Nơi tôn vinh đạo học xứ Trầm hương

6 giờ trướcBài gốc

Ngày 12-10, Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch Khánh Hòa tổ chức Hội thảo “Giá trị văn hóa, lịch sử di tích Văn miếu Diên Khánh”. Qua đó, góp phần tìm hiểu sâu hơn về di tích cấp quốc gia Văn miếu Diên Khánh - nơi được xem là biểu tượng tôn vinh đạo học của người dân Khánh Hòa.

Theo ông Lê Văn Hoa - Phó Giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch, Hội thảo “Giá trị văn hóa, lịch sử di tích Văn miếu Diên Khánh” sẽ tập trung đánh giá những giá trị văn hóa vật thể và phi vật thể tiêu biểu, nổi bật của Văn miếu Diên Khánh trong tiến trình lịch sử hình thành và phát triển. Đặc biệt, chú trọng vào giá trị lịch sử, nghệ thuật kiến trúc; vai trò của di tích trong việc giáo dục, truyền bá tri thức, tôn vinh đạo học của người dân Khánh Hòa. Hội thảo sẽ góp phần vào việc định hướng công tác bảo tồn, phát huy giá trị di sản văn hóa, nâng cao đời sống văn hóa tinh thần cho cộng đồng địa phương và thu hút khách du lịch.

Toàn cảnh di tích cấp quốc gia Văn miếu Diên Khánh.

Văn miếu Diên Khánh được xây dựng trên một khu đất cao với diện tích gần 17.700m2, thuộc địa phận xã Diên Khánh để thờ đức Khổng Tử cùng 4 vị học trò giỏi của ông và 10 vị có nhiều đóng góp cho nền Nho học. Theo một số tài liệu ghi lại, vào năm 1803, Vua Gia Long cho ra chỉ dụ lập Văn miếu tại dinh Bình Hòa (tỉnh Khánh Hòa ngày nay). Đến năm Tự Đức thứ 6 (1853), Văn miếu Diên Khánh được xây dựng lại với quy mô lớn. Văn miếu Diên Khánh có khuôn viên khá vuông vức, phía trước có nhà bi đình; chính giữa có tòa tiền đường và chánh đường cao rộng, làm bằng gỗ xây tường gạch bao; cột kèo được chạm trổ sơn son thếp vàng đẹp đẽ, uy nghiêm. Giữa bi đình và tòa chánh đường là một sân gạch khá rộng, hai bên có hai dãy nhà tả vu và hữu vu. Bên dãy tả vu còn có nhà quan cư được bày trí đẹp, thường dùng làm chỗ tạm trú cho quan khách trong những dịp tế lễ. Phía tây Văn miếu có một ngôi miếu nhỏ gọi là Khải miếu thờ Khải Thánh Công Lương Ngột và bà Nhan Thị Trưng Tại là thân phụ và thân mẫu của đức Khổng Tử.

Văn miếu Diên Khánh là Văn miếu cấp tỉnh hiếm hoi còn tồn tại ở khu vực Nam Trung Bộ và được Bộ Văn hóa - Thông tin (nay là Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch) xếp hạng Di tích lịch sử - văn hóa cấp quốc gia vào ngày 15-10-1998. Văn miếu là hệ thống di tích đặc sắc trong kho tàng di sản văn hóa Việt Nam. Đây là nơi thờ đức Khổng Tử - người được xem là “Vạn thế sư biểu”, người sáng lập ra Nho giáo. Thời phong kiến, đạo Nho được coi là quốc giáo, chữ Hán được coi là “chữ của thánh hiền” và được dùng trong việc thi cử để chọn người tài ra giúp nước. Ở triều Nguyễn, hệ thống trường học các cấp được xây dựng khắp các địa phương trong cả nước để phục vụ Nho học. Cấp tỉnh có Văn thánh hay Văn miếu; cấp phủ, huyện có Văn chỉ.

Hằng năm, tại Văn miếu Diên Khánh diễn ra lễ cúng nhằm vào thánh đản và thánh húy của đức Khổng Tử. Buổi lễ thường diễn ra trang trọng với các nghi thức truyền thống có sự tham gia của đông đảo quan khách, những người học hành đỗ đạt cao và Nhân dân trong khu vực. Ngày nay, mỗi lần diễn ra lễ cúng đức Khổng Tử, còn có thêm hoạt động phát thưởng cho những học sinh hiếu học, học giỏi nhằm động viên, khích lệ tinh thần học tập.

Văn miếu Diên Khánh cũng là điểm tham quan của học sinh tỉnh nhà. Mỗi học sinh khi đến đây, được trực tiếp nghe kể, nhìn ngắm những hiện vật, hình ảnh, nhất là tấm bia khắc tên những người đã từng học hành và đỗ đạt cao trong các khoa thi thời phong kiến như: Nguyễn Khanh, Lê Thiện Kế, Lê Nghị, Lê Viết Tạo, Nguyễn Lương... Những người đã trở thành danh tướng trong phong trào Cần Vương chống thực dân Pháp xâm lược trên vùng đất Khánh Hòa. Trong phong trào Cách mạng Tháng Tám 1945, Văn miếu Diên Khánh là nơi luyện tập quân sự của thanh niên và là địa điểm tập kết lương thực, thực phẩm để cung cấp cho chiến sĩ chiến đấu ở mặt trận Nha Trang. Thời kỳ kháng chiến chống Mỹ, nơi đây là địa điểm liên lạc, dừng chân của các chiến sĩ cách mạng từ căn cứ trong những lần xuống đồng bằng.

Văn miếu Diên Khánh mang trong mình nhiều giá trị văn hóa, lịch sử to lớn, nhưng việc phát huy giá trị của di tích vẫn còn những hạn chế. Tin rằng, thông qua hội thảo lần này, sẽ mở ra những hướng đi, cách làm mới để Văn miếu Diên Khánh ngày càng được quảng bá, giới thiệu sâu rộng hơn.

GIANG ĐÌNH

Nguồn Khánh Hòa : http://www.baokhanhhoa.vn/van-hoa/202510/noi-ton-vinh-dao-hoc-xu-tram-huong-0d954bf/