Nông dân như 'ngồi trên đống lửa' vì sầu riêng rớt giá

12 giờ trướcBài gốc

Giá sầu riêng giảm sâu so với các năm trước khiến các nhà vườn gặp nhiều khó khăn. Ảnh: Phan Bình

Người trồng sầu riêng thấp thỏm lo âu

Thời điểm này, các nhà vườn trồng sầu riêng ở huyện Phong Điền (thành phố Cần Thơ) đã vào thu hoạch chính vụ năm 2025, với diện tích 3.284ha, chủ yếu là sầu riêng hạt lép Ri6 và Monthong, tập trung ở các xã: Tân Thới, Nhơn Ái, Trường Long.

Xã Tân Thới là “thủ phủ” trồng sầu riêng của thành phố Cần Thơ, dù đang trong thời điểm thu hoạch rộ, nhưng nhà vườn trồng sầu riêng lại đang “sầu chung”. Ông Nguyễn Văn Tuấn có 2ha trồng sầu riêng ở ấp Trường Đông, xã Tân Thới cho hay, sầu riêng vào chính vụ, nhưng có thời điểm thương lái chỉ mua với giá 25.000 đồng/kg (cân xô), mức giá này thấp kỷ lục trong nhiều năm qua. Có hộ làm vài công mà bán chỉ được hơn chục triệu đồng, trong khi chi phí đầu tư ít nhất là 25 triệu đồng.

Thời tiết năm nay không thuận lợi nên nhà vườn trồng sầu riêng vào mùa thuận đều gặp khó, năng suất giảm, trong khi chi phí đầu tư cao khiến nhiều nhà vườn chỉ hòa vốn, thậm chí lỗ nặng. Ông Nguyễn Văn On, ở ấp Nhơn Thọ, xã Nhơn Ái, có khoảng 2 công với 40 gốc sầu riêng hạt lép Ri6 đang thu hoạch. Ông On cho hay: “Vườn sầu riêng của gia đình tôi đã thu hoạch được 3 tuần, hiện còn khoảng 2 tấn trái đang chờ thu hoạch, thương lái trả 35.000 đồng/kg mà tôi chưa bán. Thu nhập chính của gia đình tôi nhờ chủ yếu từ 5 công sầu riêng, những năm giá tốt thì có lời trên 300 triệu đồng/năm. Năm ngoái được giá 80.000-100.000 đồng/kg, còn năm nay giá thấp quá, tính ra không có lời”.

Những ngày này, các chủ vườn trồng sầu riêng xã Phú An, huyện Cai Lậy (tỉnh Tiền Giang) như “ngồi trên đống lửa”... vì giá sầu riêng liên tục giảm. Ông Lê Văn Phước Lạc, Giám đốc Hợp tác xã dịch vụ nông nghiệp Phú An cho biết: “Hợp tác xã có khoảng 325ha sầu riêng, tuy nhiên năm nay, giá sầu riêng liên tục giảm, dù nhiều diện tích đã đủ ngày hái, nhưng thương lái vẫn thu mua với số lượng hạn chế. Thời điểm này giá sầu riêng “lao dốc”, người trồng sầu riêng như chúng tôi đang rất lo lắng; không chỉ giá sầu riêng xuống thấp, năm nay, do ảnh hưởng nắng nóng khiến sầu riêng bị cháy lá, sâu bệnh, khó ra bông đậu trái, năng suất sầu riêng giảm từ 30-40% so với cùng kỳ năm ngoái”.

Ghi nhận những ngày gần đây cho thấy, một số nhà vườn đã mang sầu riêng bày bán dọc tuyến quốc lộ, tỉnh lộ. Theo ông Trần Thái Nghiêm, Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường thành phố Cần Thơ, sầu riêng Tân Thới là một trong những sản phẩm OCOP đạt 4 sao của thành phố Cần Thơ. Thời gian qua, Sở Nông nghiệp và Môi trường thành phố Cần Thơ hỗ trợ nhà vườn xây dựng 26 mã số vùng trồng sầu riêng để phục vụ xuất khẩu sang nhiều thị trường. Nhưng hiện nay, một số nhà vườn chưa thay đổi tập quán sản xuất, giá thành sản xuất sầu riêng 35.000-40.000 đồng/kg.

