Nỗi lo thiếu giáo viên và phòng học trước thềm năm học mới

một giờ trướcBài gốc

Chiều 22-8, Bộ GD&ĐT tổ chức hội nghị tổng kết năm học 2024-2025 và triển khai nhiệm vụ năm học 2025-2026.

Hội nghị diễn ra tại Văn phòng Chính phủ, kết nối với điểm cầu 34 tỉnh, thành phố dưới sự chủ trì của Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính; Ủy viên Trung ương Đảng, Phó Thủ tướng Chính phủ Lê Thành Long; Ủy viên Trung ương Đảng, Bộ trưởng Bộ GD&ĐT Nguyễn Kim Sơn.

Thiếu hơn 100.000 giáo viên các cấp

Theo báo cáo của Bộ GD&ĐT, tính đến hết năm học 2024-2025, tổng số giáo viên mầm non, phổ thông trên cả nước là hơn 1,2 triệu người, tăng 21.978 giáo viên so với năm học 2023-2024. Tổng số cán bộ quản lý cơ sở giáo dục mầm non, phổ thông là 98.903 người.

Quang cảnh hội nghị tại Văn phòng Chính phủ. Ảnh: Báo Giáo dục và Thời đại

Bộ GD&ĐT đã phối hợp với Bộ Nội vụ đề xuất Trung ương bổ sung 10.304 biên chế giáo viên cho năm học 2024-2025. Đến tháng 5-2025, các địa phương đã tuyển dụng được 19.246 giáo viên cho các cơ sở giáo dục mầm non và phổ thông công lập.

Tuy vậy, tỉ lệ giáo viên/lớp bình quân cả nước thuộc các cấp học năm học 2024-2025 vẫn thấp hơn định mức quy định.

Theo Bộ GD&ĐT, tình trạng thiếu giáo viên còn tồn tại ở nhiều địa phương, nhất là giáo viên các môn tiếng Anh, tin học, âm nhạc, mỹ thuật. Điều này gây khó khăn trong triển khai thực hiện chương trình và kế hoạch dạy học.

Tính đến tháng 5-2025, cả nước còn thiếu 102.097 giáo viên các cấp học mầm non, phổ thông trong biên chế so với định mức quy định. Trong đó, cấp mầm non thiếu giáo viên nhiều nhất với 30.057 người; cấp tiểu học thiếu 22.255 giáo viên; cấp THCS thiếu 30.702 giáo viên; cấp THPT thiếu 19.083 giáo viên.

Cô trò Trường Tiểu học Võ Trường Toản, TP.HCM, trong ngày tựu trường. Ảnh: NGUYỆT NHI

Cũng theo báo cáo, cơ cấu đội ngũ nhà giáo còn mất cân đối giữa các môn học trong cùng cấp học, giữa các vùng miền có điều kiện kinh tế - xã hội khác nhau. Cạnh đó, chỉ tiêu biên chế phân bổ giáo viên cho các địa phương đa số thấp hơn so với nhu cầu thực tế, tỉ lệ giáo viên/lớp ở các cấp học đều thấp hơn định mức quy định của Bộ GD&ĐT.

Ngoài ra, một bộ phận nhỏ giáo viên và cán bộ quản lý còn ngại đổi mới, chưa nhận thức đúng về tầm quan trọng của bồi dưỡng thường xuyên nên việc này còn thực hiện hình thức. Chất lượng giáo viên và cán bộ quản lý không đồng đều, đặc biệt là ở các vùng có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn, còn khoảng cách lớn so với các vùng thuận lợi.

Thiếu phòng học cục bộ

Cũng theo Bộ GD&ĐT, hiện vẫn còn tình trạng thiếu phòng học cục bộ tại các khu vực có mật độ dân cư cao, miền núi, vùng sâu, vùng xa, vùng đặc biệt khó khăn.

Theo báo cáo của địa phương, cấp học mầm non đang thiếu khoảng 27.953 phòng học, cấp tiểu học thiếu khoảng 7.491 phòng học để đạt tỉ lệ 1 lớp/phòng, đáp ứng yêu cầu học 2 buổi/ngày (chưa tính đến số lớp, phòng học nhằm bảo đảm số học sinh/lớp theo quy định). Ở khu vực điều kiện kinh tế đặc biệt khó khăn vẫn tồn tại 6.477 phòng học nhờ, mượn, tập trung chủ yếu ở cấp học mầm non và tiểu học.

Tỉ lệ thiết bị dạy học tối thiểu cấp học mầm non, phổ thông đáp ứng nhu cầu dạy học còn thấp. Tính trung bình cả nước, tỉ lệ này chỉ đáp ứng 50,63%.

Từ thực tiễn trên, Bộ GD&ĐT nhận định chất lượng đội ngũ nhà giáo và cán bộ quản lý là điều kiện tiên quyết để thực hiện các chính sách đổi mới.

Luật Nhà giáo lần đầu được ban hành là dấu mốc quan trọng, song để chính sách đi vào thực tiễn, cần sớm ban hành các văn bản hướng dẫn đi kèm cơ chế đào tạo, bồi dưỡng thường xuyên, hiệu quả. Việc chuẩn hóa và phát triển đội ngũ cần gắn với yêu cầu của chương trình giáo dục, đổi mới phương pháp, ứng dụng công nghệ và nâng cao trách nhiệm nghề nghiệp...

