Vùng chuyên canh rau xanh xã Đơn Dương phục hồi sau trận lũ lịch sử
Tổn thất nghiêm trọng do lũ
Đợt lũ sáng 20/11 đã khiến nhiều vùng chuyên canh rau màu của tỉnh Lâm Đồng bị thiệt hại nặng. Hàng trăm ha hoa màu bị nước cuốn trôi, nhiều nhà kính, nhà lưới hư hỏng hoàn toàn, hoạt động sản xuất nông nghiệp tại nhiều địa phương bị đình trệ.
Trở lại các xã chuyên canh rau màu vào thời điểm này, bên cạnh những đồng đất nằm sâu trong vùng sản xuất đang được người dân khôi phục thì những diện tích đất ở vùng trũng thấp, dọc sông vẫn còn đó ngổn ngang nhà kính gãy đổ, đất canh tác bị bào mòn, cuốn trôi.
Bà Nguyễn Thị Hoa, ở xã Ka Đô vụ này xuống giống hơn 3 sào bắp cải. Trong đợt lũ vừa qua, diện tích rau khoảng 10 ngày nữa cho thu hoạch bị cuốn trôi hoàn toàn. Bà Hoa cho biết: “Khi nước rút, tôi xuống vườn xem có thể thu hoạch vớt vát được phần nào, nhưng toàn bộ rau bị nước cuốn sạch, chỉ còn mặt ruộng ngâm nước nhiều ngày trở nên bạc phếch”.
Còn gia đình ông Hoàng Gia Hùng, ở xã Ka Đô trồng hơn 3 sào rau gia vị, đợt lũ vừa qua cũng bị nước lũ cuốn trôi, không còn khả năng phục hồi. Cơn lũ bất ngờ xuất hiện trong đêm không chỉ cuốn trôi vườn rau mà toàn bộ hệ thống tưới, mô tơ, đường ống dẫn nước cũng bị phá hủy, không thể phục hồi. “Gia đình tôi trông cậy vào vài sào rau gia vị để mưu sinh. Mỗi vụ thu hoạch chỉ vừa đủ xoay sở trả nợ và lo sinh hoạt. Nay đất bị cuốn trôi, cây trồng cũng không còn, toàn bộ công sức gây dựng suốt bao năm nay bỗng chốc tiêu tan sau một đêm”, ông Hùng cho biết.
Người dân xã D’ran dọn dẹp tàn dư trên ruộng rau xanh sau cơn lũ
Cùng tình cảnh như ông Hùng, tại khu vực Đập Kazam, xã Ka Đô, khoảng 30 hộ dân với hơn 5 ha đất sản xuất cũng bị ảnh hưởng nghiêm trọng. Nhiều diện tích rau ngắn ngày bị vùi lấp, bùn đất bồi dày, giao thông nội đồng bị chia cắt, khiến việc đi lại, vận chuyển nông sản gặp nhiều khó khăn.
Theo ông Nguyễn Hữu Chi - Chủ tịch UBND xã Ka Đô, hơn 80 ha rau màu trên địa bàn đã bị ngập úng, 8.000 m² nhà lưới bị sụp đổ, nhiều tuyến đường nội đồng, kênh mương, công trình thủy lợi bị xói lở nghiêm trọng. Tổng thiệt hại toàn xã ước tính lên tới hàng tỷ đồng.
Trước tình hình đó, chính quyền xã Ka Đô đã huy động lực lượng dân quân, đoàn viên, thanh niên và người dân địa phương khẩn trương khắc phục hậu quả. Tuy nhiên, không ít hộ dân mất trắng hoàn toàn, đối mặt với khó khăn lớn trong việc tìm nguồn vốn để tái sản xuất. “Xã đang chỉ đạo các phòng, ban chuyên môn thống kê chi tiết thiệt hại để đề xuất cấp trên hỗ trợ khẩn cấp cho người dân. Đồng thời, kiến nghị đầu tư hệ thống kè suối, nâng cấp hạ tầng thoát nước, bảo đảm sản xuất bền vững lâu dài”, ông Nguyễn Hữu Chi cho biết.
Anh Trần Phúc Duyệt, ở xã D’ran cho biết: “Mưa lũ là trường hợp bất khả kháng, giờ bằng mọi cách phải vượt qua khó khăn, gieo lại mùa vụ”
Vượt thiên tai, gieo lại mùa vụ
Hơn 2 tuần sau trận lũ lịch sử, nhiều hộ dân ở vùng chuyên canh rau xanh dọc sông Đa Nhim thuộc các xã D’ran, Ka Đô, Đơn Dương… đã bắt tay khôi phục sản xuất. Trước khi lũ dâng, nơi đây là “thủ phủ” rau màu với những luống súp lơ, xà lách, cà chua… đang vào vụ thu hoạch hoặc chuẩn bị thu hoạch.
