-xuat-khau-gao-post814763.html