"Trước thực tế này, chúng tôi đang khuyến khích áp dụng đúng các quy trình sản xuất tiên tiến, nâng cao chất lượng, trồng xen vụ nghịch, chia nhỏ thời điểm ra hoa, rải vụ thu hoạch, ổn định vùng trồng và tổ chức liên kết tiêu thụ càng trở nên cấp thiết" - ông Trần Thái Nghiêm chia sẻ.

Điệp khúc cung vượt cầu

ĐBSCL là vùng sản xuất cây ăn trái truyền thống và chủ lực của Việt Nam với diện tích có xu hướng tăng trong 10 năm qua. Tháng 3 năm nay, giá sầu riêng tại ĐBSCL đã bắt đầu giảm sâu sau một thời gian dài "làm mưa, làm gió" trên thị trường.

Việc nông dân tự phát trồng sầu riêng và áp dụng nhiều quy trình sản xuất bằng cảm tính đã gây ra một số hệ lụy. Ảnh: Phan Bình

Giáo sư, Tiến sĩ Trần Văn Hâu, nguyên giảng viên cao cấp Trường Đại học Cần Thơ nói: “Thời gian qua, nhiều nông dân tự phát trồng sầu riêng thì trình độ sản xuất càng không đảm bảo do tự áp dụng nhiều quy trình bằng cảm tính. Cùng với đó, việc tư vấn của hệ thống thương lái trong các chuỗi vật tư đầu vào đến tiêu thụ đầu ra với mục tiêu lợi nhuận, chính là yếu tố then chốt làm chi phí sản xuất sầu riêng ngày một tăng lên. Điều này là một trong những nguyên nhân của sản xuất thiếu bền vững. Trước hiện trạng này, ngành nông nghiệp có biện pháp tuyên truyền, nhưng cũng không mấy khả quan”.

Việc siết chặt nhập khẩu sầu riêng của một số nước, bao gồm áp dụng các biện pháp kiểm soát dư lượng Basic Yellow 2 (Vàng O) và Cadmium, đã gây ra “cú sốc” cho thị trường sầu riêng ở ĐBSCL. Hóa chất này được nhà vườn sử dụng trong quá trình canh tác và nhà máy sơ chế sử dụng với mục đích nhuộm tạo màu cho vỏ trái sầu riêng thêm vàng đẹp.

Ông Nguyễn Văn Sáu, Tổ trưởng Tổ hợp tác sầu riêng ấp Cây Điều (xã Phú Lộc, huyện Tam Bình, tỉnh Vĩnh Long) đề xuất ngành chức năng cần lập các trạm kiểm tra Cadmium, Vàng O ngay tại vùng sản xuất. Chỗ nào nhiễm thì ngưng xuất, chỗ đạt thì cứ xuất bình thường. Đừng để Trung Quốc kiểm tra đồng loạt rồi hàng phải quay đầu, lúc đó giá sầu riêng trong nước lại tiếp tục "lao dốc", nông dân chịu thiệt nhiều nhất.

Tiến sĩ Võ Hữu Thoại, Viện trưởng Viện Cây ăn quả miền Nam nói: “Tiềm năng phát triển cây ăn trái nói chung, sầu riêng ở ĐBSCL nói riêng vẫn còn, một phần do quy mô diện tích trồng đang được mở rộng (vườn cải tạo, đất lúa kém hiệu quả...). Những năm gần đây, xuất khẩu trái cây tăng nhanh, tác động tích cực đến cải thiện giá bán trái cây của nhà vườn. Đây là động lực quan trọng để nhà vườn đầu tư thâm canh, tăng năng suất và chất lượng trái. Để phát triển cây ăn trái bền vững, cần đánh giá lại nguồn tài nguyên nước từng khu vực, quy hoạch và phát triển các hệ thống thủy lợi theo từng vùng...”.

Trong khi chờ thị trường hồi phục, việc chăm sóc vườn cây đúng kỹ thuật, nâng cao chất lượng sầu riêng thương phẩm, mẫu mã đáp ứng các yêu cầu, tiêu chuẩn để xuất khẩu sầu riêng chính ngạch là hướng đi giúp nhà vườn mở rộng thị trường, giữ vững niềm tin với người tiêu dùng.

Phan Bình

Nguồn Biên Phòng : https://bienphong.com.vn/nong-dan-nhu-ngoi-tren-dong-lua-vi-sau-rieng-rot-gia-post490893.html