Vụ hè thu năm 2025, gia đình chị Phan Thị Hải Lý (thôn Trung Thành, xã Đức Thịnh) gieo cấy 2,5 mẫu ruộng với các giống chủ lực như: BQ, Lai Thơm 6. Thời điểm này, phần lớn diện tích đã bước vào giai đoạn trổ đòng. Trước cảnh báo sâu bệnh lứa 3 có nguy cơ gây hại với mật độ cao, mức độ gây hại mạnh, chị Lý đã tăng cường thời gian bám ruộng, chủ động triển khai các giải pháp phòng trừ.
“Từ cuối tháng 6 đến nay, chúng tôi đã phun phòng trừ các loại sâu bệnh như sâu cuốn lá, rầy nâu và bệnh khô vằn 2 đợt. Tuy nhiên, qua theo dõi vẫn thấy xuất hiện tình trạng nấm, đốm nâu tái diễn nên tôi quyết định phun tiếp đợt 3. Hiện tại, cây lúa đang giai đoạn trổ đòng, nếu không phun phòng trừ kịp thời, rất có nguy cơ ảnh hưởng đến năng suất, gây mất mùa”, chị Lý chia sẻ.
Chị Hải Lý tăng cường bám ruộng để phun phòng trừ sâu bệnh trên 2,5 mẫu ruộng vụ hè thu.
Vụ hè thu năm 2025, xã Đức Thịnh gieo cấy tổng diện tích 2.314ha. Trước thực trạng sâu bệnh diễn biến phức tạp chưa từng có trên địa bàn toàn tỉnh nói chung và tại địa phương nói riêng, đơn vị đã phối hợp với ngành chuyên môn, các cấp ủy, chi bộ thôn xóm triển khai nhiều giải pháp hướng dẫn bà con thực hiện các biện pháp phòng ngừa kịp thời.
Chị Nguyễn Thị Huyền Lương – cán bộ Phòng Kinh tế UBND xã Đức Thịnh chia sẻ: “Từ giữa tháng 7, khi sâu cuốn lá lứa 2 phát sinh gây hại, xã Đức Thịnh đã tổ chức họp quán triệt các nội dung liên quan đến diễn biến sâu bệnh cho người dân; phối hợp với Công ty TNHH Syngenta Việt Nam tổ chức tập huấn đầu bờ về sâu cuốn lá. Trong 2 tuần đầu tháng 8, xác định các loại sâu bệnh lứa 3 sẽ tiếp tục phát triển gây hại, đáng nói trùng với thời điểm lúa trổ đòng, địa phương đã tổ chức tập huấn, tuyên truyền tại 42 đơn vị thôn xóm. Đến nay, hầu hết diện tích lúa hè thu trên địa bàn xã đã được phun phòng trừ sâu bệnh lứa 3, đảm bảo kịp tiến độ đề ra”.
Không chỉ tăng cường phun phòng trừ sâu bệnh, người dân các địa phương còn đặc biệt chú trọng đến liều lượng được khuyến cáo bởi ngành chuyên môn.
Tại xã Cẩm Bình – một trong những địa phương có nhiều diện tích lúa hè thu nhiễm sâu cuốn lá, rầy nâu lứa 1, 2, người dân đã có sự chủ động hơn trong việc phòng trừ sâu bệnh lứa 3. Bà Nguyễn Thị Hậu (thôn Tam Đồng, xã Cẩm Bình) cho biết: “Diện tích và mức độ nhiễm các loại sâu bệnh như: rầy nâu, bạc lá, sâu cuốn lá… năm nay cao hơn rất nhiều so với năm trước. Không ít lần chúng tôi triển khai phun phòng trừ nhưng gặp thời tiết mưa rào nên giảm hiệu quả. Đến nay, 4 mẫu ruộng của gia đình đã được phun đợt thứ 4, hy vọng sẽ kiểm soát tốt tình hình sâu bệnh”.
Giai đoạn lúa làm đòng, trổ bông thường được đánh giá là “thời điểm vàng” quyết định đến năng suất và chất lượng của hạt lúa, vì vậy, bên cạnh các giải pháp phòng trừ sâu bệnh, người dân cũng chú trọng bón thúc nhằm tăng cường khả năng hấp thụ dinh dưỡng cho cây, tạo độ chắc cho rễ và tăng trọng lượng hạt, giảm tỷ lệ hạt lép.
Anh Nguyễn Tiến Thịnh (Tổ 6 - Đậu Liêu, phường Nam Hồng Lĩnh) chia sẻ: “Sau khi phun phòng rầy nâu, sâu cuốn lá đợt 3, tôi tiến hành bón thúc phân Kali để giúp lúa sinh trưởng, phát triển tốt. Nếu như mọi năm tôi chỉ bón 1-2 lần vào giai đoạn thúc đòng và đón đòng, thì năm nay tôi đã bón 5 lần. Chưa năm nào lúa hè thu có nhiều diễn biến phức tạp như năm nay, dù vậy, dưới sự hướng dẫn của các cán bộ chuyên môn, chúng tôi đều tập trung, chú trọng thực hiện theo đúng lộ trình”.
Anh Thịnh tiến hành bón thúc Kali cho diện tích lúa hè thu đang bước vào giai đoạn trổ đòng.
Thống kê của Chi cục Trồng trọt và Chăn nuôi, vụ hè thu 2025, toàn tỉnh thực hiện gieo cấy hơn 45.170ha lúa. Xác định tình hình sâu bệnh gây hại lúa hè thu diễn biến phức tạp, từ 8/8 đến 20/8 được xem là đợt cao điểm huy động Nhân dân 69 xã/phường thực hiện các biện pháp khẩn cấp, đảm bảo kiểm soát, khống chế sâu bệnh hiệu quả, giảm thiểu đến mức thấp nhất thiệt hại do sâu bệnh gây ra.
Sự vào cuộc của các cấp, ngành và người dân đã góp phần giảm thiểu diện tích lúa hè thu nhiễm sâu bệnh.
Bà Hồ Thị Thủy, Trưởng phòng Bảo vệ Thực vật (Chi cục Trồng trọt và Chăn nuôi Hà Tĩnh) cho biết: Đến ngày 16/8, nhờ sự vào cuộc quyết liệt của các cấp, ngành, sự chủ động của người dân, diện tích lúa hè thu bị nhiễm sâu bệnh có chiều hướng giảm. Cụ thể, diện tích sâu cuốn lá 3.200ha, rầy nâu 213ha, khô vằn 3.200ha. Tất cả đối tượng dịch hại này đã được phun phòng trừ, khống chế. Ngành chuyên môn vẫn đang phân công cán bộ kỹ thuật bám sát đồng ruộng, trực tiếp hướng dẫn, xử lý tại chỗ các tình hình, diễn biến phát sinh, nhằm đảm bảo an toàn trong sản xuất lúa hè thu năm 2025”.
Phan Cúc