Thế nhưng khi lũ rút, toàn bộ những luống rau, vườn hoa cùng cột điện và nhà kính đều bị cuốn trôi. Những vườn rau trước kia xanh mướt giờ chỉ còn lại bùn đất, bèo rác và những cành cây bị dòng nước xiết tấp vào, ngổn ngang khắp nơi.
Anh Trần Phúc Duyệt, ở thôn 3, xã D’ran đang dọn dẹp vườn và lên luống xong 2,5 ha đất trồng rau của gia đình. Sau khi chuẩn bị đất ổn thỏa, anh Diệt đã gọi điện đặt giống để trại ươm vận chuyển đến. Anh Diệt cho biết: “Ruộng bắp sú của gia đình còn hơn 15 ngày là cho thu hoạch. Tôi dự tính vụ này cũng thu được hơn 30 triệu đồng để trang trải cuộc sống, xoay vòng đầu tư sản xuất nhưng lũ về cuốn trôi sạch”.
Theo anh Duyệt, sau khi lũ rút, việc tái đầu tư sản xuất gặp nhiều khó khăn vì đất trồng bị ngâm lâu ngày, úng rửa cần phải cải tạo lại. Đất không bị rửa trôi thì phải bổ sung thêm vôi, phân chuồng, phân vi sinh để tạo lại độ mùn, dinh dưỡng cho lứa rau tiếp theo.
Cách ruộng rau của anh Duyệt không xa, gia đình chị Nguyễn Thị Thủy đang dọn dẹp bãi chói đậu cô ve nằm la liệt do lũ cuốn. Những cây chói tre cho cây đậu leo giờ phần bị gãy gập, phải đốt bỏ, phần lũ cuốn trôi xuống sông. “Để mua cây chói trồng lại đậu cô ve phải mất hơn cả chục triệu đồng. Trong thời điểm nhà nào vườn rau cũng bị hư hại nên mua vật liệu để tái sản xuất cũng mất nhiều thời gian”.
Theo báo cáo của UBND xã D’ran, mưa lũ ảnh hưởng toàn bộ 31 thôn, gây thiệt hại hơn 1.320 ha cây trồng các loại như: rau màu, chuối, hồng, hoa, cây lâu năm bị ngập úng, đất sản xuất bị sạt lở, nhà kính, nhà lưới bị phá hủy, thiệt hại toàn xã lên đến 441,22 tỷ đồng.
Xã đã hướng dẫn nông dân tranh thủ gieo trồng các loại rau ngắn ngày phục vụ dịp tết như cải các loại, xà lách, hành, rau gia vị, đồng thời hướng dẫn biện pháp phục hồi diện tích bị ảnh hưởng nhẹ bằng cắt tỉa, xử lý nấm bệnh sau úng nước. Những diện tích hoa bị dập nát được điều chỉnh lịch chăm sóc, tăng cường dinh dưỡng để kịp sản lượng hoa, duy trì thu nhập, phục vụ thị trường.
Còn tại các xã Đơn Dương, Đức Trọng, Đam Rông 4… nhiều nông hộ bắt đầu cày xới đất, dựng lại nhà lưới, gia cố nhà kính để tái sản xuất. Hệ thống kênh mương, đường nội đồng được ưu tiên nạo vét, khơi thông, bảo đảm nước tưới và giao thông sản xuất được phục hồi sớm nhất.
Các địa phương cũng đã kiến nghị UBND tỉnh và Ban Chỉ huy Phòng thủ dân sự tỉnh Lâm Đồng xem xét hỗ trợ khẩn cấp về kinh phí, vật tư, giống cây trồng nhằm phục hồi sản xuất; đồng thời đề nghị hỗ trợ vốn để sửa chữa các công trình hạ tầng bị hư hỏng nặng.
Dù thiệt hại rất lớn nhưng với tinh thần chủ động, quyết liệt và sự chung tay của cộng đồng, công tác khắc phục sau mưa lũ tại các xã đang được đẩy nhanh. Dự kiến từ đầu tháng chạp, nhiều diện tích rau, hoa chủ lực của địa phương sẽ ổn định trở lại, góp phần bảo đảm nguồn cung nông sản cho thị trường.