TP.HCM đề xuất hỗ trợ cho giáo viên mầm non ngoài công lập

Tại hội nghị, bà Trần Thị Diệu Thúy, Phó Chủ tịch UBND TP.HCM cho biết việc hợp nhất TP.HCM với Bình Dương và Bà Rịa - Vũng Tàu tạo thành một siêu đô thị mới.

Điều này đặt ra cho ngành GD&ĐT TP.HCM nhiều thuận lợi nhưng cũng không ít thách thức. Cụ thể, địa giới hành chính rộng, đa dạng nhiều loại hình, tình trạng cơ sở vật chất còn chưa đồng đều ở các địa phương. Phó Chủ tịch UBND TP.HCM cho biết việc thực hiện mô hình chính quyền 2 cấp, các trường mầm non, tiểu học, THCS thuộc quản lý của cấp phường, xã. Thuận lợi của mô hình này chính quyền cấp xã hiểu rõ đặc điểm dân cư, điều kiện học tập và nhu cầu giáo dục địa phương, đưa ra quyết định, kế hoạch phù hợp và kịp thời.

Bà Trần Thị Diệu Thúy, Phó Chủ tịch UBND TP.HCM

Tuy nhiên, qua rà soát thực trạng, hiện chỉ có khoảng 50% công chức văn xã trước đó đã công tác trong lĩnh vực giáo dục nên còn nhiều lúng túng khi tiếp cận với nhiệm vụ quản lý giáo dục tại địa phương. TP đã chỉ đạo Sở GD&ĐT chủ động tổ chức tập huấn cho lực lượng cán bộ, công chức phụ trách văn xã; soạn thảo các văn bản hướng dẫn cụ thể từng nội dung có liên quan đến công tác giáo dục; mở chuyên mục Hỏi – Đáp và công khai danh sách công chức của Sở GD&ĐT phụ trách chuyên môn, nghiệp vụ để công chức các phường/xã, đặc khu dễ dàng trao đổi thông tin quản lý giáo dục.

Theo bà Trần Thị Diệu Thúy, năm học 2025 – 2026, tình trạng thiếu giáo viên vẫn tồn tại, trải đều ở tất cả các bậc học, các môn đặc thù như tiếng Anh, âm nhạc, mĩ thuật… TP đã chỉ đạo Sở GD&ĐT khẩn trương tổ chức tuyển dụng viên chức. Đồng thời UBND cũng giao nhiệm vụ cho Sở GD&ĐT tiến hành rà soát tình trạng thừa, thiếu giáo viên để điều chuyển giáo viên theo thẩm quyền.

Một trong những lợi thế sau hợp nhất là TP có thêm các cơ sở giáo dục đại học, việc đặt hàng đào tạo giáo viên đáp ứng nhu cầu tuyển dụng là một trong những giải pháp khả thi. Bên cạnh đó, sẽ tiếp tục triển khai nhân rộng các giải pháp mà TP đang thực hiện như linh hoạt phân công giáo viên theo địa bàn phường xã, xây dựng các mô hình lớp học số, tổ chức sinh hoạt chuyên môn, trao đổi kinh nghiệm tổ chức dạy học tích hợp theo cụm chuyên môn để nâng cao tay nghề cho giáo viên.

Một vấn đề được bà Thúy đặt ra là quy hoạch và quản lý mạng lưới trường lớp, cơ sở vật chất, trang thiết bị dạy học chưa theo kịp nhu cầu phát triển của Thành phố; tiến độ xây dựng trường lớp theo quy hoạch tuy đã được quan tâm nhưng chưa đáp ứng nhu cầu về chỗ học tăng hàng năm.

Thành phố sẽ khẩn trương chỉ đạo Sở GD&ĐT chủ trì, phối hợp các sở ngành liên quan khai thác nguồn lực và không gian từ địa giới hành chính mới để xây dựng, mở rộng trường lớp...

Trước thực tiễn trên, TP.HCM kiến nghị Bộ GD&ĐT nghiên cứu và ban hành chính sách hỗ trợ cho giáo viên mầm non ngoài công lập để thu hút giáo viên gắn bó lâu dài với ngành; chính sách và số lượng được hưởng lương từ ngân sách nhà nước ở vị trí việc làm hỗ trợ, phục vụ (bảo vệ, phục vụ, nấu ăn) và công nghệ thông tin, thư viện tại các cơ sở giáo dục mầm non tùy theo quy mô của từng cơ sở giáo dục mầm non, để đội ngũ yên tâm công tác đồng thời giảm gánh nặng cho nhà trường trong việc chi trả lương...

Hội nghị tổng kết năm học 2024-2025 và triển khai nhiệm vụ năm học 2025-2026 vẫn đang diễn ra. PLO sẽ tiếp tục cập nhật.

Năm học 2024-2025, cả nước có 15.077 cơ sở giáo dục mầm non, 25.716 cơ sở giáo dục phổ thông và 335 cơ sở đào tạo có hoạt động giáo dục đại học

NGUYỄN QUYÊN

Nguồn PLO : https://plo.vn/noi-lo-thieu-giao-vien-va-phong-hoc-truoc-them-nam-hoc-moi-post866904.html