Nơi đàn chim trở về

5 giờ trướcBài gốc

Nối dài nghĩa cử đẹp

Lần đó đang ngày nghỉ cuối tuần, đường dây nóng tiếp nhận, cứu hộ động vật hoang dã của Chi cục Kiểm lâm tỉnh Thừa Thiên- Huế (nay là TP Huế) reo vang. Đầu dây bên kia là người dân xã Phong Bình, huyện Phong Điền (hiện là phường Phong Dinh, TP Huế) báo tin về một con rùa núi. Con vật vốn sắp bị giết thịt đưa lên bàn nhậu “đặc sản” thì một người trong nhóm nghi ngờ đây là loài quý hiếm, đề nghị bàn giao cho kiểm lâm. Cả nhóm đồng thuận. Ngày nghỉ, cán bộ kiểm lâm địa bàn đang có công chuyện ở Quảng Trị tức tốc quay về Phong Bình để tiếp nhận con rùa quý, đưa về chăm sóc rồi thả về tự nhiên.

Ngày càng có nhiều người dân Huế tự nguyện liên hệ giao nộp động vật hoang dã, quý hiếm cho cơ quan kiểm lâm

Có một nữ sinh viên ở vùng cao A Lưới (Huế) từng suýt “gặp chuyện” khi mua động vật hoang dã với mục đích giao cho kiểm lâm thả về rừng. Lần đó về thăm nhà ở miền núi A Lưới, Bùi Thị Ngọc A., sinh viên một trường đại học tại Huế, tình cờ bắt gặp người bán một con cu ly quý hiếm ven đường. A. tự bỏ tiền túi mua con vật với mục đích giải cứu rồi bàn giao cho kiểm lâm. Có người cáo buộc A. mua bán động vật rừng trái phép, yêu cầu xử lý. Tuy nhiên, ông Lê Ngọc Tuấn, Chi cục trưởng Chi cục Kiểm lâm TP Huế, khẳng định hành vi của A. là đáng biểu dương. Việc “mua bán” cá thể cu ly quý hiếm của A. với mục đích tốt, nhằm giải cứu tức thời con vật rồi bàn giao cho kiểm lâm. Nếu A. không mua con vật, con cu ly này có nguy cơ bị xâm hại nếu rơi vào tay những đối tượng mua bán động vật rừng vì mục đích phi pháp.

Dù ý thức cộng đồng đã thay đổi, nhưng vẫn còn một bộ phận người dân xem việc săn bẫy chim trời là nghề mưu sinh. Từ đầu năm đến nay, lực lượng kiểm lâm Huế ra quân tháo dỡ và tiêu hủy hơn 2.570m lưới bẫy cò và chim trời, cùng 102 cọc tre, 29 con cò giả, 13 bẫy kẹp, 1 máy phát âm thanh và hàng nghìn que dính nhựa. Nhiều chim trời được cứu hộ, thả về tự nhiên.

Mới đây, thêm một câu chuyện khác cũng đầy bất ngờ. Ban đêm, một con tê tê Java quý hiếm đi lạc vào quán nhậu ở phường Trường An (nay là phường Thuận Hóa, Huế). Thông qua báo đài, chủ quán biết đây là loài cần bảo vệ, lập tức tìm cách liên hệ qua người thân nhờ báo cho kiểm lâm để bàn giao. Do không liên lạc được ngay với người quen trong đêm hôm, anh bị nghi ngờ “tàng trữ động vật rừng trái phép”. Sau khi xác minh, Chi cục Kiểm lâm khẳng định thiện ý của anh chủ quán, bởi con vật này trước đó được phát hiện đi lạc ở phường Thủy Xuân, lực lượng chức năng từng truy tìm, rồi mới di chuyển về Trường An.

Những hành động tự nguyện ấy ngày càng lan tỏa ở Huế, địa phương được xem là điểm sáng cả nước về bảo vệ động vật hoang dã. Nhất là nghĩa cử, hành vi tự nguyện giao nộp những con vật “sách Đỏ”. Số liệu thống kê từ Chi cục Kiểm lâm TP - Huế là minh chứng sống động. Nếu năm 2020, toàn tỉnh Thừa Thiên - Huế khi ấy chỉ ghi nhận 14 đợt giao nộp động vật hoang dã với 14 cá thể quý hiếm, thì trong gần 5 năm trở lại đây, lực lượng kiểm lâm Huế tiếp nhận hơn 300 cá thể thuộc hơn 250 đợt giao nộp, trong đó hơn 280 cá thể là loài nguy cấp, quý hiếm. Riêng năm 2024, có 65 đợt tiếp nhận từ trong dân với 74 cá thể, gồm 68 cá thể quý hiếm. Tám tháng đầu năm nay, người dân Huế tiếp tục bàn giao 40 cá thể động vật hoang dã cho kiểm lâm…

Loài chim quắm quý hiếm lần đầu tiên được ghi nhận xuất hiện tại Huế. Ảnh: Lê Mạnh Hùng

Nơi chim quý tìm về

Tuyên truyền bảo vệ động vật hoang dã nay cũng đã trở thành “chuyện thường ngày” ở Huế. Trong đó việc bảo vệ các loài chim trời, chim di cư được chú trọng đặc biệt. Huế đang là điểm dừng chân, nơi trở về của nhiều loài chim quý hiếm.

