Nữ giảng viên và cuộc thổi hồn cho dược liệu quê nhà

một giờ trướcBài gốc

Không gian làm việc và nghiên cứu – nơi PGS.TS Nguyễn Thị Ái Nhung dành phần lớn thời gian và tâm huyết cho các công trình khoa học. (Ảnh: NVCC)

PGS.TS Nguyễn Thị Ái Nhung – Trưởng Bộ môn Hóa Lý, Khoa Hóa học- Phó Viện trưởng Viện Nghiên cứu và Ứng dụng Khoa học Công nghệ (Trường Đại học Khoa học, Đại học Huế) – là một nhà giáo tiêu biểu với nhiều thành tích nổi bật trong giảng dạy và nghiên cứu khoa học.

Chị được mệnh danh là “người phiên dịch” của thiên nhiên, biến những tinh túy âm thầm của đất mẹ thành những sản phẩm chăm sóc sức khỏe, mang theo cả hơi thở và tấm lòng của quê hương.

Giải mã lời thì thầm của thiên nhiên

Trong không gian của Viện Nghiên cứu và Ứng dụng Khoa học Công nghệ, PGS.TS Nguyễn Thị Ái Nhung và các cộng sự miệt mài với một sứ mệnh: "thu thập, phân lập, xác định cấu trúc, thành phần hóa học và đánh giá hoạt tính sinh học của các hợp chất tự nhiên". Đối tượng nghiên cứu của họ chính là kho tàng dược liệu phong phú của miền Trung - Tây Nguyên: từ gừng đen, tỏi đá, bồ công anh Việt Nam, thiên niên kiện, khôi tía, chè dung đến các giống nấm quý như đông trùng hạ thảo, linh chi đỏ…

Mục tiêu xuyên suốt là nhằm tìm ra những hợp chất có khả năng kháng khuẩn, chống viêm, chống oxy hóa, ức chế enzyme liên quan đến các bệnh lý thời đại như tiểu đường, Alzheimer hay viêm loét dạ dày. Nhưng với chị Nhung, ý nghĩa của nghiên cứu còn vượt xa hơn thế. Chị tâm niệm tri thức chỉ thật sự có ý nghĩa khi được chuyển hóa thành giá trị phục vụ cộng đồng.

Triết lý ấy dẫn lối cho một hướng đi rõ ràng: “từ phòng thí nghiệm đến đời sống”. Mỗi sản phẩm của nhóm đều bắt nguồn từ nhu cầu thực tế và được phát triển theo một quy trình khép kín nghiêm ngặt, từ vùng nguyên liệu, định danh, chiết xuất, hoạt tính, bào chế, thử nghiệm đến ứng dụng và chuyển giao. Cách làm này không chỉ góp phần bảo tồn nguồn gen quý mà còn hướng đến mục tiêu phát triển các sản phẩm xanh, an toàn và bền vững.

PGS.TS Nguyễn Thị Ái Nhung cùng nhóm nghiên cứu tại Viện Nghiên cứu và Ứng dụng Khoa học Công nghệ, Trường Đại học Khoa học, Đại học Huế.

Trái ngọt từ quy trình khép kín và tấm lòng hướng về cộng đồng

Đến nay, nhóm nghiên cứu do PGS.TS Nhung dẫn dắt đã phát triển thành công hơn 30 sản phẩm ứng dụng đa dạng, phục vụ thiết thực cho đời sống. Đó là các dòng tinh dầu, sản phẩm trị liệu – thư giãn, trà thảo dược, nấm dược liệu, chế phẩm sinh học phục vụ nông nghiệp… Điểm mạnh làm nên thương hiệu của các sản phẩm này chính là việc sử dụng nguyên liệu bản địa, áp dụng công nghệ chiết xuất thân thiện môi trường, hiệu quả sinh học tốt và giá thành hợp lý, giúp người dân dễ dàng tiếp cận.

Giữa rất nhiều sản phẩm, chị Nhung đặc biệt trân quý dòng “Trà Cố đô gừng đen – Đông trùng hạ thảo”. Đây là kết quả của nhiều năm nghiên cứu nghiêm túc về hoạt chất sinh học trong gừng đen – một dược liệu đặc hữu quý hiếm của Việt Nam. Để có được sản phẩm trọn vẹn, nhóm đã hợp tác chặt chẽ với vùng nguyên liệu tại Phú Lộc và Vườn Quốc gia Bạch Mã nhằm chủ động nguồn dược liệu đạt chuẩn, đảm bảo một quy trình truy xuất rõ ràng, an toàn và bền vững.

