Nữ Thủ tướng Nhật Sanae Takaichi: Chiến thắng lịch sử và thách thức phía trước

9 giờ trướcBài gốc

Ngày 21-10, Chủ tịch đảng Dân chủ Tự do (LDP) Sanae Takaichi đã làm nên lịch sử khi giành chiến thắng trong cuộc bỏ phiếu tại quốc hội, trở thành thủ tướng Nhật tiếp theo.

Việc bà Takaichi trở thành nữ thủ tướng đầu tiên của Nhật đánh dấu một thời khắc mang tính lịch sử và bước ngoặt với Nhật - nơi nam giới vẫn chiếm ưu thế gần như tuyệt đối trong chính trường.

Chiến thắng áp đảo

Bà Takaichi giành chiến thắng áp đảo ngay trong vòng bỏ phiếu đầu tiên tại Hạ viện, với 237/465 phiếu, vượt xa đối thủ là lãnh đạo đảng Dân chủ Lập hiến Nhật (CDP) Yoshihiko Noda - người nhận được 149 phiếu. Với cách biệt, bà Takaichi không cần bước vào vòng bỏ phiếu thứ hai.

Các nghị sĩ đã vỗ tay chúc mừng bà Takaichi khi bà bỏ phiếu và tiếp tục dành cho bà một tràng pháo tay nồng nhiệt khác sau khi kết quả được công bố.

Chủ tịch đảng Dân chủ Tự do (LDP) Sanae Takaichi trong cuộc bỏ phiếu tại quốc hội Nhật ngày 21-10. Ảnh: AFP

Chiến thắng của bà Takaichi đã được dự đoán trước sau khi đảng LDP của bà và đảng Đổi mới Nhật (JIP) đạt được thỏa thuận liên minh vào ngày 20-10. Liên minh này có hình thức phi truyền thống, với JIP dự kiến sẽ hợp tác với LDP mà không đảm nhiệm các vị trí trong nội các của bà Takaichi.

Vào sáng 21-10, trước khi chính thức được bầu làm thủ tướng Nhật, bà Takaichi đã bắt đầu xúc tiến việc thành lập nội các.

Một nguồn tin nói với tờ Japan Times rằng bà Takaichi có thể chọn nữ nghị sĩ Satsuki Katayama của đảng LDP làm Bộ trưởng Tài chính, do cả hai đều thuộc nhóm theo đường lối nới lỏng tài khóa. Với việc bổ nhiệm bà Katayama, bà Takaichi được cho là muốn thể hiện tinh thần đổi mới cho chính phủ do LDP dẫn dắt, thông qua việc tăng cường sự hiện diện của phụ nữ ở các vị trí chủ chốt.

Ngoài ra, bà Takaichi được cho là đã quyết định chọn nữ nghị sĩ LDP Kimi Onoda làm Bộ trưởng An ninh Kinh tế, ông Ryosei Akazawa - trưởng đoàn đàm phán thuế quan của Nhật với Mỹ - làm Bộ trưởng Thương mại, nhằm đảm bảo tính liên tục trong các cuộc đối thoại song phương.

Trong khi đó, ông Takashi Endo - Trưởng ban phụ trách công tác Quốc hội của JIP và là một trong những kiến trúc sư chính của liên minh - được cho là sẽ được bổ nhiệm làm cố vấn cho thủ tướng.

Theo các bản tin từ truyền thông Nhật, một số đối thủ của bà trong cuộc đua ghế chủ tịch đảng, bao gồm Chánh văn phòng nội các Yoshimasa Hayashi, Bộ trưởng Nông nghiệp Shinjiro Koizumi và cựu Ngoại trưởng Toshimitsu Motegi, có thể sẽ đảm nhiệm những vị trí chủ chốt trong chính quyền mới.

Nguồn tin cho biết bà Takaichi đã quyết định trao chức Bộ trưởng Quốc phòng cho ông Koizumi, còn ông Motegi dự kiến sẽ được chọn làm Ngoại trưởng.

Ông Hayashi và ông Koizumi đã đồng loạt từ chức khỏi nội các của Thủ tướng Shigeru Ishiba vào sáng 21-10.

Bên cạnh chiến thắng tại hạ viện, kết quả của bà Takaichi cũng đã được Thượng viện thông qua, và bà chính thức tuyên thệ nhậm chức vào tối 21-10 (giờ Nhật) trở thành thủ tướng thứ 104 của nước này.

Nhiều thử thách chờ đợi tân thủ tướng Nhật

Tờ The Guardian dẫn nhận định của các chuyên gia rằng bà Takaichi sẽ không có nhiều thời gian để tận hưởng thời khắc lịch sử trở thành nữ thủ tướng đầu tiên của Nhật.

Trong vai trò thủ tướng thứ năm của Nhật chỉ trong vòng năm năm, bà phải tìm cách vực dậy vận mệnh của đảng LDP cầm quyền, với sự hậu thuẫn của một đối tác liên minh JIP bị đánh giá là non trẻ và thiếu kinh nghiệm.

