Nobel Hóa học 2025 thuộc về 3 nhà khoa học Nhật, Úc và Mỹ

2 giờ trướcBài gốc

Ngày 8-10, Ủy ban Nobel thuộc Viện Hàn lâm Khoa học Hoàng gia Thụy Điển công bố giải Nobel Hóa học 2025 thuộc về 3 nhà khoa học Susumu Kitagawa (tại ĐH Kyoto, Nhật), Richard Robson (tại ĐH Melbourne, Úc) và Omar Yaghi (tại ĐH California, Berkeley, Mỹ) với công trình phát triển “khung hữu cơ - kim loại” (metal-organic frameworks), theo trang web giải thưởng Nobel.

Ba nhà khoa học sẽ cùng chia sẻ giải thưởng vì đã mang đến cho ngành hóa học “những cơ hội mới để giải quyết một số thách thức mà lĩnh vực này đang đối mặt”, Ủy ban Nobel cho biết trong buổi lễ công bố tại Stockholm, Thụy Điển.

(Từ trái sang) Ba nhà khoa học Susumu Kitagawa (Nhật), Richard Robson (Úc) và Omar Yaghi (Mỹ). Ảnh: NOBEL PRIZE

Theo Ủy ban Nobel, các nhà khoa học được vinh danh vì đã tạo ra những cấu trúc phân tử có không gian lớn, cho phép khí và các chất hóa học khác đi qua.

Những cấu trúc này có thể được ứng dụng để thu nước từ không khí sa mạc, thu giữ khí carbon dioxide, lưu trữ khí độc hại hoặc xúc tác cho các phản ứng hóa học.

Ông Heiner Linke, Chủ tịch Ủy ban Nobel Hóa học, nhận định: “Các khung hữu cơ - kim loại có tiềm năng to lớn, mở ra những cơ hội chưa từng có để tạo ra các vật liệu được thiết kế riêng với chức năng mới".

Năm ngoái, giải thưởng Nobel Hóa học được trao cho ba nhà khoa học đã sử dụng trí tuệ nhân tạo để “giải mã” gần như toàn bộ các protein đã biết - những “công cụ hóa học của sự sống”.

Trong số đó có ông Demis Hassabis, Giám đốc điều hành Google DeepMind tại London, người đã góp phần phát triển mô hình AI có khả năng dự đoán cấu trúc phức tạp của protein - một bài toán nan giải suốt 50 năm qua.

Năm 2023, giải thưởng Nobel Hóa học được chia sẻ cho ba nhà nghiên cứu đã phát hiện và phát triển chấm lượng tử (quantum dots) - công nghệ được ứng dụng trong đèn LED, màn hình TV, cũng như hỗ trợ các bác sĩ phẫu thuật trong việc loại bỏ mô ung thư.

Giải thưởng đi kèm khoản tiền mặt 11 triệu krona Thụy Điển (tương đương 1 triệu USD).

DƯƠNG KHANG

Nguồn PLO : https://plo.vn/nobel-hoa-hoc-2025-thuoc-ve-3-nha-khoa-hoc-nhat-uc-va-my-post874504.html