NSND Bùi Gia Tường qua đời, thọ 88 tuổi

10 giờ trướcBài gốc

NSND Bùi Gia Tường

GS nhạc sĩ Trần Thế Bảo đã báo tin buồn, NSND Bùi Gia Tường - sinh năm 1937 - đã qua đời vì bệnh già tại Hà Nội ngày 17-12, thọ 88 tuổi.

Sự ra đi của ông để lại niềm tiếc thương sâu sắc trong giới văn nghệ sĩ và những người yêu nhạc cổ điển Việt Nam. Ông là một nghệ sĩ lớn, một nhà giáo tận tụy và là ký ức âm thanh thân thuộc của nhiều thế hệ – nơi tiếng violon cello trầm lắng, nhân hậu đã từng ngân lên trên sóng phát thanh, trong các thánh đường âm nhạc, những khán phòng giản dị và cả giữa đời sống đời thường.

Cả đời cống hiến cho âm nhạc

Trong những bản nhạc gắn liền với tên tuổi ông, "Trở về đất mẹ" được xem là tác phẩm được nghe nhiều nhất tại Việt Nam. Tiếng đàn của NSND Bùi Gia Tường trong bản nhạc ấy không phô diễn kỹ thuật mà chạm đến chiều sâu cảm xúc, như một hành trình trở về cội nguồn – lặng lẽ, bao dung và thấm đẫm nhân sinh. Với rất nhiều người, đó là âm thanh của ký ức đẹp, của những buổi chiều yên tĩnh, khi âm nhạc còn đủ sức an ủi con người.

Sự ra đi của ông cũng gợi lại trong lòng bạn bè, đồng nghiệp những kỷ niệm sâu nặng của một thế hệ nghệ sĩ đặt nền móng cho âm nhạc hàn lâm Việt Nam.

Giáo sư Trần Thế Bảo đã nghẹn ngào chia sẻ: "Vĩnh biệt GS, NSND Bùi Gia Tường (1937–2025). Tôi cùng Bùi Gia Tường là học sinh khóa 1 của Trường Âm nhạc Việt Nam mở năm 1956. Chúng tôi là bạn bè thân thiết và có biết bao kỷ niệm. Nghe bạn ra đi, lòng buồn da diết. Thương tiếc người bạn đồng niên, người nghệ sĩ violoncello tài năng, người thầy tận tụy đào tạo nhiều nghệ sĩ cello tài năng…".

Dòng tâm sự ngắn gọn ấy đã nói thay tình cảm của cả một thế hệ, những người đã cùng ông đi qua năm tháng gian khó nhưng đầy lý tưởng của âm nhạc Việt Nam buổi đầu.

NSND Bùi Gia Tường chào tạm biệt những yêu thương

Cây violon cello huyền thoại

Ít ai quên được hình ảnh NSND Bùi Gia Tường – người từng được đánh giá là cây violon cello số một của Việt Nam lần đầu tiên bước ra biểu diễn giữa phố trong chương trình Luala Concert. Khi ấy, ông nói một câu giản dị mà ám ảnh: "Với người nghệ sĩ, hạnh phúc nhất là có công chúng của mình".

Dù từng biểu diễn tại những thánh đường âm nhạc nổi tiếng của thế giới, tại Nhà hát Lớn Hà Nội hay trong những không gian riêng ở Huế, ở Sài Gòn, thì với ông, nơi đâu có người lắng nghe, nơi đó là sân khấu.

Những năm cuối đời, trong căn nhà nhỏ nơi con ngõ sâu phố Thái Thịnh, Hà Nội mỗi ngày ông vẫn dành thời gian cho cây đàn. Tiếng cello vang lên da diết trong không gian tĩnh lặng, như một cuộc đối thoại thầm lặng với đời sống.

NSND Bùi Gia Tường

Sau vinh quang và cả những phiền muộn, ông vẫn giữ được tình yêu thuần khiết với âm nhạc. Cây đàn, với ông, là chốn nương thân giữa guồng xoáy danh vọng, quyền chức và thị phi. Cây violon cello gắn bó với ông hơn 20 năm là một phần đời không thể tách rời. Từng bán đi những tài sản quý giá nhất để đổi lấy cây đàn cũ khi đề nghị mua đàn cho dàn nhạc không được chấp nhận, ông đã chọn âm nhạc bằng tất cả sự hy sinh lặng lẽ.

Suốt nhiều năm ông làm công tác quản lý, từ Cục phó đến Cục trưởng Cục Nghệ thuật Biểu diễn, cây đàn vẫn luôn hiện diện trong phòng làm việc của ông như một điểm tựa tinh thần.

Sinh ra trong một gia đình trí thức Hà Nội, sớm mồ côi cha, tuổi thơ nhiều mất mát đã hun đúc trong ông chiều sâu nội tâm và lòng biết ơn vô hạn với người mẹ tảo tần. Đến với violon cello muộn, ở tuổi 19, ông đã vượt qua mọi giới hạn để trở thành sinh viên cello Việt Nam đầu tiên học tại Học viện Âm nhạc Tchaikovsky – một dấu mốc lịch sử của âm nhạc hàn lâm nước nhà.

Từ năm 1965, hành trình giảng dạy của ông không ngừng nghỉ.

NSND Bùi Gia Tường cũng là nghệ sĩ violon cello Việt Nam đầu tiên được mời làm giám khảo các cuộc thi Tchaikovsky danh giá vào các năm 1982 và 1986.

Điều khiến ông day dứt nhất không phải hào quang, mà là tương lai của thế hệ kế cận, những học trò tài năng nhưng thiếu môi trường biểu diễn, thiếu điểm tựa để bám nghề. Bởi vậy, đến cuối đời, ông vẫn miệt mài biểu diễn, giảng dạy, tổ chức những đêm độc tấu cello như một cách giữ lửa niềm tin cho người trẻ.

Thanh Hiệp (Ảnh do gia đình cung cấp)

Nguồn NLĐ : https://nld.com.vn/nsnd-bui-gia-tuong-qua-doi-tho-88-tuoi-196251218083218205.htm