Nội lực xuất khẩu đang lớn mạnh cả về chất và lượng

3 giờ trướcBài gốc

Dấu ấn tăng trưởng của các ngành hàng chủ lực

Điểm sáng nổi bật đóng góp vào thành tích xuất khẩu của năm 2025 thuộc về nhóm hàng máy vi tính, sản phẩm điện tử và linh kiện, với kim ngạch ước đạt hơn 102 tỷ USD, xác lập vị thế trụ cột mới của nền kinh tế xuất khẩu và tạo động lực lớn nhất kéo tăng trưởng kim ngạch cả năm. Theo ông Trần Thanh Hải - Phó Cục trưởng Cục Xuất nhập khẩu (Bộ Công thương), xuất khẩu của Việt Nam có sự chuyển dịch rất tích cực khi có tới hơn 85% mặt hàng xuất khẩu là hàng công nghiệp chế biến, chế tạo.

Trong tổng thể bức tranh xuất khẩu, nhóm nông sản tiếp tục đóng vai trò trụ cột với kim ngạch đạt 34,24 tỷ USD, tăng 15%. Điểm đáng chú ý của năm nay là động lực tăng trưởng ngày càng tập trung rõ nét, khi rau quả vươn lên dẫn dắt về quy mô, còn cà phê tạo dấu ấn về giá trị. Theo Hiệp hội Rau quả Việt Nam, tính đến thời điểm gần cuối năm, kim ngạch xuất khẩu nhóm hàng này đạt hơn 8,5 tỷ USD, tăng khoảng 20%, cao nhất từ trước tới nay. Sức bật đến từ nhóm trái cây chủ lực: sầu riêng, chuối, xoài, mít, dừa, bưởi, trong đó sầu riêng tiếp tục là “ngôi sao” với kim ngạch vượt 3,5 tỷ USD…

Xuất khẩu của Việt Nam có tới hơn 85% là mặt hàng công nghiệp chế biến, chế tạo. Ảnh: Đức Thanh

Ngành gỗ và lâm sản cũng chứng tỏ bản lĩnh vượt khó và đã "lội ngược dòng" ngoạn mục khi dự kiến kim ngạch chạm ngưỡng 18 tỷ USD trong năm nay, tăng 11% so với năm 2024. Ông Ngô Sỹ Hoài - Phó Chủ tịch kiêm Tổng Thư ký Hiệp hội Gỗ và Lâm sản Việt Nam cho hay, với kết quả này, Việt Nam tiếp tục giữ vững vị thế là quốc gia xuất khẩu gỗ lớn nhất Đông Nam Á và đứng thứ hai châu Á.

Dệt may và da giày cũng là những mặt hàng xuất khẩu chủ lực tiếp tục tăng trưởng cao trong năm 2025. Theo bà Phan Thị Thanh Xuân - Phó Chủ tịch kiêm Tổng Thư ký Hiệp hội Da giày và Túi xách Việt Nam, năm 2025, kim ngạch xuất khẩu của ngành da giày dự kiến đạt 28 - 29 tỷ USD, tăng trưởng khoảng 10%.

Bộ Công thương đánh giá, nội lực xuất khẩu của Việt Nam đang lớn mạnh cả về chất và lượng. Nếu như năm 2007, cả nước chỉ có 10 mặt hàng đạt kim ngạch trên 1 tỷ USD, thì đến năm 2025, con số này đã tăng gấp 3,6 lần với 36 mặt hàng.

Đáng chú ý, Việt Nam đã chuyển mình từ một quốc gia nhập siêu sang xuất siêu bền vững. Năm 2025 là năm xuất siêu thứ 10 liên tiếp, với mức xuất siêu đạt 22 tỷ USD.

Ông Trần Thanh Hải đánh giá, xuất khẩu tăng tốc không chỉ mang về nguồn ngoại tệ dồi dào, mà còn tạo đòn bẩy để nhập khẩu công nghệ, thiết bị hiện đại phục vụ công nghiệp hóa.

Việc Việt Nam tham gia các hiệp định thương mại tự do thế hệ mới cũng đang đi vào giai đoạn thu "trái ngọt". Tỷ lệ tận dụng ưu đãi thuế quan của doanh nghiệp ngày càng tăng, đặc biệt ở các ngành nông sản, dệt may và công nghiệp chế biến. Đây là lợi thế mà không phải quốc gia nào cũng có được, nhất là trong bối cảnh các nền kinh tế lớn đang siết chặt tiêu chuẩn thương mại và áp dụng các biện pháp phòng vệ mới.