Tập trung khắc phục thiệt hại, khôi phục lại sản xuất là ưu tiên hàng đầu của chị Nguyễn Thị Thủy, ở xã D’ran
Đồng lòng vượt qua khó khăn
Trước tình thế hàng trăm ha rau màu, hệ thống nhà kính, nhà màng bị hư hại, nhiều diện tích đất sản xuất bị bồi lấp, sạt lở, dẫn đến đời sống và sinh kế của người dân rơi vào hoàn cảnh khó khăn. Tuy nhiên, với tinh thần cần cù và ý chí vượt khó, cùng với sự hỗ trợ kịp thời của chính quyền, người dân vùng lũ Lâm Đồng đang vượt qua khó khăn, ổn định sinh kế.
Ngành nông nghiệp tỉnh đã phối hợp với UBND các xã hướng dẫn biện pháp sản xuất sau ngập úng. Bên cạnh đó, ngoài kinh phí hỗ trợ của Nhà nước, hệ thống tín dụng chính sách, ngân hàng thương mại đã và đang triển khai cơ chế khoanh nợ, giãn nợ và cho vay bổ sung đối với hộ nông dân bị thiệt hại, góp phần giảm áp lực tài chính trong giai đoạn phục hồi.
Theo Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật tỉnh, kế hoạch gieo trồng rau năm 2025 của tỉnh là 92.000 ha. Đến nay, đã xuống giống hơn 90.500 ha, sản lượng khoảng 2,6 triệu tấn. Riêng mưa lũ đã làm thiệt hại 3.000 ha, tương đương 90.000 tấn rau.
Trong đợt mưa lũ vừa qua, toàn tỉnh có hơn 4.570 ha cây trồng bị ảnh hưởng và thiệt hại, trong đó có 4.439 ha rau màu và lúa, 130 ha cây lâu năm. Một số địa phương bị thiệt hại nặng như: xã D’ran, Ka Đô, Quảng Lập thiệt hại hơn 205 ha, xã Đơn Dương 100 ha, Đức Trọng 180 ha và Quảng Phú hơn 300 ha.
Ông Hà Ngọc Chiến - Chi cục trưởng Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật nhận định: “Thiệt hại có ảnh hưởng nguồn cung cục bộ nhưng không gây thiếu hụt nguồn hàng dịp tết, do lịch thời vụ bắt đầu xuống giống từ cuối tháng 11 đến đầu tháng 12”. Để hỗ trợ người dân vùng lũ, Sở Nông nghiệp và Môi trường đã đề nghị các địa phương khẩn trương triển khai biện pháp khắc phục nhằm ổn định sản xuất.
Nhiều cột điện bị lũ cuốn trôi, người dân phải đầu tư nối điện lại để phục vụ sản xuất
Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Nguyễn Hoàng Phúc cho biết, các cơ quan chuyên môn triển khai nhiều giải pháp quyết liệt và đồng bộ như: xử lý môi trường, khử trùng chuồng trại, kiểm soát dịch bệnh; đồng thời hướng dẫn người dân phục hồi đất, khơi thông kênh mương để khôi phục sản xuất. Đến nay, các xã đã cơ bản khắc phục, xử lý khoảng 4.215 ha trong tổng số 4.570 ha cây trồng bị ảnh hưởng, hư hại.
Ông Nguyễn Hoàng Phúc khuyến cáo nông dân cần kiểm tra, tận dụng diện tích rau màu còn khả năng thu hoạch, tiêu hủy cây hư hại, cày xới và sử dụng các loại chế phẩm cải tạo lại đất. Đối với cây công nghiệp, cây ăn trái, cần khơi thông mương, dọn tàn dư, xới đất phá váng để thông thoáng bộ rễ. Vườn đang đậu trái cần bổ sung vi lượng nhằm hạn chế nứt, rung trái. Riêng cây tiêu chỉ cần xới phá váng khi đất khô và tăng cường phòng ngừa các loại bệnh sau mưa lũ.
Sau khi lũ rút, tình hình khôi phục sản xuất còn nhiều khó khăn, Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh Lê Trọng Yên yêu cầu các địa phương ưu tiên phục hồi sản xuất, sửa chữa nhà cửa và bảo đảm vệ sinh môi trường sau lũ. “Những khu vực thiệt hại nặng cần được trợ giúp khẩn cấp để người dân sớm khôi phục mùa vụ, bảo đảm nguồn cung rau màu cho thị trường, nhất là trong giai đoạn quan trọng sắp tới,” Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh nhấn mạnh.
Văn Tâm .