Điều đáng lo ngại là những dữ liệu nhạy cảm này không chỉ được lưu trữ trên thiết bị mà còn bị chia sẻ cho các bên thứ ba mà bạn không hề hay biết. Trước nguy cơ này, Cơ quan An ninh Quốc gia Hoa Kỳ (NSA) đã phát đi cảnh báo khẩn cấp, yêu cầu người dùng iPhone và Android thực hiện các biện pháp bảo vệ quyền riêng tư ngay lập tức, đặc biệt là tắt tính năng theo dõi vị trí.
Vụ rò rỉ dữ liệu chấn động và những nguy cơ tiềm tàng
Mối đe dọa mới nhất đến từ vụ việc liên quan đến Gravy Analytics, một công ty chuyên thu thập và xử lý dữ liệu vị trí người dùng từ các ứng dụng phổ biến.
Theo báo cáo của 404media, tin tặc đã xâm nhập vào hệ thống của Gravy Analytics, đánh cắp một lượng lớn dữ liệu nhạy cảm. Thông tin bị rò rỉ không chỉ bao gồm danh sách khách hàng, mà còn tiết lộ các vị trí cụ thể và thói quen di chuyển của người dùng.
Những dữ liệu này có thể được sử dụng vào nhiều mục đích nguy hiểm, từ theo dõi cá nhân đến việc lập bản đồ các địa điểm nhạy cảm như Nhà Trắng, Vatican và cả các căn cứ quân sự.
Các ứng dụng tưởng chừng vô hại như Candy Crush, Tinder, Grindr… hay theo dõi sức khỏe đều có thể là nguồn cung cấp thông tin vị trí. Hơn thế nữa, những nền tảng này còn tham gia vào một quy trình phức tạp gọi là “đấu thầu theo thời gian thực” (Real-Time Bidding - RTB), nơi dữ liệu của bạn được chia sẻ với hàng loạt nhà quảng cáo và môi giới dữ liệu.
Quy trình này không chỉ xâm phạm quyền riêng tư mà còn đặt ra mối nguy cho an ninh quốc gia khi dữ liệu rơi vào tay kẻ xấu.
Người dùng nên tắt tính năng theo dõi vị trí trên điện thoại ngay lập tức. Ảnh minh họa
Cảnh báo và khuyến nghị từ NSA
Theo NSA, việc chia sẻ dữ liệu vị trí của người dùng diễn ra theo thiết kế của hầu hết các thiết bị di động và ứng dụng. Thông tin này không chỉ cho biết vị trí hiện tại của bạn mà còn vẽ nên một bức tranh toàn cảnh về thói quen, và các mối liên hệ cá nhân, thậm chí có thể bị lợi dụng để suy đoán các hoạt động nhạy cảm.
Để bảo vệ dữ liệu, NSA khuyến nghị người dùng thực hiện ngay một số biện pháp sau:
- Tắt tính năng theo dõi vị trí khi không cần thiết.
- Hạn chế quyền truy cập của ứng dụng chỉ ở mức tối thiểu.
- Vô hiệu hóa theo dõi quảng cáo và thường xuyên thiết lập lại ID quảng cáo.
Đối với những người có yêu cầu bảo mật cao hơn, NSA còn khuyến nghị các biện pháp quyết liệt như tắt toàn bộ dịch vụ định vị, vô hiệu hóa mạng WiFi và sóng di động khi không sử dụng. Tuy nhiên, những giải pháp này có thể không thực tế với hầu hết người dùng thông thường.
Làm sao để hạn chế bị theo dõi vị trí?
Người dùng hiện nay có nhiều quyền kiểm soát hơn trước trong việc quản lý dữ liệu cá nhân. Trên iPhone, bạn có thể truy cập vào phần Settings (cài đặt) - Privacy & Security (quyền riêng tư và bảo mật) - Tracking (theo dõi) và tắt tùy chọn Allow Apps to Request to Track (cho phép ứng dụng theo dõi). Điều này sẽ giúp ngăn chặn các ứng dụng truy cập ID quảng cáo và theo dõi hoạt động của bạn.
Tương tự, trên Android, bạn có thể vào phần Cài đặt - Quyền riêng tư - Quảng cáo để xóa hoặc đặt lại ID quảng cáo.
Tắt tính năng cho phép ứng dụng theo dõi trên iPhone.
Ngoài ra, bạn cũng nên thường xuyên kiểm tra danh sách các ứng dụng được cấp quyền truy cập vị trí, và vô hiệu hóa quyền hạn của những ứng dụng không cần thiết. Điều này không chỉ bảo vệ dữ liệu cá nhân mà còn ngăn chặn các rủi ro liên quan đến lộ thông tin vị trí.
Cảnh báo của NSA không chỉ dừng lại ở điện thoại thông minh. Các thiết bị đeo tay thông minh, máy theo dõi sức khỏe, và cả các hệ thống IoT trong gia đình cũng có thể trở thành nguồn rò rỉ thông tin vị trí.
Dữ liệu từ những thiết bị này, nếu bị khai thác, có thể cung cấp thông tin chi tiết về cuộc sống cá nhân của bạn, từ thói quen hàng ngày đến những địa điểm thường xuyên lui tới.
Ủy ban Thương mại Liên bang Hoa Kỳ (FTC) gần đây đã có hành động quyết liệt khi cấm Gravy Analytics và các công ty liên quan bán dữ liệu vị trí nhạy cảm. FTC cho rằng việc theo dõi và chia sẻ dữ liệu như vậy không chỉ phi đạo đức mà còn vi phạm pháp luật. Lệnh cấm này là một tín hiệu tích cực, nhưng vẫn không đủ để đảm bảo quyền riêng tư hoàn toàn cho người dùng nếu không có sự chủ động từ chính họ.
Không ai có thể đảm bảo an toàn tuyệt đối trước các mối đe dọa kỹ thuật số, nhưng việc nhận thức và thực hiện các biện pháp bảo vệ là bước đầu tiên và quan trọng nhất. Bằng cách kiểm soát quyền truy cập của ứng dụng, tắt các tính năng theo dõi không cần thiết, và cẩn thận với các thông tin chia sẻ trên mạng, bạn có thể giảm thiểu nguy cơ rủi ro cho bản thân.
Tiểu Minh