Sản phẩm “Trà Cố đô gừng đen – Đông trùng hạ thảo” do nhóm nghiên cứu phát triển, đề cao hoạt chất thiên nhiên trong gừng đen – loài dược liệu đặc hữu có vùng phân bố giới hạn tại Việt Nam.

Sản phẩm này chính là một trong những trái ngọt giúp nhóm vinh dự nhận giải thưởng Nữ Cố đô lần thứ I – năm 2024. Đồng thời, hướng nghiên cứu bài bản cùng nhiều sản phẩm ứng dụng khác đã góp phần quan trọng giúp cá nhân PGS.TS Nhung được vinh danh tại giải thưởng “Sáng tạo châu Á 2024 của Quỹ Toàn cầu Hitachi” - một sự ghi nhận xứng đáng cho những đóng góp nổi bật trong lĩnh vực khoa học ứng dụng.

PGS.TS Nguyễn Thị Ái Nhung thực hiện thí nghiệm trên hệ thống thiết bị hiện đại nhằm tối ưu hóa quy trình chiết xuất và bào chế các sản phẩm từ dược chất thiên nhiên. (Ảnh: NVCC)

Đánh giá về người đồng nghiệp của mình, TS Phan Tuấn Anh, Phó Hiệu trưởng Trường Đại học Khoa học, Đại học Huế khẳng định, PGS.TS Nguyễn Thị Ái Nhung là một nhà khoa học nữ có nhiều thành tựu trong nghiên cứu khoa học và là người mẫu mực trong giảng dạy. Những nghiên cứu của cô có tính tiên phong và ứng dụng cụ thể, thiết thực cho đời sống. Các công trình của cô đã trực tiếp hỗ trợ sinh kế cho người dân lẫn tạo ra các sản phẩm chăm sóc sức khỏe, sắc đẹp an toàn, hiệu quả cho xã hội.

“Các giải thưởng cao quý và quan trọng mà PGS.TS Nguyễn Thị Ái Nhung đã đạt được là niềm vinh dự chung của cán bộ giảng viên nhà trường. Các giải thưởng ấy đã là nguồn động viên lớn cho các giảng viên nữ nhà trường phấn đấu noi theo” – TS Phan Tuấn Anh bày tỏ.

Hành trình của PGS.TS Nguyễn Thị Ái Nhung là một minh chứng sinh động cho thấy, khi sự tận tâm với khoa học hòa quyện cùng tình yêu thiên nhiên và trách nhiệm với cộng đồng, những "mầm xanh" nghiên cứu sẽ không ngừng đơm hoa, kết trái, mang lại những giá trị bền vững cho cuộc sống.

PGS.TS. Nguyễn Thị Ái Nhung đã đạt nhiều giải thưởng lớn như: Giải thưởng L’Oreal – UNESCO “Vì sự phát triển phụ nữ trong khoa học cấp quốc gia năm 2023”; Nhà giáo, nhà khoa học tiêu biểu tỉnh Thừa Thiên Huế năm 2023; giải Khuyến khích Giải thưởng Sáng tạo Khoa học Công nghệ Việt Nam năm 2023; giải Nhì và Ba Hội thi Sáng tạo Kỹ thuật tỉnh Thừa Thiên Huế (2023, 2024); Tác giả chính có nhiều bài báo khoa học quốc tế uy tín nhất Đại học Huế năm học 2021-2022 và tác giả của từ 10 công bố quốc tế trở lên năm 2022-2023; Giải thưởng sáng tạo Châu Á 2024 của Quỹ Toàn cầu Hitachi và Giải thưởng Sáng tạo Nữ cố đô Huế lần thứ Nhất.

Một số công trình của PGS.TS Nguyễn Thị Ái Nhung và nhóm nghiên cứu được vinh danh tại Giải thưởng Sáng tạo châu Á 2024 và Giải thưởng L’Oreal – UNESCO Vì sự phát triển phụ nữ trong khoa học cấp quốc gia năm 2023, ghi nhận những đóng góp tiêu biểu trong lĩnh vực khoa học ứng dụng.

Tháng 9/2025, chị được tuyên dương và báo cáo tại Đại hội thi đua yêu nước Thành phố Huế lần thứ VI (2025-2030). Tháng 10/2025, chị tiếp tục được tuyên dương “Đã có thành tích xuất sắc trong việc thực hiện phong trào thi đua yêu nước của Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam giai đoạn 2020-2025” và nhận “Giải thưởng Phụ nữ Việt Nam 2025” tại Đại hội thi đua yêu nước Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam lần thứ V.

Đại Dương - Hoàng Hải

Nguồn GD&TĐ : https://giaoducthoidai.vn/nu-giang-vien-va-cuoc-thoi-hon-cho-duoc-lieu-que-nha-post757205.html