NSND Đinh Bằng Phi tại buổi giới thiệu triển lãm ảnh và tọa đàm “NSND Đinh Bằng Phi - Một đời theo hát Bội” vào năm 2020
Sự ra đi của NSND Đinh Bằng Phi để lại niềm tiếc thương sâu sắc cho giới văn nghệ sĩ và công chúng yêu mến bộ môn hát Bội.
Sinh năm 1938 tại Đồng Tháp, ông vốn là một nhà giáo tốt nghiệp trường Sư phạm Quốc gia Sài Gòn. Tuy nhiên, bằng tình yêu mãnh liệt với nghệ thuật truyền thống, ông đã vượt qua mọi rào cản gia đình để theo đuổi đam mê.
Với nền tảng kiến thức uyên bác về Hán học và cổ văn, ông không chỉ dừng lại ở vai trò diễn viên với hơn 30 vai kép văn, lão văn tiêu biểu mà còn là một tác giả, đạo diễn và nhà nghiên cứu lỗi lạc.
Cuốn sách Nhìn về sân khấu hát Bội Nam Bộ cùng kho tàng kịch bản đồ sộ của ông đã trở thành "kim chỉ nam" cho nhiều thế hệ nghệ sĩ sau này.
Suốt hành trình hơn nửa thế kỷ làm nghề, NSND Đinh Bằng Phi đã để lại dấu ấn đậm nét trong vai trò người thầy mẫu mực. Từ năm 1969, ông bắt đầu giảng dạy tại Trường Quốc gia Âm nhạc và Kịch nghệ Sài Gòn, sau đó sáng lập Ban hát Bội Đinh Bằng Phi và kinh qua chức vụ Phó đoàn phụ trách chuyên môn tại Đoàn hát Bội TP.HCM.
NSND Đinh Bằng Phi là bậc thầy mẫu mực của nhiều nghệ sĩ hát Bội hiện nay
Ông được đồng nghiệp và học trò kính trọng bởi phong thái mực thước, điềm đạm và tâm huyết truyền nghề. Ngay cả trong những năm tháng cuối đời khi sức khỏe suy giảm và trí nhớ không còn minh mẫn, ký ức về thời hoàng kim của hát Bội vẫn luôn rực cháy trong ông.
Trước khi tạ thế, nghệ sĩ đã trao tặng lại toàn bộ tư liệu nghiên cứu quý giá cho Nhà hát Nghệ thuật hát Bội TP.HCM như một lời gửi gắm cuối cùng cho thế hệ mai sau.
Trong ký ức của những người ở lại, NSND Đinh Bằng Phi hiện lên như một biểu tượng của sự tận tụy và nhân hậu. NSƯT Ngọc Khanh, một học trò ưu tú được ông dìu dắt từ thập niên 1970, xúc động nhớ về người thầy luôn cháy bỏng đam mê, người mà ngay cả khi đứng trò chuyện cũng nhịp chân theo giai điệu tuồng như một bản năng thuần thục.
NSƯT Ngọc Khanh chia sẻ rằng, chính sự thuyết phục của ông đã giúp bà vượt qua rào cản gia đình để gắn bó với nghề, đồng thời khẳng định ông là người thầy mẫu mực đã mời những tên tuổi lớn về giảng dạy để đào tạo nên những thế hệ nghệ nhân nổi tiếng cho sân khấu nước nhà.
Trong khi đó, nhà văn Bích Ngân, Chủ tịch Hội Nhà văn TP.HCM, bày tỏ lòng kính trọng đối với một "người hiền, thật hiền", một nhân cách nhường nhịn và nhẫn nhịn, người đã dành trọn tâm lực cho niềm đam mê nghề và luôn đau đáu nỗi lo làm sao để nghệ thuật hát Bội có được đội ngũ trẻ kế thừa.
Lễ tang của NSND Đinh Bằng Phi được tổ chức tại chùa Bảo Long, phường Hạnh Thông, TP.HCM. Lễ động quan sẽ diễn ra vào sáng ngày 28.12, sau đó thi hài nghệ sĩ được an táng tại Nghĩa trang Hoa viên Bình Dương.
Sự ra đi của ông là một mất mát không thể bù đắp, khép lại một đời người sống trọn vẹn với "mạch sống" nghệ thuật dân tộc.
HỒNG HẠNH