Xuất khẩu tăng trưởng bình quân 10,8%/năm trong giai đoạn 2021 - 2025

Nhìn lại giai đoạn 2021 - 2025, Thứ trưởng Bộ Công thương Phan Thị Thắng đánh giá, kim ngạch xuất khẩu bứt phá mạnh mẽ, trở thành trụ cột quan trọng cho tăng trưởng kinh tế, nâng cao sức chống chịu trước biến động của kinh tế toàn cầu.

Theo đó, xuất khẩu tăng trưởng bình quân khoảng 10,8%/năm, vượt xa kế hoạch đề ra (5%/năm). Cơ cấu xuất nhập khẩu chuyển dịch theo hướng hiện đại và bền vững. Cơ cấu mặt hàng xuất khẩu cũng chuyển dịch theo hướng tích cực.

Tổng kim ngạch xuất nhập khẩu tiến thẳng tới mốc 900 tỷ USD

Theo Bộ Công thương, năm 2025 ghi dấu một mốc son lịch sử trong hoạt động ngoại thương của Việt Nam khi liên tiếp xác lập 2 kỷ lục mới: tổng kim ngạch xuất nhập khẩu vượt ngưỡng 800 tỷ USD và tiến thẳng tới mốc 900 tỷ USD. Đây là một kỳ tích ấn tượng, khẳng định vị thế của Việt Nam trong chuỗi cung ứng toàn cầu, đặc biệt khi đặt trong bối cảnh thị trường quốc tế đầy biến động và rủi ro địa chính trị.

Cán cân thương mại của nước ta ghi nhận xuất siêu liên tục trong cả giai đoạn, trong đó năm 2021 xuất siêu 3,19 tỷ USD, năm 2025 dự kiến xuất siêu khoảng 22 tỷ USD, góp phần quan trọng vào tăng trưởng GDP, giữ ổn định kinh tế vĩ mô, tỷ giá, kiểm soát lạm phát và cải thiện cán cân thanh toán.

Những thành tựu đáng kể trên đã đưa Việt Nam thăng hạng ấn tượng trên bản đồ thương mại toàn cầu, khẳng định vai trò là một nền kinh tế năng động và vị thế ngày càng quan trọng và không thể thiếu của Việt Nam trong chuỗi cung ứng toàn cầu.

Đẩy nhanh chuyển đổi xanh, minh bạch hóa chuỗi cung ứng

Bên cạnh những kết quả tích cực, xuất khẩu của Việt Nam vẫn đối mặt với nhiều khó khăn, thách thức và còn nhiều điểm hạn chế cần khắc phục. Chủ nghĩa bảo hộ thương mại gia tăng, yêu cầu “xanh hóa” chuỗi cung ứng ngày càng khắt khe và môi trường kinh tế thế giới phục hồi chậm tạo sức ép lớn đối với doanh nghiệp. Không những vậy, tác động toàn diện của thuế quan đối ứng sẽ trở nên rõ ràng hơn vào năm sau… Ngoài ra, hàng hóa xuất khẩu của Việt Nam còn đứng trước bài toán nâng hàm lượng giá trị gia tăng.

Để duy trì và giữ vững nhịp tăng trưởng xuất khẩu, theo chuyên gia kinh tế Nguyễn Minh Phong, các bộ, ngành và doanh nghiệp cần tiếp tục mở rộng thị trường thông qua tận dụng tối đa mạng lưới hiệp định thương mại tự do. Bên cạnh đó, cần đẩy nhanh chuyển đổi xanh, minh bạch hóa chuỗi cung ứng. Các doanh nghiệp cần tăng tỷ lệ chế biến sâu để nâng giá trị gia tăng; hình thành chuỗi logistics hiện đại, giảm chi phí xuất khẩu; phối hợp chặt chẽ với hệ thống thương vụ Việt Nam tại nước ngoài.

Góp ý các giải pháp thúc đẩy xuất khẩu, duy trì tăng trưởng cao và bền vững, TS. Nguyễn Thị Thu Trang - chuyên gia pháp luật và hội nhập kinh tế quốc tế, nguyên Giám đốc Trung tâm WTO và Hội nhập (Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam) khẳng định, việc đáp ứng các tiêu chuẩn bền vững về môi trường, lao động, trách nhiệm xã hội và quản trị doanh nghiệp không còn là lựa chọn, mà đã trở thành điều kiện bắt buộc đối với hàng hóa xuất khẩu.

"Chủ động thích ứng với các chuẩn mực bền vững sẽ giúp doanh nghiệp Việt Nam nâng cao năng lực cạnh tranh, giảm rủi ro thương mại và tạo nền tảng cho tăng trưởng dài hạn" - bà Trang nhấn mạnh.

Khánh Linh

Nguồn Thời báo Tài chính : https://thoibaotaichinhvietnam.vn/noi-luc-xuat-khau-dang-lon-manh-ca-ve-chat-va-luong-189484.html