Nới điều kiện lập doanh nghiệp bảo hiểm: Cần cơ chế hậu kiểm đủ mạnh

3 giờ trướcBài gốc

Ảnh minh họa.

Thường trực Ủy ban Kinh tế và Tài chính của Quốc hội đã có Báo cáo thẩm tra sơ bộ đối với Dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Kinh doanh bảo hiểm, trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội.

Trong Báo cáo thẩm tra, Ủy ban Kinh tế và Tài chính đã chỉ ra 6 vấn đề cần được làm rõ trong Dự thảo Luật Kinh doanh bảo hiểm sửa đổi.

Thứ nhất, Dự thảo Luật sửa đổi Điều 63 theo hướng bãi bỏ quy định về loại hình “các sản phẩm bảo hiểm cho rủi ro tử vong có thời hạn từ 01 năm trở xuống” áp dụng cho doanh nghiệp bảo hiểm phi nhân thọ (điểm b khoản 3 Điều 63), đồng thời bãi bỏ điểm c khoản 3 Điều 63 quy định: “Doanh nghiệp bảo hiểm sức khỏe kinh doanh các sản phẩm bảo hiểm cho rủi ro tử vong có thời hạn từ 01 năm trở xuống”.

Cơ quan thẩm tra đề nghị Bộ Tài chính làm rõ căn cứ, lý do bãi bỏ các nội dung nêu trên, đồng thời rà soát, làm rõ cách hiểu và phạm vi triển khai của các loại hình bảo hiểm mà doanh nghiệp bảo hiểm phi nhân thọ được phép cung cấp.

Để bảo đảm thực hiện hiệu quả mục tiêu chuyển từ cơ chế tiền kiểm sang hậu kiểm, cơ quan thẩm tra đề nghị Bộ Tài chính rà soát kỹ các quy định liên quan đến kiểm soát nội bộ, kiểm toán nội bộ, quản trị rủi ro, ký quỹ, thu hồi giấy phép… nhằm bảo đảm tính chặt chẽ, không ảnh hưởng đến sự an toàn của thị trường bảo hiểm và hiệu quả quản lý nhà nước. Đồng thời, cần bổ sung quy định nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp trong quá trình triển khai.

Thứ hai, Dự thảo Luật bãi bỏ một số điều kiện đối với thành viên góp vốn thành lập doanh nghiệp bảo hiểm, doanh nghiệp tái bảo hiểm dưới hình thức công ty trách nhiệm hữu hạn, cũng như điều kiện cấp Giấy phép thành lập và hoạt động đối với doanh nghiệp môi giới bảo hiểm.

Thường trực Ủy ban Kinh tế và Tài chính nhận định việc bãi bỏ các điều kiện này nhằm tạo điều kiện thuận lợi tiếp cận thị trường, thúc đẩy môi trường kinh doanh thông thoáng là cần thiết. Tuy nhiên, cơ quan thẩm tra đề nghị Bộ Tài chính cân nhắc kỹ lưỡng, vì đây là những điều kiện quan trọng nhằm sàng lọc tư cách pháp lý, bảo đảm uy tín, năng lực và mức độ tuân thủ pháp luật của các tổ chức nước ngoài khi tham gia góp vốn thành lập doanh nghiệp bảo hiểm.

Trong trường hợp cần thiết phải bãi bỏ các điều kiện như quy định tại Dự thảo Luật, cơ quan thẩm tra đề nghị cơ quan chủ trì soạn thảo nghiên cứu giải pháp thay thế phù hợp, đồng thời bổ sung các biện pháp giám sát, kiểm soát mang tính “hậu kiểm” nhằm bảo đảm an toàn cho thị trường.

Thứ ba, khoản 5 Điều 1 của Dự thảo Luật bãi bỏ một số điều kiện mà doanh nghiệp bảo hiểm, doanh nghiệp tái bảo hiểm, chi nhánh doanh nghiệp nước ngoài tại Việt Nam phải đáp ứng để được chính thức hoạt động.

Tuy nhiên, để thực hiện hiệu quả mục tiêu chuyển từ tiền kiểm sang hậu kiểm, cơ quan thẩm tra đề nghị Bộ Tài chính rà soát kỹ các quy định liên quan đến kiểm soát nội bộ, kiểm toán nội bộ, quản trị rủi ro, ký quỹ, thu hồi giấy phép… nhằm bảo đảm tính chặt chẽ, không ảnh hưởng đến sự an toàn của thị trường bảo hiểm và hiệu quả quản lý nhà nước. Đồng thời, cần bổ sung quy định nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp trong quá trình triển khai.