Một ngày giữa tháng 5 năm ngoái, Tiến sĩ Hồ Thắng (khi ấy là Giám đốc Sở Khoa học và Công nghệ Thừa Thiên - Huế) bất ngờ thông tin về việc lần đầu ghi nhận nhiều cá thể chim quắm đen tại vùng đầm phá Tam Giang - Cầu Hai. Trong quá trình khảo sát ở cửa sông Ô Lâu và vùng đầm phá, một nhóm nghiên cứu phát hiện 14 cá thể chim quắm sinh sống. Đây là loài nằm trong Danh mục đỏ của Hiệp hội Bảo tồn thiên nhiên Quốc tế (IUCN) và Sách đỏ Việt Nam, vốn được ghi nhận chỉ quần cư ở Nam bộ. Sự xuất hiện của quắm đen tại Huế cho thấy môi trường sinh thái nơi đây thật sự là “đất lành” đóng vai trò tự nhiên quan trọng về đa dạng sinh học và bảo tồn các loài chim hoang dã, đặc biệt là chim di cư.

Ngoài quắm đen, Huế còn là nơi tìm về của loài cò nhạn quý hiếm. Đầu tháng 4 vừa qua, nhiều người dân ở thị xã Hương Trà, Phong Điền (cũ) tò mò ghi lại những hình ảnh về một đàn chim lạ trông giống cò lần đầu xuất hiện trên ruộng đồng. Qua xác minh của kiểm lâm, đây là đàn cò nhạn (cò ốc) vô cùng quý hiếm với số lượng khoảng 100 con hiếm khi xuất hiện ở Huế. “Với nhiều người ở Huế, đây có thể là lần hiếm hoi trong đời được trông thấy loài chim quý này”, anh Nguyễn Dũng, thợ săn một thời ở Hương Trà, cho biết. Theo Chi cục Kiểm lâm TP Huế, sự xuất hiện của đàn cò nhạn là tín hiệu tích cực, cho thấy môi trường sinh thái của thành phố ngày càng an toàn với chim di cư. Ngay sau đó, Chi cục trưởng Lê Ngọc Tuấn chỉ đạo lực lượng địa phương tăng cường bảo vệ, vận động người dân không săn bắt, đánh bẫy hay xâm hại môi trường sống của chúng.

Giữa niềm vui chim quý tìm về, Huế từng trải qua một câu chuyện gây tranh luận. Vừa qua, kiểm lâm bất ngờ yêu cầu các chủ quán cà phê trên địa bàn ký cam kết không trưng bày, nuôi nhốt chim cảnh không rõ nguồn gốc; các hội thi chim chào mào cũng phải dừng tổ chức nếu không chứng minh được nguồn gốc hợp pháp của chúng. Do thói quen nuôi và chơi chim cảnh đã ăn sâu ở Huế, nên quy định này đã khiến không ít người “sốc”, thậm chí có trường hợp đòi khởi kiện cơ quan kiểm lâm. “Có người thuê luật sư đòi kiện kiểm lâm. Có người quen thân khi tình cờ nghe được chuyện chúng tôi sẽ bị kiện vì cấm nuôi, chơi và thi chim cảnh nên lo lắng, gọi điện chia sẻ, báo tin trước để dự liệu. Tuy nhiên, mọi việc sau đó diễn biến theo chiều hướng tích cực khi người dân hiểu được những gì chúng tôi làm là đúng pháp luật và không phải là sự cấm đoán cực đoan”, ông Tuấn chia sẻ.

Theo ông Tuấn, Chi cục Kiểm lâm thành phố sẽ tiếp tục phối hợp các lực lượng chức năng tổ chức kiểm tra đột xuất, thường xuyên và kiên quyết xử lý các hành vi vi phạm, nhằm tăng cường hiệu quả bảo vệ chim trời, động vật hoang dã trên toàn địa bàn.

Ngọc Văn

Nguồn Tiền Phong : https://tienphong.vn/noi-dan-chim-tro-ve-post1786519.tpo