Nông dân và doanh nghiệp cùng đối mặt thách thức

9 giờ trướcBài gốc

Thiệt hại kép

Vừa thu hoạch xong 5 sào mì, ông Đình Văn Dẻ, ở xã Sơn Hà bán 40 tạ củ mì với giá 2.200 đồng/kg, thấp hơn năm ngoái 1.700 đồng/kg.

Tuy cây mì là nguồn sống của nhiều người dân nhưng giá không ổn định lúc cao, lúc thấp. “Vì vậy, chúng tôi mong Nhà nước có chính sách hỗ trợ, đảm bảo thị trường và đầu ra ổn định hơn. Đây cũng là mong mỏi của hàng nghìn hộ trồng mì trong tỉnh. Bởi năm 2025, giá mì nguyên liệu dao động ở mức từ 2.100 - 2.500 đồng/kg (đối với loại đạt 30 độ bột) và có thời điểm giảm còn dưới 1.900 đồng/kg, thấp hơn năm 2024 từ 3.200 - 3.800 đồng/kg”, ông Đình Văn Dẻ cho biết.

Mạch nha Quảng Ngãi đường mantoza - sản phẩm OCOP 5 sao cấp quốc gia được chế biến từ tinh bột mì.

Trong khi đó, các DN sản xuất, chế biến tinh bột mì cũng chới với, phần vì nguồn nguyên liệu sụt giảm cả về sản lượng lẫn chất lượng, phần do nhu cầu nhập khẩu tinh bột mì từ Trung Quốc giảm mạnh từ cuối năm 2024 đến nay. Do đó, dù sản lượng tinh bột xuất khẩu tăng gần 15% nhưng giá trị lại giảm 19%, mức sụt giảm mạnh nhất trong 10 năm.

Như Công ty CP Nông sản thực phẩm Quảng Ngãi hiện có 4 nhà máy chế biến tinh bột mì, với công suất 150 nghìn tấn tinh bột/năm (tương đương 500 nghìn tấn củ tươi) và 1 nhà máy sản xuất cồn với công suất 10 triệu lít cồn/năm (tương đương 30 nghìn tấn mì lát khô).

Tuy nhiên, hiện nay, do ảnh hưởng của thiên tai, cộng với thị trường tinh bột giảm mạnh nên các nhà máy này hoạt động cầm chừng, để duy trì sản xuất.

Giám đốc Nhà máy sản xuất tinh bột mì Quảng Ngãi (Công ty CP Nông sản thực phẩm Quảng Ngãi) Đinh Phi Hùng cho rằng, giá tinh bột xuất khẩu sang Trung Quốc giảm chỉ còn 8.500 - 8.700 đồng/kg, với tỷ lệ chế biến 3kg mì tươi được 1kg tinh bột thì nhà máy gần như phải “gồng lỗ” để duy trì hoạt động.

Thế nhưng dù công suất chế biến năm 2025 chỉ đạt từ 60 - 70% nhưng nhà máy vẫn thu mua toàn bộ nguyên liệu, kể cả những khu vực bị ngập lụt, để chia sẻ, hỗ trợ nông dân.

Phát triển vùng nguyên liệu mì bền vững

Năm 2025, diện tích mì toàn tỉnh ước đạt gần 52 nghìn héc ta, năng suất bình quân trên đạt 166,2 tạ/ha, sản lượng đạt gần 862,8 nghìn tấn. So với kế hoạch, diện tích giảm 789ha, năng suất giảm 6 tạ/ha, sản lượng giảm trên 44,5 nghìn tấn.

Toàn tỉnh hiện có 9 nhà máy sản xuất tinh bột mì và 1 nhà máy sản xuất cồn, góp phần tạo việc làm và thúc đẩy giảm nghèo tại các xã có vùng nguyên liệu.

Tuy nhiên, ngành mì vẫn đối mặt nhiều thách thức, đó là sản xuất manh mún, áp dụng khoa học kỹ thuật hạn chế, thiếu giống năng suất cao và đặc biệt là bệnh khảm lá vi rút xuất hiện và lây lan mạnh từ năm 2018 đến nay vẫn chưa có thuốc đặc trị.

Theo Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường Hồ Trọng Phương, để nâng cao hiệu quả kinh tế cây mì, ngành nông nghiệp và môi trường tỉnh khuyến khích phát triển tập trung loại cây này ở những vùng, khu vực có điều kiện thâm canh, áp dụng được cơ giới hóa trong sản xuất, nhằm nâng cao năng suất và chất lượng.

Sở cũng phối hợp với chính quyền các địa phương quy hoạch vùng nguyên liệu, từ đó tham mưu tỉnh đầu tư phát triển ngành mì bền vững, gắn sản xuất với chế biến và tiêu thụ theo chuỗi giá trị hoàn chỉnh.

Ngoài ra, Đề án phát triển bền vững ngành hàng mì đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2050 của tỉnh đặt mục tiêu đến năm 2030, khu vực phía đông của tỉnh có 12 - 14 nghìn héc ta mì, sản lượng củ tươi đạt 250 - 300 nghìn tấn, kim ngạch xuất khẩu đạt 150 - 180 triệu USD.

Đồng thời, khuyến khích các thành phần kinh tế đầu tư xây dựng mới hoặc nâng cấp nhà máy chế biến các sản phẩm từ mì (tinh bột, etanol...). Khuyến khích các doanh nghiệp chế biến bánh kẹo, nha đường glucose, mì ăn liền, thức ăn chăn nuôi... sử dụng mì và tinh bột mì làm nguyên liệu, nhằm đa dạng hóa đầu ra, gia tăng giá trị chuỗi sản phẩm.

Ưu tiên sử dụng công nghệ mới, công nghệ tiên tiến trong chế biến sắn để nâng cao chất lượng, sử dụng tối đa sản phẩm phụ, bảo vệ môi trường.

“Thực hiện mục tiêu này, trước mắt phải xây dựng hệ thống liên kết sản xuất chặt chẽ giữa DN và nông dân, trọng tâm là khâu nhân giống sạch bệnh. Tăng cường cơ giới hóa, ứng dụng khoa học kỹ thuật vào trồng, thu hoạch và chế biến để nâng cao hiệu quả sử dụng đất, thu nhập cho người dân. Đồng thời xây dựng thương hiệu, chỉ dẫn địa lý cho sản phẩm mì của tỉnh, đáp ứng tiêu chuẩn chất lượng, mẫu mã và quy cách theo thị trường trong nước và quốc tế. Từ đó thúc đẩy ngành mì trong tỉnh phát triển ổn định, bền vững, bảo đảm hài hòa lợi ích giữa nông dân, DN và địa phương”, ông Phương nhấn mạnh.

Bài, ảnh: MỸ HOA

Nguồn Quảng Ngãi : https://baoquangngai.vn/nong-dan-va-doanh-nghiep-cung-doi-mat-thach-thuc-71573.htm