Luật Kinh doanh bảo hiểm (sửa đổi, bổ sung)

Thứ tư, Dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung khoản 1 Điều 127 theo hướng cho phép đại lý được bán chéo sản phẩm bảo hiểm sức khỏe. Mục tiêu nhằm tháo gỡ khó khăn, tạo thuận lợi cho các doanh nghiệp bảo hiểm nhân thọ và phi nhân thọ trong cùng tập đoàn hoặc cùng công ty mẹ tận dụng nguồn lực đại lý hiện có để phân phối sản phẩm bảo hiểm.

Tuy nhiên, vẫn còn ý kiến băn khoăn về cách xác định khái niệm “doanh nghiệp bảo hiểm khác” hoặc “chi nhánh doanh nghiệp bảo hiểm khác”. Trường hợp một cá nhân đồng thời là đại lý cho các doanh nghiệp có cùng công ty mẹ hoặc có mối quan hệ mẹ – con thì có vi phạm quy định này không?

Do đó, Thường trực Ủy ban Kinh tế và Tài chính đề nghị làm rõ lý do sửa đổi, đánh giá đầy đủ tác động, đặc biệt là nguy cơ xung đột lợi ích và khó khăn trong quản lý nhà nước.

Về hoạt động của đại lý bảo hiểm, Dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung khoản 1 Điều 127 nhằm tạo điều kiện cho đại lý bán chéo bảo hiểm sức khỏe trong cùng tập đoàn hoặc công ty mẹ. Tuy nhiên, có ý kiến cho rằng quy định chưa rõ ràng, dễ phát sinh xung đột lợi ích. Cơ quan thẩm tra đề nghị Bộ Tài chính làm rõ khái niệm, mục tiêu sửa đổi và đánh giá tác động đến công tác quản lý nhà nước.

Thứ năm, Dự thảo Luật sửa đổi cụm từ “thanh tra” thành “kiểm tra” tại các Điều 151, 152, 153 và 154 nhằm bảo đảm phù hợp với chức năng, nhiệm vụ mới của các cơ quan sau khi tổ chức bộ máy được sắp xếp theo Luật Thanh tra số 84/2025/QH15. Cơ quan thẩm tra đề nghị Bộ Tài chính làm rõ phạm vi khái niệm “kiểm tra chuyên ngành” để phân biệt với “thanh tra”, bảo đảm không phát sinh khoảng trống pháp lý trong hoạt động giám sát kinh doanh bảo hiểm.

Đồng thời, bảo đảm thực hiện đúng Nghị quyết số 68-NQ/TW của Bộ Chính trị, trong đó nêu rõ: “Chấm dứt tình trạng thanh tra, kiểm tra chồng chéo, trùng lắp, kéo dài, không cần thiết; bảo đảm nguyên tắc chỉ thực hiện thanh tra, kiểm tra mỗi năm 1 lần đối với doanh nghiệp, trừ trường hợp có bằng chứng rõ ràng về hành vi vi phạm”.

Thứ sáu, Dự thảo Luật sửa đổi Điều 156 theo hướng cho phép áp dụng đồng thời mô hình vốn trên cơ sở rủi ro (RBC) và biên khả năng thanh toán. Thường trực Ủy ban Kinh tế và Tài chính cho rằng cần có lộ trình cụ thể để triển khai mô hình RBC.

Đồng thời đề nghị Bộ Tài chính làm rõ: (1) các khó khăn, nguyên nhân và phương án khắc phục; (2) mức độ sẵn sàng về nguồn lực của doanh nghiệp và cơ quan quản lý; (3) tác động của việc lùi thời hạn áp dụng từ ngày 01/01/2028 theo Luật hiện hành sang ngày 01/01/2031, nhất là chi phí tuân thủ phát sinh khi doanh nghiệp phải vận hành song song hai mô hình vốn.

Hoàng Lan

Nguồn VnEconomy : https://vneconomy.vn/noi-dieu-kien-lap-doanh-nghiep-bao-hiem-can-co-che-hau-kiem-du-manh.htm