Chủ tịch Đảng Dân chủ Tự do (LDP) Sanae Takaichi - người vừa được bầu làm thủ tướng Nhật. Ảnh: KYODO NEWS

Trên mặt trận trong nước, bà Takaichi phải đối phó khủng hoảng chi phí sinh hoạt và sự bất an ngày càng tăng về vấn đề nhập cư, vốn được xem là giải pháp khả thi duy nhất cho khủng hoảng dân số đang đến gần của Nhật.

Kỹ năng ngoại giao của tân thủ tướng Nhật sẽ sớm được thử thách vào tuần tới, khi Tổng thống Mỹ Donald Trump có chuyến thăm hai ngày đến Tokyo. Bà gần như chưa kịp nghỉ ngơi trước khi có màn ra mắt quốc tế tại hội nghị thượng đỉnh Diễn đàn Hợp tác Kinh tế châu Á - Thái Bình Dương (APEC) ở Hàn Quốc cuối tháng này.

Khi giành được chức chủ tịch LDP đầu tháng này, bà Takaichi thừa hưởng một đảng đang chia rẽ. Sau bảy thập niên gần như cầm quyền liên tục, vị thế của đảng đã suy yếu nghiêm trọng tại cả hai viện quốc hội.

Sau khi đảng Komeito - đối tác của LDP trong hơn 25 năm - rời khỏi liên minh, bà Takaichi buộc phải xoay sở ở “vùng rìa” để kiếm đủ phiếu, giúp bà ghi tên vào lịch sử.

Thỏa thuận với JIP, được công bố ngay trước cuộc bỏ phiếu, được mô tả là “cuộc hôn nhân vì lợi ích” giữa hai lực lượng bảo thủ cùng cam kết tăng chi tiêu quốc phòng, sửa đổi hiến pháp hậu chiến của Nhật, và siết chặt chính sách nhập cư.

Giới quan sát cảnh báo rằng hai đảng này cũng phải tránh xung đột về chính sách kinh tế, vốn có thể sớm thử thách độ bền vững của liên minh.

Theo các nguồn tin, phe ủng hộ bà Takaichi trong LDP khó có thể chấp nhận toàn bộ 12 yêu cầu của JIP, trong đó gồm cắt giảm 10% số ghế Hạ viện (một động thái giúp JIP có thêm ảnh hưởng), tạm hoãn hai năm mức thuế tiêu dùng 8% áp dụng cho thực phẩm, và cấm quyên góp chính trị từ doanh nghiệp.

Ngoài ra, khi LDP và JIP vẫn thiếu hai ghế để đạt đa số, bà Takaichi sẽ phải tiếp tục tìm kiếm sự ủng hộ từ các nghị sĩ ngoài liên minh để thông qua ngân sách và các đạo luật khác - điều mà một số nhà phân tích coi là bằng chứng cho thấy quyền lực của bà vẫn rất mong manh.

“Thời kỳ thống trị của LDP đã kết thúc, và chúng ta đang bước vào thời đại chính trị đa đảng” - nhà bình luận chính trị Chiyako Sato, cây bút kỳ cựu của báo Mainichi Shimbun, nói với The Guardian.

GS Masato Kamikubo thuộc ĐH Ritsumeikan (Nhật) cho rằng bà Takaichi sẽ phải chịu nhiều hạn chế do tính thỏa hiệp trong liên minh cầm quyền hiện nay. “Không còn nhiều khoảng trống để bà Takaichi thể hiện trọn vẹn phong cách lãnh đạo của mình.Trong bối cảnh hiện nay, bà sẽ cần tìm kiếm sự đồng thuận cho từng chính sách. Đây là một hoàn cảnh không dễ dàng” - GS Kamikubo nhận định.

Chứng khoán Nhật lập kỷ lục sau khi bà Takaichi đắc cử

Chỉ số chứng khoán Nikkei lập kỷ lục cao nhất mọi thời đại sau khi bà Takaichi trở thành thủ tướng Nhật, theo tờ Kyodo News.

Chỉ số Topix gần như đi ngang khi kết thúc phiên, trước đó chỉ số này đã chạm mức cao kỷ lục trong ngày.

Thị trường chứng khoán Nhật tăng mạnh trong phiên sáng 21-10, đạt mức cao kỷ lục trong ngày, nhờ tâm lý lạc quan về chính sách kinh tế của bà Takaichi.

Trong 15 phút đầu tiên của phiên giao dịch sáng 21-10, chỉ số Nikkei 225 tăng 405,55 điểm, lên mức lên 49.591,05 điểm, tương đương 0,82% so với phiên ngày 20-10.

Chỉ số Topix mở rộng hơn cũng tăng 11,64 điểm, tương đương 0,36%.

Trên sàn Prime Market (thị trường cao cấp của Sở Giao dịch Chứng khoán Tokyo), các cổ phiếu tăng mạnh nhất thuộc nhóm ngân hàng, công nghệ thông tin - truyền thông và thiết bị điện tử.

THẢO VY

Nguồn PLO : https://plo.vn/video/nu-thu-tuong-nhat-sanae-takaichi-chien-thang-lich-su-va-thach-thuc-phia-truoc-post876700.html