Nữ đại biểu Bru-Vân Kiều kiến nghị chính sách cho người dân tộc thiểu số

một giờ trướcBài gốc

Thảo luận tại hội trường sáng nay về chủ trương đầu tư Chương trình mục tiêu quốc gia giai đoạn 2026-2030, các đại biểu Quốc hội nhấn mạnh yêu cầu tích hợp 3 chương trình phải đi đôi với bảo đảm tính đặc thù, không hòa tan chính sách dân tộc – lĩnh vực có ý nghĩa chiến lược về chính trị, xã hội và quốc phòng – an ninh.

Quốc hội thảo luận ở hội trường về chủ trương đầu tư Chương trình mục tiêu quốc gia về nông thôn mới, giảm nghèo bền vững, phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi đến năm 2035. Ảnh: Quốc hội

Đại biểu Hồ Thị Minh (đoàn Quảng Trị) và đại biểu Mai Văn Hải (đoàn Thanh Hóa) đề xuất nhiều giải pháp nhằm bảo đảm sự thống nhất, xuyên suốt trong chỉ đạo, điều hành và bố trí nguồn lực, tránh gây đứt gãy chính sách ngay từ đầu kỳ kế hoạch mới.

Đại biểu Hồ Thị Minh – người Bru–Vân Kiều - cho biết bà “thống nhất với Chính phủ về chủ trương tích hợp ba Chương trình mục tiêu quốc gia trong giai đoạn 2026-2030 để giảm đầu mối, giảm trùng lặp và nâng cao hiệu quả điều hành”.

Tuy nhiên, bà nhấn mạnh việc tích hợp “không có nghĩa là hòa tan, giản lược hoặc làm mất đi tính đặc thù của từng lĩnh vực chính sách”, nhất là chính sách dân tộc - một lĩnh vực có tính nhạy cảm chính trị, xã hội và quốc phòng - an ninh.

Từ đánh giá hệ thống chính sách hiện hành, kết quả giai đoạn 2021–2025 và các văn bản pháp lý liên quan, đại biểu đề nghị phải bảo đảm 4 nội dung cốt lõi trong thiết kế chương trình tích hợp.

Thứ nhất, giữ nguyên hợp phần 2 như một hợp phần độc lập tương đối. Theo đại biểu, Quốc hội đã giao tích hợp 118 chính sách dân tộc vào Chương trình mục tiêu quốc gia theo Nghị quyết 88 và 120. Bộ Dân tộc và Tôn giáo đã cấu trúc thành 5 trụ cột và 23 nội dung trọng tâm.

“Việc xé lẻ hoặc hòa trộn sẽ làm biến dạng tinh thần nghị quyết, gây đứt gãy chính sách”, đại biểu nhấn mạnh.

Đại biểu Hồ Thị Minh (đoàn Quảng Trị). Ảnh: Quốc hội

Thứ hai, đại biểu đề nghị giao Bộ Dân tộc và Tôn giáo chủ trì hợp phần 2. Nữ đại biểu phân tích, đây là lĩnh vực đặc thù, thực hiện xuyên suốt nhiều nhiệm kỳ. Chương trình mục tiêu quốc gia tác động trực tiếp nhất đến đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi. Nếu không giao Bộ Dân tộc và Tôn giáo chủ trì, dễ xảy ra “thiếu đầu mối thống nhất, phân tán nguồn lực và suy giảm hiệu quả chính sách dân tộc”.

Nội dung thứ ba là xác định rõ cơ cấu nguồn lực của từng hợp phần ngay từ bước đề xuất chủ trương đầu tư. Theo đại biểu, hợp phần 1 sử dụng vốn mồi, ưu tiên xã hội hóa; hợp phần 2 phải dựa trên ngân sách nhà nước – đúng với tinh thần Nghị quyết 120/2020/QH14. Do vậy, cơ cấu vốn phải tách bạch, rõ ràng trong triển khai và giám sát.

Nội dung thứ tư là bảo đảm chương trình không bị đứt gãy và có thể triển khai ngay từ đầu năm 2026. Bà nêu rõ: “Nếu giữ nguyên cấu trúc hiện hành thì địa bàn, đối tượng, hệ thống văn bản hướng dẫn đều đã đầy đủ. Nhưng nếu chia nhỏ hoặc thay đổi cấu trúc, chương trình sẽ phải chờ bộ tiêu chí mới, gây chậm triển khai và ảnh hưởng đến niềm tin của đồng bào”.

Đại biểu Hồ Thị Minh đề nghị Chính phủ tiếp thu kết luận tại Thông báo 4665/TB-VPQH ngày 27/11/2025; đồng thời ghi rõ trong nghị quyết Quốc hội việc giao Bộ Dân tộc và Tôn giáo chủ trì hợp phần 2 để “bảo đảm tính liên tục và phát huy hiệu quả cao nhất của chính sách dân tộc”.

Đề nghị tăng vốn đầu tư từ ngân sách Trung ương

Đại biểu Mai Văn Hải (đoàn Thanh Hóa) cũng cơ bản thống nhất với các mục tiêu của chương trình: Xây dựng nông thôn mới hiện đại, giảm nghèo bền vững, rút ngắn khoảng cách vùng miền, nâng cao đời sống vật chất và tinh thần cho người dân. Tuy nhiên, ông đề nghị cần làm rõ cơ sở xác định các chỉ tiêu như tỷ lệ hộ nghèo đa chiều hay mục tiêu xã nông thôn mới, nông thôn mới hiện đại đến năm 2035, nhất là khi “chuẩn nghèo và bộ tiêu chí nông thôn mới giai đoạn 2021-2025 đều sắp kết thúc, bộ tiêu chí nông thôn mới hiện đại chưa được xây dựng”.

Đại biểu Mai Văn Hải (đoàn Thanh Hóa). Ảnh: Quốc hội

Về cơ chế quản lý, điều hành, đại biểu nhắc lại những vướng mắc ở giai đoạn đầu triển khai Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi. Do đó, ông đề nghị nghị quyết lần này chỉ quy định các nguyên tắc mang tính khung; còn cơ chế chi tiết giao Chính phủ quy định. Đại biểu đồng tình với phương án: Bộ Nông nghiệp và Môi trường là cơ quan chủ quản chương trình; riêng hợp phần 2 giao Bộ Dân tộc và Tôn giáo chủ trì.

Về nguồn lực, đại biểu lưu ý bối cảnh đặc biệt của giai đoạn 2026-2030: Sáp nhập tỉnh, mô hình chính quyền địa phương hai cấp, nhu cầu đầu tư hạ tầng lớn, trong khi “nhiều tỉnh miền núi thu không đủ chi; nguồn thu từ đất, vốn là nguồn lực chính để làm nông thôn mới đang giảm mạnh”. Trong khi đó, ngân sách trung ương cho chương trình dự kiến chỉ 100.000 tỷ đồng, giảm 90.000 tỷ so với giai đoạn trước.

Đại biểu đề nghị tăng vốn đầu tư từ ngân sách trung ương, đặc biệt cho hợp phần phát triển kinh tế – xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi; đồng thời huy động thêm doanh nghiệp, hợp tác xã và người dân để bảo đảm tính khả thi.

Thành Huế

Nguồn VietnamNet : https://vietnamnet.vn/nu-dai-bieu-bru-van-kieu-kien-nghi-chinh-sach-cho-nguoi-dan-toc-thieu-so-2469640.html